Ýer togalagyndaky iň arassa howaly ýer anyklanyldy

  • 09.04.2024 05:22
  • 15k+

Awstraliýadaky Monaş uniwersitetiniň alymlary Ýerdäki iň arassa howanyň Antarktidanyň kenarlaryny ýuwýan Günorta ummanyň üstündäki atmosferadadygyny anykladylar. Bu barada Сlimate and Atmospheric Science (CAS) žurnalynda çap edilen gözlegde aýdylýar.

Hünärmenler hemra arkaly alnan atmosfera görkezijilerini seljerenden soň şeýle netijä geldiler.
Bu sebitdäki howanyň arassa bolmagy üç faktor bilen baglanyşykly:

  • Bu ýerde adam işjeňliginiň bolmazlygy;
  • Atmosferadaky kömürturşy gazyny we beýleki hapalaýjy maddalary özüne siňdirýän fitoplanktonyň işjeňligi;
  • Aerozol bölejiklerini howadan ýuwup aýyrýan güýçli ýagyşlaryň we garyň ýagmagy.

Günorta ummany Ýer togalagynyň iň bulutly ýeridir. Antarktidanyň üstündäki bulut örtügi üýtgeşik öýjükli gurluşa eýe. Şeýle öýjükleriň her biri dünýäniň beýleki ýerlerindäki bulutlardan alty esse köp ýagyş öndürip biler.
Alymlar bu faktorlary öwrenmekligiň ýagşyň tozany we beýleki hapalaýjylary howadan nädip aýryp bilýändigine has gowy düşünmäge kömek etjekdigini aýdýarlar.


düýn 15:41
2.6k+

Kalimantan adasynda meteoritden galan gadymy palta tapyldy

Kalimantan adasynyň Indoneziýa böleginde ýerleşýän Paau obasynda çen bilen bürünç eýýamyna degişli seýrek guýguç şekilli palta tapyldy. Onuň ýaşy takmynan 3000 ýyl töweregi. Radar Banjarmasin gazetiniň habaryna görä, bu artefakt 1983-nji ýylda ýerli ýaşaýjy tarapyndan altyn gözleýän mahaly tötänleýin tapyldy we  jemgyýetçilige indi mälim boldy...

02.09.2025 19:21
4k+

Beýik Britaniýada şokoladyň tagamyny güýçlendirýän saz döredildi

Beýik Britaniýada diňläniňde şokoladyň süýji tagamyny has güýçlendirýän saz döredildi diýip, New York Post habar berýär. Bristol uniwersitetinden kompozitor we ses boýunça hünärmen Natali Hiasint soňky 60 ýylda sazyň tagam duýgularyna ýetirýän täsiri baradaky ylmy gözlegleri öwrendi...

28.08.2025 07:12
6.4k+

Özbegistanda ýaşy 9,2 müň ýyla barabar bolan ekerançylyk gurallary we däneleri tapyldy

Özbegistanyň günortasynda, Surhandarýa derýasynyň jülgesinde, Toda gowagynda Özbegistandan, Hytaýdan we Ýewropadan arheologlaryň topary gadymy adamlaryň gonalgasyny tapdy. Onuň ýaşy, takmynan, 9,2 müň ýyla barabar...

25.08.2025 15:49
2.7k+

Aşgabatda okuwçylaryň arasynda “Ozon we klimat” ylmy-döredijilik bäsleşigi yglan edildi

Türkmenistanda ozon gatlagyny goramagyň Halkara güni mynasybetli mekdep okuwçylarynyň arasynda “Ozon we klimat” atly ylmy-döredijilik bäsleşigi yglan edildi. Bäsleşigi “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik guramasy BMG-niň Senagat Ösüşi boýunça guramasy (UNIDO) we BMG-niň Ösüş Maksatnamasy (BMGÖM) bilen bilelikde guraýar...