Ýer togalagyndaky iň arassa howaly ýer anyklanyldy

  • 09.04.2024 05:22
  • 15k+

Awstraliýadaky Monaş uniwersitetiniň alymlary Ýerdäki iň arassa howanyň Antarktidanyň kenarlaryny ýuwýan Günorta ummanyň üstündäki atmosferadadygyny anykladylar. Bu barada Сlimate and Atmospheric Science (CAS) žurnalynda çap edilen gözlegde aýdylýar.

Hünärmenler hemra arkaly alnan atmosfera görkezijilerini seljerenden soň şeýle netijä geldiler.
Bu sebitdäki howanyň arassa bolmagy üç faktor bilen baglanyşykly:

  • Bu ýerde adam işjeňliginiň bolmazlygy;
  • Atmosferadaky kömürturşy gazyny we beýleki hapalaýjy maddalary özüne siňdirýän fitoplanktonyň işjeňligi;
  • Aerozol bölejiklerini howadan ýuwup aýyrýan güýçli ýagyşlaryň we garyň ýagmagy.

Günorta ummany Ýer togalagynyň iň bulutly ýeridir. Antarktidanyň üstündäki bulut örtügi üýtgeşik öýjükli gurluşa eýe. Şeýle öýjükleriň her biri dünýäniň beýleki ýerlerindäki bulutlardan alty esse köp ýagyş öndürip biler.
Alymlar bu faktorlary öwrenmekligiň ýagşyň tozany we beýleki hapalaýjylary howadan nädip aýryp bilýändigine has gowy düşünmäge kömek etjekdigini aýdýarlar.


22.06.2025 11:53
10k+

Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy deňiz buzunyň eremegi sebäpli iki esseden gowrak azaldy

Antarktikadaky Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy 1977-nji ýyldan bäri 54% azaldy. Bu barada Global Change Biology žurnalyndaky gözlege salgylanyp, The Guardian habar berýär. Gözegçilik 1970-nji ýyllardan bäri subantarktika sebitinde, aýratynam, Signýu adasynda deňiz süýdemdirijileriniň sanyny öwrenýän Britaniýanyň antarktika gullugynyň (BAS) hünärmenleri tarapyndan geçirildi...

22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:47
6.9k+

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli geçiren surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni (8-nji iýun) mynasybetli geçiren 12-nji «UNWOD» (United Nations World Oceans Day) surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi. Bäsleşigiň emin agzalary dört nominasiýa boýunça iň gowy işleri saýladylar...

17.06.2025 13:01
9.5k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...