Pompeýde Wezuwiý atylandan soň hem ýaşalandygynyň subutnamalary tapyldy

  • 11.08.2025 01:21
  • 11k+

Arheologlar b.e. öňki 79-njy ýylda Wezuwiniň atylmagy zerarly weýran bolan Pompeýde betbagtçylykdan soň hem ýaşaýyşyň gaýtadan dowam eden bolmagynyň mümkindigini görkezýän alamatlary tapdylar diýip, täze gazuw-agtaryş işleriniň netijelerine salgylanýan ScienceAlert neşiri habar berýär.

Barlagçylar diri galanlaryň bir bölegi beýleki sebitlere göçüp bilmän, dogduk şäheriniň harabalyklaryna gaýdyp gelipdir diýip hasaplaýarlar. Olara gaçybatalga gözleýän ýa-da harabalyklaryň arasyndan gymmat bahaly zatlary tapmagy umyt eden beýleki adamlaryň hem goşulan bolmagy mümkin. Wulkan atylmazdan öň Pompeýde 20 000-den gowrak adam ýaşapdyr. Alymlaryň pikirine görä, bu betbagtçylykda ilatyň 15-20% -i, esasan, şäheriň asmany ägirt uly gaz we kül buludy bilen örtüleni  sebäpli yssy howadan heläk bolupdyr
Bu adamlar, ähtimal, özleriçe resmi däl şäherçäni döredip, ösen Rim şäherine häsiýetli şäher infrastrukturasynyň we hyzmatlarynyň ýok agyr şertlerinde ýaşapdyrlar. V asyrda bu sebit ahyrsoňy gutarnykly taşlanypdyr.

"Täze gazuw-agtaryş işleriniň netijesinde indi göz öňüne getirmämiz has aýdyňlaşdy: 79-njy ýyldan soň Pompeý gaýtadan dikelýär, bu ýöne bir şäher bolman, eýsem bir wagtlar bolan Pompeýiň henizem göze ilýän harabalyklarynyň arasynda yraň atyp duran we çal üýşmegi, lager pisint bir zat bolýar" - diýip, Pompeýiň Arheologiki seýilgähiniň müdiri Gabriel Suhtrel gürrüň berýär.

Geň ýeri, şäheri heläk eden kül öýleri, öý goşlaryny we hatda adam galyndylaryny hem gaýym örtüp, olaryň gowy saklanyp galmagyna hyzmat edipdir. Häzirki wagtda Pompeý ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girýär we Italiýanyň Kolizeýden soň iň köp syýahata barylýan ýeridir. Geçen ýyl ol ýere takmynan 4,17 million adam geldi. Arheologiki ýadygärlik takmynan 22 gektar meýdany tutýar, onuň üçden bir bölegi henizem küle basyrynyp ýatyr.


28.08.2025 07:12
6k+

Özbegistanda ýaşy 9,2 müň ýyla barabar bolan ekerançylyk gurallary we däneleri tapyldy

Özbegistanyň günortasynda, Surhandarýa derýasynyň jülgesinde, Toda gowagynda Özbegistandan, Hytaýdan we Ýewropadan arheologlaryň topary gadymy adamlaryň gonalgasyny tapdy. Onuň ýaşy, takmynan, 9,2 müň ýyla barabar...

25.08.2025 13:01
5.2k+

Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi...

17.08.2025 23:41
9.8k+

Alymlar ertirki kofe üçin iň gowy wagty aýdyp, ony ýekelikde içmegi maslahat berdi

Kofe üçin iň gowy wagt oýananyňdan soň 2,5 sagatdan soň bolup, ony iň gowusy ýekelikde içmeli. Şeýle teklibi ýewropaly alymlar öňe sürýär. Olar kofe içmegiň wagtynyň we şertleriniň içgiden alynýan lezzete nähili täsir edýändigini öwrendi...

03.08.2025 17:37
12k+

Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy. The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi...