Synag: Bilim almaklyk garramagy haýalladýar, ölüm howpuny azaldýar

  • 05.04.2024 09:32
  • 5.1k+

Kolumbiýa uniwersitetiniň alymlary adamyň bilim derejesi bilen biologiki garramanyň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardylar. Seljerme bilim almagyň her iki ýylda garramagy 2-3% haýalladýandygyny we ölüm howpuny takmynan 10% azaldýandygyny görkezdi diýip, Hi-Tech ýazýar.

Gözlegler üçin alymlar DNK-da markerler ulanyp, adamyň biologiki ýaşyny ölçeýän DunedinPACE algoritmini ulandylar. Olar Framingham Heart Study-ä - ýürek-damar kesellerini uzak möhletleýin öwrenmekligiň 1948-nji ýyldan bäri geçirilýän gözlegine gatnaşyjy 2437 adamyň maglumatlaryny seljerdiler.
Netijede, has ýokary bilim derejäniň haýal depginde garramak we ölüm howpunyň peselmegi bilen baglanyşyklydygy anyklandy.
Bilim bilen biologiki ýaşyň biri-birine baglylygy dürli nesiller üçin birmeňzeş bolup, garyndaşlar deňeşdirilende saklanyp galypdyr.
Geçmişde garrylyk bilen bilimiň arasyndaky baglanyşyk, köplenç, sosial faktorlar bilen baglanyşykly düşündirilipdir, ýöne täze gözlegler biologiki taýdan hem tapawut berýändigini görkezýär. Alymlar bu baglanyşyga has jikme-jik düşünmek üçin goşmaça gözlegleriň zerurdygyny bellediler.


şu gün 20:23
1.6k+

Alymlar süňkleriň öz-özüni dikeltmegine kömek etmegiň ýoluny tapdylar

Alymlar köp ýyllardan bäri süňk dykyzlygynyň peselýän we döwülme howpuny ýokarlandyrýan kesel bolan – osteoporoz keselini öwrenýärler. Häzirki dermanlar süňk dokumasynyň ýumrulmagyny haýalladýar ýa-da gysga wagtlyk onuň ösüşini höweslendirýär, emma käbirleri ýaramaz täsirleri döredýär...

şu gün 00:31
2k+

BMGÖM Türkmenistana kliniki barlaghanalar üçin enjamlary we reaktiwleri getirdi

BMG-niň Ösüş Maksatnamasy (ÖM) Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen bilelikde durmuşa geçirýän «Türkmenistanyň kliniki-barlaghana gullugyny güýçlendirmek» atly taslamanyň çäginde laboratoriýa enjamlarynyň, reaktiwleriň we sarp ediş serişdeleriniň nobatdaky tapgyryny Türkmenistana gowşurdy...

19.11.2025 13:53
4k+

Ýaponiýaly lukmanlar türkmen kärdeşleri bilen tejribe alyşýarlar

Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk agentliginiň (JICA) ýörite maksatnamasynyň çäklerinde Fukuoka şäheriniň Kýuşu milli uniwersitetiniň klinikasynyň lukmanlary Türkmenistanda saparda bolup, ýerli hünärmenler bilen tejribelerini paýlaşýarlar...

19.11.2025 13:43
5.8k+

Derman serişdeleri gana goýberilen mikro-robotlar arkaly bellenilen ýere eltilip başlanar

Alymlar çäge däneleriniň ululygyndaky kiçijik robotlary döretdiler — olar gan damarlary arkaly hereket edip, derman serişdelerini zerur ýerine takyk eltip, soňra bedende ýaýrap (ereýär) ýok bolup bilýär. Bu mikro-robotlary dolandyrmak magnit meýdanlarynyň kömegi bilen amala aşyrylýar, bu bolsa kapsulany bedeniň zerur böleklerine gönükdirmäge mümkinçilik berýär...