Synag: Bilim almaklyk garramagy haýalladýar, ölüm howpuny azaldýar

  • 05.04.2024 09:32
  • 5.1k+

Kolumbiýa uniwersitetiniň alymlary adamyň bilim derejesi bilen biologiki garramanyň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardylar. Seljerme bilim almagyň her iki ýylda garramagy 2-3% haýalladýandygyny we ölüm howpuny takmynan 10% azaldýandygyny görkezdi diýip, Hi-Tech ýazýar.

Gözlegler üçin alymlar DNK-da markerler ulanyp, adamyň biologiki ýaşyny ölçeýän DunedinPACE algoritmini ulandylar. Olar Framingham Heart Study-ä - ýürek-damar kesellerini uzak möhletleýin öwrenmekligiň 1948-nji ýyldan bäri geçirilýän gözlegine gatnaşyjy 2437 adamyň maglumatlaryny seljerdiler.
Netijede, has ýokary bilim derejäniň haýal depginde garramak we ölüm howpunyň peselmegi bilen baglanyşyklydygy anyklandy.
Bilim bilen biologiki ýaşyň biri-birine baglylygy dürli nesiller üçin birmeňzeş bolup, garyndaşlar deňeşdirilende saklanyp galypdyr.
Geçmişde garrylyk bilen bilimiň arasyndaky baglanyşyk, köplenç, sosial faktorlar bilen baglanyşykly düşündirilipdir, ýöne täze gözlegler biologiki taýdan hem tapawut berýändigini görkezýär. Alymlar bu baglanyşyga has jikme-jik düşünmek üçin goşmaça gözlegleriň zerurdygyny bellediler.


20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.6k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...