Alymlar nädogry ýerlerde tokaý ekmegiň Ýer togalagyna zyýan ýetirip biljekdigini anykladylar

  • 01.04.2024 23:37
  • 8.4k+

Klark uniwersitetiniň amerikan alymlary nädogry ýerlerde agaç ekmegiň howanyň üýtgemegini ýokarlandyrýan global ýylylyga goşant goşup biljekdigini anykladylar. Bu gözleg Nature Communications (NatComms) ylmy žurnalynda çap edildi.

Agaçlar kömürturşy gazyny siňdirýär we zaýalanan tokaýlary dikeltmek ýa-da tokaý örtügini ýokarlandyrmak üçin nahal oturtmak howanyň üýtgemegine garşy göreşde gurallaryň biridir.
Ýöne käbir ýagdaýlarda köp mukdarda agaç Gün energiýasynyň Ýeriň ýüzünden az şöhlelenjekdigini aňladýar.
Alymlar ilkinji gezek öz hasaplamalarynda albedo täsirini – planetamyzdan şöhlelenýän Gün radiasiýasynyň mukdaryny göz öňünde tutdular. Olar albedodaky üýtgeşmeler sebäpli täze tokaý nahallarynyň sowadyş täsiriniň 20-80% peselip biljekdigine göz ýetirdiler.
Gözlegiň netijesine görä, otluklaryň we sawannalaryň tokaýlara öwrülmegi bu sebitleriň albedosyny azaldyp, Ýeriň ýylylygyny ýokarlandyrar.
Hünärmenler Amazonka we Kongo jeňňellerini tokaý döretmek taslamalary üçin iň amatly ýer diýip atlandyrdylar.


05.11.2025 10:14
2.6k+

Ýapon alymlary meduzanyň täze görnüşini tapdylar we oňa samuraýyň adyny dakdylar

Ýaponiýanyň Sendaý aýlagynda fizaliýa diýlip atlandyrylýan zäherli meduzanyň täze görnüşi tapyldy. Kobalt-gök reňkli bu jandar öz adyny ýerli meşhur samuraý — feodal Date Masamuneniň hormatyna aldy. Täze görnüşe Physalia mikazuki (“ýarymaýly tuwulga geýen adam”) diýlip at berildi...

04.11.2025 20:21
8.1k+

Ýylanlaryň 17 görnüşiniň zäherine garşy täsirli derman döredildi

  Nature žurnalynda 17 görnüşli Afrika ýylanlarynyň zäherinden goraýan we ýylan çakmalaryndan deridäki zeperlenmeleri azaldýan täze derman serişdesiniň döredilendigi barada barlag çap edildi. Häzirlikçe bu derman syçanlarda synag edildi...

04.11.2025 19:42
3.5k+

Günorta Koreýada ekzoskeletli geýimköpçülikleýin öndürilmäge taýyn edildi

Günorta Koreýada täze görnüşli ekzoskelet oturdylan ýeňil geýim — “robo-mata” bilen işlýän kostýum köpçülikleýin önümçilige taýyn edildi. Bu çözgüt Koreýanyň Maşyngurluşyk we materiallar institutynyň (KIMM) robotika boýunça Öňdebaryjy tehnologiýalar merkezinde işlendi diýip, Eurekalert habar berýär...

04.11.2025 19:08
3.2k+

«Sanly çözgüt – 2025» bäsleşigine şu günki güne çenli 350-den gowrak sanly taslamalar gelip gowuşdy

Türkmenistanda «Sanly çözgüt – 2025» atly innowasion taslamalaryň nobatdaky bäsleşiginiň saýlama tapgyry dowam edýär. Bäsleşik yglan edilen gününden bäri, ýurdumyzyň tehnologik özgertmeler bilen gyzyklanýan höwesjeňleriniň, talyp we okuwçy ýaşlarynyň 350-den gowrak sanly taslamalary gelip gowuşdy...