Ukrainanyň günbataryndan ýaşy 1 million ýyldanam gowrak bolan iň gadymy daş gurallary tapyldy

  • 08.03.2024 18:09
  • 20k+

Ukrainanyň günbatarynda, Zakarpatiýa oblastynda Ýewropanyň iň gadymy daş gurallary tapyldy. Daniýaly, çehiýaly we beýleki ýurtlardan bolan halkara arheologlar topary Nature ylmy žurnalynda bu barada habar berdiler.

Wulkan jynsyndan ýasalan gurallaryň ýaşy 1,4 - 1 million ýyl aralygyndadyr.

Daniýanyň Orhus uniwersitetiniň geofizik alymy, gözlegiň şärikdeş awtory Mads Faurşu Knudsen: "Bu Ýewropada adamyň islendik görnüşiniň iň irki döwürlerde-de bar bolandygynyň subutnamasydyr" – diýip belledi.

Bu ýaraglaryň kim tarapyndan ýasalandygy entek belli däl. Belki, olary döredenler Homo erectus-dyr ýa-da häzirki zaman adamlarynyň has irräk döwürlerdäki ata-babalarydyr. Gurallaryň et pudarlamak we haýwanlary deriden çykarmak üçin ulanylandygy çak edilýär.
Şu wagta çenli bu görnüşdäki iň irki daş gurallary Gündogar Afrikada tapyldy we olaryň ýaşy 2,8 million ýyl töweregi diýip kesgitlendi. Alymlaryň bellemegine görä, Afrikaly adamlar demirgazykdan uzaklara göçmek bilen, şeýle gurallary ulanmak arkaly dürli şertlere öwrenişip, mesgen tutupdyrlar.


02.08.2025 00:23
5k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

02.08.2025 00:18
2.3k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.8k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.8k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...