Merwden tapylan gadymy Budda heýkeliniň kellesi 3D çap usulynyň kömegi bilen gaýtadan dikeldiler

  • 23.02.2024 18:12
  • 16k+

J.Pol Getti muzeýiniň (Los-Anjeles, Kaliforniýa ştaty) hünärmenleri Türkmenistanyň Döwlet muzeýi bilen bilelikdäki taslamanyň çäklerinde Gadymy Merwde tapylan we V asyra degişli hasaplanan Buddanyň kelle heýkelini gorap saklamak we gaýtadan dikeltmek boýunça iş alyp barýarlar.


(Emeli aň tarapyndan işlenen surat)

Taslamanyň üstünde Getti Muzeýiniň gadymy tapyndylary gorap saklamak bölüminiň ýolbaşçysy Sýuzanna Gensike, Italiýanyň Padui uniwersitetiniň professory we 3D kompýuter wizuallaşdyrmasy boýunça hünärmen Juzeppe Salemi, şeýle-de tebigaty goraýyş hünärmeni Fabio Kolombo işleýär.
Hünärmenler buddizm döwrüne degişli binagärlik-heýkeltaraşlyk desgasynyň bir bölegi bolup durýan Buddanyň kelle heýkelini gorap saklamak boýunça geçirilen işleriň aralyk netijelerini hödürlediler.


Taslamanyň çäklerinde gözlegçiler Buddanyň kelle heýkeliniň fotoresminamalaryny we fotogrammetriýasyny gözden geçirdiler. Indi olar kelle böleklerini birleşdirmek, materialy, onuň takyk senesini öwrenmek, şeýle-de tutuş ýadygärligiň üç ölçegli şekilini döretmek isleýärler.
Dikeldiş üçin 3D printeri, gurluşly yşyk, 3D lazer skaneri we beýleki tehnologiýalar ulanylar.
Taryhçylar Merwiň gadymy Ýüpek ýolunda ýerleşendigini, şonuň üçin dürli medeniýetleriň we dinleriň kesişýän ýeri bolandygyny belleýärler. Çaklamalara görä, desganyň weýran bolmagy netijesinde, budda ybadathanaçylary heýkeliň kellesini aýawly saklamak üçin ony ýere gömüpdirler.
Kelle 1960-njy ýylda akademik Mihail Massonyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar tarapyndan Parfiýa döwrüne degişli gadymy Gäwürgala şäherinde geçirilen barlaglaryň netijesinde tapyldy.
Dikeldiş işleri ABŞ-nyň “Medeni mirasy goramak boýunça ilçiler gaznasynyň” (AFCP) Maksatnamasynyň çäklerinde durmuşa geçirilýär diýip, ORIENT habar berýär.


24.07.2025 10:31
2.9k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...

22.07.2025 12:35
7.1k+

Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar...

22.07.2025 12:28
5.1k+

Haýwanlar bilen ösümlikleriň aragatnaşygyň ilkinji ylmy delilleri peýda boldy

Tel-Awiw uniwersitetiniň barlagçylary ösümlikler bilen haýwanlaryň arasyndaky özara akustiki aragatnaşygy hasaba aldylar. Ösümlikler öz ýagdaýyny aňladýan sesleri çykarýarlar, haýwanlar bolsa jogap hökmünde özlerini alyp barşyny üýtgedýärler diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy habar berýär...

21.07.2025 13:51
7.3k+

Äpet ýyrtyjy ihtiozawryň keşbi dikeldildi. Onuň sesi basýan ýüzgüçleri bolupdyr

Paleontologlaryň halkara topary ýura döwrüniň äpet ihtiozawry bolan temnodontozawryň keşbini dikeldip, onuň özboluşly aýratynlygyny ýüze çykardylar. Onuň suwda ýüzýärkä sesi basmaga ukyply ýüzgüçleri bolupdyr diýip, Nature žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar...