Merwden tapylan gadymy Budda heýkeliniň kellesi 3D çap usulynyň kömegi bilen gaýtadan dikeldiler

  • 23.02.2024 18:12
  • 16k+

J.Pol Getti muzeýiniň (Los-Anjeles, Kaliforniýa ştaty) hünärmenleri Türkmenistanyň Döwlet muzeýi bilen bilelikdäki taslamanyň çäklerinde Gadymy Merwde tapylan we V asyra degişli hasaplanan Buddanyň kelle heýkelini gorap saklamak we gaýtadan dikeltmek boýunça iş alyp barýarlar.


(Emeli aň tarapyndan işlenen surat)

Taslamanyň üstünde Getti Muzeýiniň gadymy tapyndylary gorap saklamak bölüminiň ýolbaşçysy Sýuzanna Gensike, Italiýanyň Padui uniwersitetiniň professory we 3D kompýuter wizuallaşdyrmasy boýunça hünärmen Juzeppe Salemi, şeýle-de tebigaty goraýyş hünärmeni Fabio Kolombo işleýär.
Hünärmenler buddizm döwrüne degişli binagärlik-heýkeltaraşlyk desgasynyň bir bölegi bolup durýan Buddanyň kelle heýkelini gorap saklamak boýunça geçirilen işleriň aralyk netijelerini hödürlediler.


Taslamanyň çäklerinde gözlegçiler Buddanyň kelle heýkeliniň fotoresminamalaryny we fotogrammetriýasyny gözden geçirdiler. Indi olar kelle böleklerini birleşdirmek, materialy, onuň takyk senesini öwrenmek, şeýle-de tutuş ýadygärligiň üç ölçegli şekilini döretmek isleýärler.
Dikeldiş üçin 3D printeri, gurluşly yşyk, 3D lazer skaneri we beýleki tehnologiýalar ulanylar.
Taryhçylar Merwiň gadymy Ýüpek ýolunda ýerleşendigini, şonuň üçin dürli medeniýetleriň we dinleriň kesişýän ýeri bolandygyny belleýärler. Çaklamalara görä, desganyň weýran bolmagy netijesinde, budda ybadathanaçylary heýkeliň kellesini aýawly saklamak üçin ony ýere gömüpdirler.
Kelle 1960-njy ýylda akademik Mihail Massonyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar tarapyndan Parfiýa döwrüne degişli gadymy Gäwürgala şäherinde geçirilen barlaglaryň netijesinde tapyldy.
Dikeldiş işleri ABŞ-nyň “Medeni mirasy goramak boýunça ilçiler gaznasynyň” (AFCP) Maksatnamasynyň çäklerinde durmuşa geçirilýär diýip, ORIENT habar berýär.


düýn 14:13
4.9k+

Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär...

04.07.2025 18:32
4.7k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

04.07.2025 18:30
2.6k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

04.07.2025 18:28
3k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...