Emeli aň alymlara Wezuwiý tarapyndan ýakylan 2000 ýyllyk golýazmany okamaga kömek etdi

  • 08.02.2024 08:20
  • 10k+
Emeli aň alymlara Wezuwiý tarapyndan ýakylan 2000 ýyllyk golýazmany okamaga kömek etdi

Alymlar emeli aňyň kömegi bilen b.e. 79-njy ýylynda Wezuwiý wulkanynyň atylmagy sebäpli agyr zeper ýeten gadymy golýazmalarda 2000-den gowrak harplary kesgitlemegi başardylar. Bu barada mail.ru «The Guardian» neşirine salgylanyp habar berýär.

Gadymy golýazmalar Rimiň gadymy Gerkulanum şäherinde ýerleşýän we 1800-den gowrak golýazmany öz içine alýan kitaphanada saklanypdyr. Wezuwiý atylanda bu ýer wulkan palçygynyň we külüň aşagynda gömülipdir. Kitaphanadaky köp sanly golýazma ýanyp, ýok bolupdyr. Diňe birnäçe ýanan papirus şu güne çenli saklanyp galypdyr we dürli ýurtlaryň hünärmenleri birnäçe ýyl bäri olary okamagyň üstünde işleýärler.
2023-nji ýylyň oktýabr aýynda Lýuk Farritor we Ýusef Nader golýazmada «melewşe» manysyny berýän «πορφύραc» gadymy grek sözüni tapdylar. Soňra olara kompýuter tomografiýasy arkaly golýazmalaryň sanly şekillerini almak üçin ýörite algoritm döretmäge kömek eden Şilliger hem goşuldy. Emeli aň esasly ulgam alymlara birbada 2 müň harpy ýüze çykarmaga kömek etdi.
Ýazgyda lezzet çeşmeleri barada aýdylýar, awtor olary aýdym-saz we iýmit diýip atlandyrýar. Şeýle hem ol lezzetiň, bollugyň we gorkynyň biri-birine nähili täsir edýändigi barada-da pikirlenýär.
Bristol uniwersitetiniň hormatly professory Robert Fawler teksti öwrenip, resminamanyň awtory epikurly gadymy grek filosofy Filodem bolup biler diýen netijä geldi. «Ähtimal, bu onuň özi. Bu egri ýazuw stili oňa mahsus» diýip, bilermen belledi.


düýn 11:52
1.7k+

OpenAI-yň emeli aň modeli AIME matematika olimpiadasynda 83 bal aldy

OpenAI-yň emeli aň modeli o1 AIME amerikan matematika olimpiadasynyň testinde ýüzden 83 bal netijäni görkezdi. Ol iň gowy 500 gatnaşyjynyň hataryna girdi. Netije emeli aňyň öňki üstünliklerinden, şol sanda öň 13...

16.11.2024 09:02
4.1k+

18-nji dekabrda Aşgabatda emeli aň tehnologiýalary boýunça halkara maslahat geçiriler

18-nji dekabrda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde “Akylly” şäher: dolandyrmak, sanly, “akylly” we emeli aň tehnologiýalary, howpsuzlygy, ykdysadyýeti” atly halkara ylmy-amaly...

28.10.2024 23:08
1.8k+

OpenAI GPT-4-den 100 esse güýçli emeli aň flagmany bolan Orion-y çykarmaga taýynlanýar

OpenAI kompaniýasy Orion atly täze emeli aň (AI) modelini çykarmaga taýynlanýar, deslapky maglumatlara görä ol GPT-4-den 100 esse güýçli bolar. The Verge neşiriniň habary bu maglumatlary tassyklaýan birnäçe çeşmä...

26.10.2024 23:36
2k+

Ýandeks dil modeli YandexGPT 4-e “pikir ýöretmegi” öwretdi

Ýandeks kuwwatly Pro neýroulgamyny we ýönekeýleşdirilen Lite wersiýany öz içine alýan dil modelleriniň täze nesli YandexGPT 4-üň işe girizilendigini habar berdi diýip, IXBT ýazýar. Işläp düzüjiler täze modelleriň...