Iň uzyn aşaky äňi bolan gadymy balygyň galyndylary tapyldy. Onuň ýaşy - 365 million ýyl

  • 06.02.2024 13:54
  • 14k+

Sýurih uniwersitetiniň we Londonyň Tebigat taryhy muzeýiniň gözlegçileri 365 million ýaşly balygyň galyndylaryny tapdylar. Galyndylardan çen tutsaň, balygyň dişleriniň gysylyş uzynlygy şu wagta çenli mälim bolanlaryň içinde iň uzyny diýip, The Conversation neşirine salgylanýan Ferra ýazýar.

Birbada alymlar galyndylaryň bu bölegini özboluşly oňurgalar diýip hasapladylar, ýöne galyndylar iri süňkli, uzyn äňler bolup çykdy. Alienacanthus malkowskii-niň aşaky äňi, kellesinden iki esse uzyn we awyny tutmak üçin ýiti, yza egrelýän dişleri bilen ýokarky äňi öňe çykýan haýwanlaryň köpüsinden tapawutlanýar.
Tapyndy irki oňurgaly haýwanlarda äňleriň ewolýusiýasyna düşünilişine şübhe döredýär. Gözlegçiler balygyň dişleriniň gysylyş uzynlygynyň, häzirki gylyç balygyňky we ihtiozawrlaryňky ýaly, lukmasyny urup almak ýa-da oňa şikes ýetirmek üçin hyzmat edendigini çaklaýarlar. Äňleriň üýtgeşik gurluşy ýokarky äňiň garaşsyz hereket edýändigini görkezýär.
Şuňa meňzeş daşa öwrülen galyndylar Polşadan we Marokkodan tapyldy, bu deňiz derejesiniň üýtgäp durandygyna garamazdan, balyklaryň ümmülmez ummanlardan aşyp, ondan-oňa göçendiklerini görkezýär.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...