Astronomlar asman jisimini «Barbigeýmer» hormatyna atlandyrdylar

  • 24.01.2024 12:16
  • 2.6k+
Astronomlar asman jisimini «Barbigeýmer» hormatyna atlandyrdylar

«Barbigeýmer» hormatyna  (Kristofer Nolanyň atom bombasyny dörediji baradaky «Oppengeýmer» atly taryhy dramasy we Greta Gerwigiň «Barbi» başdan geçirme komediýasy) iri ýyldyz «Barbenheimer Star» diýlip atlandyryldy. Bu barada «Live Science» neşiri «Sloan sanly asman gözegçiligi» taslamasyna gatnaşyjy astronomlaryň beýanyna salgylanyp habar berýär. Asman jisimi baradaky anyk maglumatlar «arXiv» serwerinde çap edildi.

«Barbenheimer Star» Irki älem döwründe – 13 milliard ýyl ozal hem bardy, ol Uly partlamadan 700 million ýyl soň peýda boldy. Meşhur filmleriň adyny göterýän ýyldyzyň agramy Günüňkiden 50−80 esse uly bolupdyr. Ol supernowa partlamasy esasynda söndi we ömrüniň dowamynda döreden elementlerini ýaýratdy. Bu elementler gaz bulutlaryny emele getirdi we olardan täze ýyldyzlar döredi. Olaryň arasynda pes massaly gyzyl äpet J0931+0038 hem bar. Ol öwrenilende «Barbenheimer Star» ýyldyzyna degişli subutnamalar tapyldy.
J0931+0038 ýyldyzynyň düzümi alymlary haýran galdyrdy – olar beýle zady ozal görmändiler. Bu ýyldyzda agyr elementler ýeňil elementlerden has köp. Adatça, bu tersine bolýar. Bu gatnaşyk, «Barbenheimer Star-yň» öz düzümi bilen baglanyşykly bolup biler.
Gadymy ýyldyzyň başga bir syry onuň ölümi bilen baglanyşykly. Alymlar beýle uly ýyldyz ölenden soň näme üçin bir supernowanyň emele gelendigine düşünmeýärler. Olaryň pikiriçe, «Barbenheimer Star» bu tapgyrdan geçip, derrew gara girdaba öwrülmelidi.


düýn 16:15
419

Alymlar kömürturşy gazyny siňdirýän agaçdan “gubka” döretdiler

Floridanyň A&M uniwersiteti we Floridanyň döwlet uniwersiteti tarapyndan döredilen inženerçilik kollejiniň alymlary howadan we beýleki çeşmelerden kömürturşy gazyny (CO₂) netijeli siňdirip bilýän lignin esasynda...

düýn 06:58
160

Hytaý Aýdan tebigy çeşmeleri getirmek üçin magnit katapultyny döretmegi teklip edýär

Hytaýly alymlar Aýdan Ýere tebigy çeşmeleri getirmek üçin magnit katapulty düşünjesini teklip etdiler. Robert A. Haýnnlaýnyň “Aý – yzgytsyz bike” (The Moon Is a Harsh Mistress) atly ylmy romanyndan ylham alan bu...

29.08.2024 17:04
24

Hytaýly alymlar Aýda suw önümçiliginiň usulyny oýlap tapdylar

Hytaýyň Ninbo materiallary öwreniş we inženerçilik institutynyň alymlary Aýda suwuň senagat önümçiliginiň usulyny oýlap tapdylar. Bu usul, çukur ýaly aýnalaryň kömegi bilen Aý regolitiniň 926 gradusa çenli gyzdyrylmagyna...

29.08.2024 11:41
21

Stenford uniwersitetiniň inženerleri öýleri ýangyndan goramak üçin täze gel ýasadylar

Stenford uniwersitetiniň inženerleri agaç desgalaryny we binalary ýangyndan gorap biljek täze gel işläp düzdüler. Bu material üstki gatlaga çalynýar we guranyndan soň, ýylylygy netijeli ýaýradýan we agajy goraýan...