Dünýäde mör-möjekleriň sany çalt azalýar

  • 22.12.2023 13:06
  • 7.6k+
Dünýäde mör-möjekleriň sany çalt azalýar

Dünýäde mör-möjekleriň sanynyň azalmagy, esasan, giňden ýaýran görnüşleriň ýitgisi sebäpli bolup geçýär. “Nature” žurnalynda ýerleşdirilen gözlegiň awtorlarynyň anyklamagyna görä, seýrek duş gelýän mör-möjekleriň sanynyň artmagy hem bu ýitginiň öwezini dolmaýar.

Alymlar dünýäniň köp ýerlerinde mör-möjekleriň umumy sanynyň düýpgöter azalýandygyny belleýärler. Täze gözlegde biologlar tomzaklar, kebelekler we çekirtgeler ýaly ýerdäki mör-möjekleriň sanynyň üýtgeýiş tendensiýasyny öwrendiler. Olar 9-64 ýyl aralygynda mör-möjeklere gözegçilik eden 106 gözlegden alnan maglumatlary ulandylar.
Seljerme ýerdäki mör-möjekleriň sanynyň her ýyl 1,5% azalýandygyny, şol bir wagtyň özünde giňden ýaýran görnüşleriň sanynyň has çalt – 8% azalýandygyny görkezdi. Giňden ýaýran görnüşlere ol ýa-da beýleki bir ýerde has köp mukdarda duş gelýän mör-möjekler degişlidir. Gözlegiň netijeleri mör-möjekleriň biodürlüliginiň üýtgemeginiň has seýrek duş gelýän görnüşleriň ýitmegi bilen baglanyşyklydygy baradaky pikire garşy çykýar.
Şol bir wagtyň özünde, öňden agdyklyk edýän görnüşleriň ýitgisiniň seýrek duş gelýän görnüşleriň sanynyň artmagy bilen öwezi dolunmaýar. Bu bolsa şeýle netijelere getirýär: köp sanly görnüşler guşlar we beýleki haýwanlar üçin esasy iýmitdir. Alymlar tarapyndan kesgitlenen üýtgeşmeler iýmit zynjyrlarynyň we umumy ekoulgamyň üýtgedilmegine sebäp bolup biler.


şu gün 00:10
1.4k+

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 11:46
1.8k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...

19.11.2024 14:15
6.9k+

Stol çekmesinde ýatdan çykarylan meteorit alymlara Marsdaky buzlaryň eremeginiň syryny çözmäge kömek etdi

Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde...

19.11.2024 12:05
2.1k+

Emeli hemralaryň orbitadaky “ömrüni” uzaltmaga kömek etjek robot eller döredildi

Aerokosmos pudagynyň iri kompaniýasy bolan Northrop Grumman-yň golçur kärhanasy SpaceLogistic 2026-njy ýylda geostasionar orbitada emeli hemralara hyzmat etmek üçin Mission Robotic Vehicle (MRV) apparatyny uçurmagy...