«Nature» ylmy žurnaly 2023-nji ýylyň esasy alymlaryny belli etdi

  • 19.12.2023 12:00
  • 4.2k+

“Nature” ylmy žurnalynyň hünärmenleri 2023-nji ýylda uly üstünlik gazanan alymlaryň sanawyny hödürledi. Bu barada MIR 24 habar berýär

Reýtinge “tokaýlaryň dynuwsyz çapylmagynyň öňüni alan” Braziliýanyň daşky gurşaw ministri Marina Silwa we “Çandraýan-3” missiýasynyň ýolbaşçylarynyň biri Kalpana Kalahasti girdi. Ol missiýanyň Aýa gonmagyny taýýarlamakda aýgytly rol oýnady.
Şeýle-de, erkek syçanlaryň öýjüklerinden ýaşamaga ukyply jyns öýjüklerini döredendigi üçin (bu tehnologiýa ýitip gitmek howpy abanýan görnüşleri halas etmäge kömek edip biler) Kasuhiko Haýasi, diňe wodorod bombalarynda we ýyldyzlarda görlen ýadro reaksiýalaryny döredendigi üçin fizik Enni Kritçer hem-de global maýlama garşy göreş üçin Eleni Miriwili tapawutlandy.
Mundan başga-da, reýtinge emeli intellektli çat-boty dörediji Ilýa Suskewer, otag temperaturalarynda aşa geçirijilik barada sensasiýany “paş ediji” Jeýms Hemlin, horlanmak üçin serişde işläp taýýarlan Swetlana Moýsow, gyzzyrma garşy sanjym dörediji Halidu Tinto we rak keselini öwreniji Tomas Paulz girdi.


düýn 14:28
1.5k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...