«Nature» ylmy žurnaly 2023-nji ýylyň esasy alymlaryny belli etdi

  • 19.12.2023 12:00
  • 4.3k+

“Nature” ylmy žurnalynyň hünärmenleri 2023-nji ýylda uly üstünlik gazanan alymlaryň sanawyny hödürledi. Bu barada MIR 24 habar berýär

Reýtinge “tokaýlaryň dynuwsyz çapylmagynyň öňüni alan” Braziliýanyň daşky gurşaw ministri Marina Silwa we “Çandraýan-3” missiýasynyň ýolbaşçylarynyň biri Kalpana Kalahasti girdi. Ol missiýanyň Aýa gonmagyny taýýarlamakda aýgytly rol oýnady.
Şeýle-de, erkek syçanlaryň öýjüklerinden ýaşamaga ukyply jyns öýjüklerini döredendigi üçin (bu tehnologiýa ýitip gitmek howpy abanýan görnüşleri halas etmäge kömek edip biler) Kasuhiko Haýasi, diňe wodorod bombalarynda we ýyldyzlarda görlen ýadro reaksiýalaryny döredendigi üçin fizik Enni Kritçer hem-de global maýlama garşy göreş üçin Eleni Miriwili tapawutlandy.
Mundan başga-da, reýtinge emeli intellektli çat-boty dörediji Ilýa Suskewer, otag temperaturalarynda aşa geçirijilik barada sensasiýany “paş ediji” Jeýms Hemlin, horlanmak üçin serişde işläp taýýarlan Swetlana Moýsow, gyzzyrma garşy sanjym dörediji Halidu Tinto we rak keselini öwreniji Tomas Paulz girdi.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...