Gatylygy boýunça Ýer ýüzünde almazdan soň ikinji material döredildi

  • 15.12.2023 13:57
  • 11k+

Şotlandiýadan, Germaniýadan we Şwesiýadan halkara alymlar topary ýokary derejede berk materiallary döretmekde öňegidişlik gazandy. Olar gatylygy boýunça diňe almazdan birneme pes bolan uglerod nitridlerini aldylar. Gözleg Advanced Materials (AdvMat) ylmy žurnalynda neşir edildi diýip, gazeta.ru habar berýär.

Toparyň açyşy heniz 1980-nji ýyllarda başlanan uglerod nitridleri bilen tejribeleriň netijesi boldy. Hünärmenler uglerodyň azot bilen birleşmesini 1500 °C-dan gowrak temperaturada 70-den 135 gigapaskala çenli basyşa (Ýeriň atmosfera basyşyndan 1 mln esse ýokary) sezewar etdiler.
Alnan material ýaňy-ýakyna çenli Ýerde gatylygy boýunça almazdan soň ikinji material bolan kub görnüşli bor nitridinden has gaty boldy.
Mundan başga-da, ýokary derejede gaty uglerod nitridleri fotolýuminessensiýa we ýokary energiýa saklaýyş dykyzlygy ýaly goşmaça häsiýetlere-de eýedir.
Gözlegçileriň aýtmagyna görä, täze materiallary senagat maksatlary bilen, ýagny awtomobiller we kosmos gämileri üçin gorag örtüklerinde, Gün panellerinde, fotodetektorlarda we ýokary derejede berk kesiş gurallarynyň önümçiliginde ulanmak bolar.


düýn 14:13
5.2k+

Müsürde ýitirilen gadymy Imet şäheri tapyldy: ol ýerde birwagtlar köp gatly jaýlar bolupdyr

Arheologlar Müsüriň gadymy Tanis şäherinden 10 km uzaklykda, Nil deltasynyň golaýynda ýitirilen Imet şäheriniň üstüni açdy. Gazuw-agtaryş işleri Mançester uniwersitetinden Müsüri öwrenýän alym Niki Nilseniň ýolbaşçylygynda geçirildi diýip, Daily Mail habar berýär...

04.07.2025 18:32
4.7k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

04.07.2025 18:30
2.7k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

04.07.2025 18:28
3.1k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...