Gatylygy boýunça Ýer ýüzünde almazdan soň ikinji material döredildi

  • 15.12.2023 13:57
  • 11k+

Şotlandiýadan, Germaniýadan we Şwesiýadan halkara alymlar topary ýokary derejede berk materiallary döretmekde öňegidişlik gazandy. Olar gatylygy boýunça diňe almazdan birneme pes bolan uglerod nitridlerini aldylar. Gözleg Advanced Materials (AdvMat) ylmy žurnalynda neşir edildi diýip, gazeta.ru habar berýär.

Toparyň açyşy heniz 1980-nji ýyllarda başlanan uglerod nitridleri bilen tejribeleriň netijesi boldy. Hünärmenler uglerodyň azot bilen birleşmesini 1500 °C-dan gowrak temperaturada 70-den 135 gigapaskala çenli basyşa (Ýeriň atmosfera basyşyndan 1 mln esse ýokary) sezewar etdiler.
Alnan material ýaňy-ýakyna çenli Ýerde gatylygy boýunça almazdan soň ikinji material bolan kub görnüşli bor nitridinden has gaty boldy.
Mundan başga-da, ýokary derejede gaty uglerod nitridleri fotolýuminessensiýa we ýokary energiýa saklaýyş dykyzlygy ýaly goşmaça häsiýetlere-de eýedir.
Gözlegçileriň aýtmagyna görä, täze materiallary senagat maksatlary bilen, ýagny awtomobiller we kosmos gämileri üçin gorag örtüklerinde, Gün panellerinde, fotodetektorlarda we ýokary derejede berk kesiş gurallarynyň önümçiliginde ulanmak bolar.


düýn 15:41
2.4k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.2k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...