Ýaponiýada berk, öz-özüni dikeldýän we biodargaýan plastmassa döredildi

  • 06.11.2023 15:11
  • 16k+

Tokio uniwersitetiniň alymlary häzirkilerden has berk, öz-özüni dikeldýän plastmassa ýasadylar. Şeýle hem täze plastmassa planktonyň iýmitine öwrülip, deňiz suwlarynda eräp bilýär. Täze önüm gurluşykdan başlap ulag gurluşygyna çenli we hatda ýeňil senagata çenli hem köp ugurlary öz içine alyp biler. Täze plastmassa esasly eşikler ütügiň ýa-da bug generatorynyň astynda şekil üýtgedip, fantaziýa üçin giňişlik açyp biler.

Alymlar witrimer epoksid şepbigini plastmassanyň täze görnüşi üçin esas edip aldylar. Witrimerler pes temperaturada gaty we çydamly, ýöne ýokary temperaturada görnüşini üýtgedip bilýän (plastik çüýşeleri ýasamak üçin ulanylýan termoplastika ýaly) plastmassalaryň täze bir toparydyr. Şeýle-de bolsa, olar adatça näzikdir we zeper ýetirmän sozup bolmaýar. Gözlegçiler witrimerlere politaksan molekulasyny goşmak bilen, VPR (vitrimer incorporated with polyrotaxane) diýip atlandyrylýan plastmassanyň has gowy görnüşini döretmegi başardylar.
Taslamanyň ýolbaşçysy Şota Ando: "VPR adaty witrimer epoksid şepbigine garanda zaýalanma bäş esse durnuklydyr – diýip düşündirdi. - Şeýle hem ol 15 esse çalt dikelýär, öňki görnüşine iki esse çalt gaýdyp gelýär we adaty witrimerden 10 esse çalt himiki taýdan gaýtadan işlenip bilner. Hatda bu material deňiz gurşawynda howpsuz dargaýar, bu onuň üçin täze ýagdaýdyr”.
Synagyň görkezişi ýaly, täze polimer 30 günüň içinde deňiz suwunda 25% dargap, planktonyň iýmitine öwrülýär. Ummanda plastmassa - esasy mesele we täze material bu meseläni çözmegi ýeňilleşdirip biler.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...