Gazagystanda Hazar deňziniň ylmy-barlag instituty dörediler

  • 30.10.2023 16:10
  • 12k+

Gazagystanda Hazar deňziniň daşky gurşaw meselelerini öwrenmek üçin ylmy-barlag instituty dörediler diýip,  Respublikanyň Suw serişdeleri we suwaryş ministrliginiň metbugat gullugy habar berdi. Ministrlik eýýäm gözleg institutyny döretmek baradaky  kararyň taslamasyny taýýarlady.

Suw gorlary we suwaryş ministri Nuržan Nuržigitow: "Institutyň döredilmegi meseläni öwrenmäge toplumlaýyn çemeleşmäge we uly göwrümli meseleleri çözmäge mümkinçilik berer" -diýdi.
Hazar deňziniň gözleg instituty Hazar deňziniň daşky gurşaw meselelerini, suwuň derejesiniň peselmegini, düwlenleriň we balyklaryň köpçülikleýin ölmeginiň sebäplerini, Hazaryň düwleniniň, ihtiofaunanyň, Hazar sebitini we kenar ýakasyny gorap saklamak meselelerini öwrener. Ýene bir ugry, beýleki hazarýaka döwletlerinde işleýän kärdeşleri bilen ýakyn aragatnaşyk saklamak bolar.
Mundan başga-da, institut Hazar deňziniň ekoulgamynyň ähli ugurlary barada obýektiw we garaşsyz maglumat berer. Alnan maglumatlar döwlet we ýerli ýerine ýetiriji guramalar tarapyndan giň gerimli çäreleri kabul etmäge esas bolup hyzmat eder. Ylmy guramanyň döredilmegi Hazar deňzini goramak boýunça halkara we milli borçnamalary doly ýerine ýetirmäge mümkinçilik berer.


düýn 14:28
1.6k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...