Alymlar 250 mln ýyldan Ýeriň ýaşaýyş üçin ýaramsyz boljakdygyny aýtdylar

  • 27.09.2023 17:11
  • 26k+

Ýewropadan we ABŞ-dan halkara alymlar topary, takmynan, 250 mln ýyldan Ýeriň süýdemdirijileriň ýaşamagy üçin ýaramsyz boljakdygyny aýtdy. Munuň sebäbi ähli yklymlaryň birleşip, ýaşaýyş üçin ýaramsyz klimaty bolan bir bitewi super materige öwrülmegi bolar. Gözlegçileriň çaklamalary “Nature” žurnalynda ýerleşdirildi diýip, rbclife.ru belleýär.

Bristol uniwersitetiniň işgäri Aleksandr Farnswortyň ýolbaşçylygyndaky geologlar tektoniki işjeňligiň we planetanyň klimatynyň kompýuter modellerini düzdüler. Bu işiň awtorlaryna geljek birnäçe million ýylda planetamyzyň nähili üýtgejekdigini kesgitlemäge mümkinçilik berdi. Geologlar Ýeriň daşky görnüşiniň düýpgöter üýtgejekdigi – ýedi yklymyň hemmesiniň gözlegçiler tarapyndan Pangeýa Ultima diýlip atlandyrylan täze super materige birleşjekdigi baradaky netijä geldiler.
Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, täze bitewi yklymda 40-50 gradus temperaturaly has çygly we yssy klimat bolar. Çyglylyk derejesiniň ýokary bolmagy ýagdaýy hasam ýaramazlaşdyrar. “Adamlar we süýdemdirijileriň beýleki görnüşleri şeýle gurşawda ýok bolarlar, sebäbi biz öz bedenimizi kadaly sowadyp bilmeris” – diýip, işiň baş awtory Aleksandr Farnswort belledi.
Gözlegçiler täze yklymyň umumy meýdanynyň bary-ýogy 8-16%-iniň adamyň ýaşaýşy üçin ýaramly boljakdygyny belleýärler. Bu ýerler planetanyň polýar sebitlerinde ýerleşer – bu ýerlerde klimat tropiki zolaklardaky häzirki klimat ýaly bolar. Super yklymyň galan ýerleri çöller bolup, olar gury ýeriň 43-49%-ini eýelärler.


düýn 11:14
1.2k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.8k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 17:30
10k+

Erkek adam öz garažynyň kölegesiniň kömegi bilen Ýeriň tekiz däldigini görkezdi

Dünýäde Ýeriň tekizdigine ynanýan adamlar häli-häzirem ýeterlik. Pikir soraşmalara görä, diňe ABŞ-nyň özünde 2022-nji ýylda ýaşaýjylaryň 11%-i şeýle pikirdedi. Reddit ulanyjylarynyň biri öz garažynyň wideo gözegçilik kamerasyny ulanyp, olaryň pikirini üýtgetmek kararyna geldi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...