Inženerler wiruslary ýok edýän «akylly» mata döretdiler

  • 17.09.2023 12:18
  • 9.8k+

Raýs uniwersitetiniň alymlary wiruslary ýok etmäge ukyply täze mata döretdiler. Onuň daşky tarapy güýçli derejede gyzmaga ukyplydyr, içi bolsa salkynlygyna galýar.

Dokma esasly kompozit material Joul ýyladylyşy esasynda işleýär. Geçirilen synaglar onuň üstündäki koronawiruslary 99,9%-ini bäş sekuntda ýok edýändigini görkezdi.
Matany döredijiler şeýle matanyň ellik ýaly şahsy gorag enjamlaryny öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini bellediler. Bu ýygy-ýygydan çalşylmaly bolan bir gezek ulanylýan önümleriň ornuny tutmaga mümkinçilik berer.
Material elektrik togy arkaly daşky gatlagyny 100 gradusdan ýokary temperaturada gyzdyrýar. Ulanyjynyň derisi bilen galtaşykdaky içki gatlak bolsa iň ýokary 36 gradusa çenli gyzýar, bu bolsa bedeniň tebigy temperaturasyna ýakyndyr. «Akylly» materiallaryň ulanylmagy matany diňe wirusa garşy däl, eýsem, ýeňil we maýyşgak etmäge hem mümkinçilik berdi.

«Enjam wiruslary netijeli ýok etmek üçin ýeterlik derejede gyzmalydyr, ýöne ulanyjynyň ýanmagyna ýa-da özüni oňaýsyz duýmagyna sebäp bolar derejede däl» diýip, alymlar bellediler.

Matany döredijiler onuň kosmos pudagynda-da ulanylyp bilinjekdigini, mysal üçin, ýeňil skafandrlary döretmek üçin ulanyp boljakdygyny bellediler.


04.12.2025 13:39
6.1k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.5k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.9k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.5k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...