Marsohod ilkinji gezek Marsyň çägeli tüweleýiniň sesini ýazgy etdi

  • 18.12.2022 09:30
  • 16k+

Perseverance marsohody dünýäde ilkinji gezek Ýerden bolmadyk tüweleýiň ses ýazgysyny ýollady. Ol kameralar we spektrometrler bilen üpjünlenen rowerdäki mikrofona ýazdyryldy diýip, Nature Communication habar berýär.

NASA-nyň, Perdýu (ABŞ) uniwersitetiniň hem-de Ýokary aeronawtika we kosmos institutynyň (Fransiýa) alymlar topary ýazgyny seljerip gördüler. Gurluş ses maglumatyny sesiň tebigy tizligine golaý tizlikde tutýar diýip bellediler.
Şeýlelikde, 2021-nji ýylyň 27-nji sentýabrynda marsohod tozan tüweleýi — Marsyň tüweleýini şeýle atlandyrýarlar — bilen sataşdy. Mars Environmental Dynamics Analyzer abzaly atmosfera basyşyny bellige aldy, SuperCam mikrofony bolsa  sesi ýazgy etdi.
Howa basyşynyň görkezijileri we kadrma-kadr surata düşürilen görkezijiler bilen sazlaşan audiomaterial alymlara Marsdaky atmosferanyň we howanyň aýratynlyklaryna gowy düşünmäge mümkinçilik berer. Tüweleýli şemalyň tizligi sagatda 40 kilometr töweregi boldy — şunuň ýaly görkezijiler Ýerde hem gabat gelip bilýär. Gyzyl planetada basyşyň ep-esli pesdigi sebäpli ol ýerde şemalyň güýjeme kuwwaty 99% gowşakdyr. Onuň çäge zerrejiklerini howa galdyrmaga güýji ýetse-de, antenleri ýa-da ylmy abzallary ýerinden gozgap bilmez. 
Marsyň her sebitinde howa her hili diýip alymlar bellediler — bu babatda ol Ýere meňzeş. Şunlukda, Perseverance-yň işleýän ýeri bolan Ýezero kraterinde soňky ýyllarda 100 tüweleý töweregi görüldi, InSight missiýasynyň ýerleşen Eliziý düzlüginde bolsa ýekejesem gabat gelmändir.


15.09.2025 17:55
3.8k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.4k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.3k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...

15.09.2025 09:48
1.3k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...