Marsohod ilkinji gezek Marsyň çägeli tüweleýiniň sesini ýazgy etdi

  • 18.12.2022 09:30
  • 16k+

Perseverance marsohody dünýäde ilkinji gezek Ýerden bolmadyk tüweleýiň ses ýazgysyny ýollady. Ol kameralar we spektrometrler bilen üpjünlenen rowerdäki mikrofona ýazdyryldy diýip, Nature Communication habar berýär.

NASA-nyň, Perdýu (ABŞ) uniwersitetiniň hem-de Ýokary aeronawtika we kosmos institutynyň (Fransiýa) alymlar topary ýazgyny seljerip gördüler. Gurluş ses maglumatyny sesiň tebigy tizligine golaý tizlikde tutýar diýip bellediler.
Şeýlelikde, 2021-nji ýylyň 27-nji sentýabrynda marsohod tozan tüweleýi — Marsyň tüweleýini şeýle atlandyrýarlar — bilen sataşdy. Mars Environmental Dynamics Analyzer abzaly atmosfera basyşyny bellige aldy, SuperCam mikrofony bolsa  sesi ýazgy etdi.
Howa basyşynyň görkezijileri we kadrma-kadr surata düşürilen görkezijiler bilen sazlaşan audiomaterial alymlara Marsdaky atmosferanyň we howanyň aýratynlyklaryna gowy düşünmäge mümkinçilik berer. Tüweleýli şemalyň tizligi sagatda 40 kilometr töweregi boldy — şunuň ýaly görkezijiler Ýerde hem gabat gelip bilýär. Gyzyl planetada basyşyň ep-esli pesdigi sebäpli ol ýerde şemalyň güýjeme kuwwaty 99% gowşakdyr. Onuň çäge zerrejiklerini howa galdyrmaga güýji ýetse-de, antenleri ýa-da ylmy abzallary ýerinden gozgap bilmez. 
Marsyň her sebitinde howa her hili diýip alymlar bellediler — bu babatda ol Ýere meňzeş. Şunlukda, Perseverance-yň işleýän ýeri bolan Ýezero kraterinde soňky ýyllarda 100 tüweleý töweregi görüldi, InSight missiýasynyň ýerleşen Eliziý düzlüginde bolsa ýekejesem gabat gelmändir.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...