Marsohod ilkinji gezek Marsyň çägeli tüweleýiniň sesini ýazgy etdi

  • 18.12.2022 09:30
  • 16k+

Perseverance marsohody dünýäde ilkinji gezek Ýerden bolmadyk tüweleýiň ses ýazgysyny ýollady. Ol kameralar we spektrometrler bilen üpjünlenen rowerdäki mikrofona ýazdyryldy diýip, Nature Communication habar berýär.

NASA-nyň, Perdýu (ABŞ) uniwersitetiniň hem-de Ýokary aeronawtika we kosmos institutynyň (Fransiýa) alymlar topary ýazgyny seljerip gördüler. Gurluş ses maglumatyny sesiň tebigy tizligine golaý tizlikde tutýar diýip bellediler.
Şeýlelikde, 2021-nji ýylyň 27-nji sentýabrynda marsohod tozan tüweleýi — Marsyň tüweleýini şeýle atlandyrýarlar — bilen sataşdy. Mars Environmental Dynamics Analyzer abzaly atmosfera basyşyny bellige aldy, SuperCam mikrofony bolsa  sesi ýazgy etdi.
Howa basyşynyň görkezijileri we kadrma-kadr surata düşürilen görkezijiler bilen sazlaşan audiomaterial alymlara Marsdaky atmosferanyň we howanyň aýratynlyklaryna gowy düşünmäge mümkinçilik berer. Tüweleýli şemalyň tizligi sagatda 40 kilometr töweregi boldy — şunuň ýaly görkezijiler Ýerde hem gabat gelip bilýär. Gyzyl planetada basyşyň ep-esli pesdigi sebäpli ol ýerde şemalyň güýjeme kuwwaty 99% gowşakdyr. Onuň çäge zerrejiklerini howa galdyrmaga güýji ýetse-de, antenleri ýa-da ylmy abzallary ýerinden gozgap bilmez. 
Marsyň her sebitinde howa her hili diýip alymlar bellediler — bu babatda ol Ýere meňzeş. Şunlukda, Perseverance-yň işleýän ýeri bolan Ýezero kraterinde soňky ýyllarda 100 tüweleý töweregi görüldi, InSight missiýasynyň ýerleşen Eliziý düzlüginde bolsa ýekejesem gabat gelmändir.


düýn 13:31
4.1k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.4k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...

01.06.2025 13:56
2.9k+

Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr...

01.06.2025 13:53
4k+

Indoneziýanyň kenaryndaky Ýuwaş ummanynyň düýbünde gadymy dünýäniň yzlary tapyldy

Indoneziýanyň kenarlarynda, Ýawa bilen Madura adalarynyň arasyndaky bogazyň düýbünde suwa giden gadymy jülgäniň yzlary tapyldy. Häzir bu ýerde ummanyň ýalpak ýeri bar diýip, Daily Mail habar berýär. Geologlar Sumatra, Ýawa we Borneo adalarynyň arasyndaky umman düýbüniň birwagtlar gury ýer bolandygyny bireýýäm kesgitläpdi...