Şweýsariýada 91 ýylda buzluklaryň ýarysyndan gowragy eredi

  • 24.08.2022 19:26
  • 19k+

Şweýsariýada 1931-nji ýyldan bäri 1,4 müň buzlugyň ýarysyndan gowragy eredi we olaryň ereme tizligi barha ýokarlanýar. Bu barada Şweýsariýadaky institutlaryň bilelikdäki gözlegine salgylanyp, Associated Press hahar berýär. Muny interfax.ru ýetirýär.

Şweýsariýadaky Sýurihiň ýokary tehniki mekdebi Şweýsariýanyň tokaý, gar we landşaft boýunça federal ylmy-barlag instituty bilen bilelikde 20-nji asyrda ýurtda buzuň ýitmegi bilen bagly gözlegiň netijelerini neşir etdi, bu gözleg az-kem 1931-nji ýyldan bäri buzluklaryň topografiýasyndaky üýtgeşmeleriň seljermesine esaslanýar.
Alymlar 1931-nji ýyldan 2016-njy ýyl aralygynda buzluklardaky buzuň göwrüminiň ýarysyndan, ondan soňky alty ýylda bolsa ýene 12% azalandygyny habar berýärler. Gözleg wagtynda topar meýdan ölçeglerini, aerofotosuratlary we dag depeleriniň suratlaryny, şol sanda iki jahan urşunyň arasyndaky piklerden alnan 22 müň töweregi suraty ulandy. Alymlar suratdaky ýerleriň görnüşini we ýagdaýyny deňeşdirdiler.
Şeýle-de, alymlar 1920-nji we 1980-nji ýyllarda buzluk massasynyň artandygyny, ýöne oňa ereme tendensiýasynyň täsir edendigini anykladylar.
Ýatlap geçsek, Şweýsariýanyň çäginde Ýewropanyň Alp daglaryndaky ähli buzluklaryň tas ýarysy ýerleşýär. Buzluklaryň ählisi deň derejede eremeýär: muňa deňiz derejesinden beýiklik we buzluklardaky zyňyndylar ýaly birnäçe faktorlar täsir edýär.


13.09.2025 15:05
6.8k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

11.09.2025 06:35
8.8k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...

05.09.2025 17:20
9.2k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...

05.09.2025 16:55
7.2k+

Gimalaý buzluklary her ýyl millionlarça Olimpiýa basseýnine barabar buz ýitirýär

Aziýanyň beýik daglaryndaky buzluklar çalt azalýar: her ýyl 22 gigatonnadan gowrak buz ýitip gidýär, bu dokuz million Olimpiýa basseýnine deňdir. Şeýle deňeşdirme Ýuta uniwersitetiniň we Wirjiniýa Tehnologiýalar institutynyň täze barlagynda getirilýär...