Şweýsariýada 91 ýylda buzluklaryň ýarysyndan gowragy eredi

  • 24.08.2022 19:26
  • 19k+

Şweýsariýada 1931-nji ýyldan bäri 1,4 müň buzlugyň ýarysyndan gowragy eredi we olaryň ereme tizligi barha ýokarlanýar. Bu barada Şweýsariýadaky institutlaryň bilelikdäki gözlegine salgylanyp, Associated Press hahar berýär. Muny interfax.ru ýetirýär.

Şweýsariýadaky Sýurihiň ýokary tehniki mekdebi Şweýsariýanyň tokaý, gar we landşaft boýunça federal ylmy-barlag instituty bilen bilelikde 20-nji asyrda ýurtda buzuň ýitmegi bilen bagly gözlegiň netijelerini neşir etdi, bu gözleg az-kem 1931-nji ýyldan bäri buzluklaryň topografiýasyndaky üýtgeşmeleriň seljermesine esaslanýar.
Alymlar 1931-nji ýyldan 2016-njy ýyl aralygynda buzluklardaky buzuň göwrüminiň ýarysyndan, ondan soňky alty ýylda bolsa ýene 12% azalandygyny habar berýärler. Gözleg wagtynda topar meýdan ölçeglerini, aerofotosuratlary we dag depeleriniň suratlaryny, şol sanda iki jahan urşunyň arasyndaky piklerden alnan 22 müň töweregi suraty ulandy. Alymlar suratdaky ýerleriň görnüşini we ýagdaýyny deňeşdirdiler.
Şeýle-de, alymlar 1920-nji we 1980-nji ýyllarda buzluk massasynyň artandygyny, ýöne oňa ereme tendensiýasynyň täsir edendigini anykladylar.
Ýatlap geçsek, Şweýsariýanyň çäginde Ýewropanyň Alp daglaryndaky ähli buzluklaryň tas ýarysy ýerleşýär. Buzluklaryň ählisi deň derejede eremeýär: muňa deňiz derejesinden beýiklik we buzluklardaky zyňyndylar ýaly birnäçe faktorlar täsir edýär.


27.06.2025 20:25
14k+

Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi...

16.06.2025 14:19
7.1k+

2025-nji ýylyň maý aýy umman gözegçiliginiň taryhynda ikinji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň maý aýynda dünýä ummanynyň üstüniň ortaça temperaturasy 20,79 gradus boldy – bu gözegçiligiň taryhynda ikinji iň ýokary görkezijidir diýip, Ýewropanyň Copernicus gullugy habar berýär. 2024-nji ýylyň maý aýynda goýlan rekord dereje bu görkezijiden bary-ýogy 0,14 gradus ýokarydy...

02.06.2025 08:09
4.7k+

Buzluklaryň möçberi 50 ýylda 9 trillion tonna azaldy

1975-nji ýyldan bäri alnyp barylýan gözegçilikleriň dowamynda, buzluklaryň umumy möçberi 9 trillion tonnadan hem köp azaldy. Bu barada Bütindünýä meteorologiýa guramasynyň wekili Kler Nullis Ženewada geçirilen metbugat ýygnagynda habar berdi...

01.06.2025 19:18
6.8k+

Ýeriň ilatynyň tas ýarysy bir aýa barabar goşmaça yssy howany başdan geçirdi

ABŞ-nyň Nýu-Jersi ştatynda ýerleşýän «Climate Central» garaşsyz ylmy-barlag toparynyň hasabatyna görä, soňky bir ýylyň dowamynda Ýeriň ilatynyň tas ýarysy aşa yssy howalaryň uzaga çekmegi bilen ýüzbe-ýüz bolupdyr...