Alymlar koronawirusyň ýüze çykan ojagy barada gürrüň berdiler

  • 28.07.2022 12:26
  • 52k+

Ölüm howply Covid-19 keseliniň tutaşan ojagy Hytaýyň Uhan şäherindäki deňiz önümleriniň we ýabany haýwanlaryň bazary bolupdyr. Halkara alymlar topary şu netijede saklanýar. Geçirilen iki sany uly barlagyň netijeleri Science žurnalynda çap edildi. 

Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokançlyk adamlaryň arasynda wirusyň haýwandan adama iki sany garaşsyz ýagdaýda geçmegi netijesinde ýaýrapdyr.   
Haýwanlaryň ýokanç geçirýän görnüşlerine ýarganatlar, tilkiler we  bazarda satylýan beýleki janly süýdemdiriji haýwanlar degişlidir.
Şeýle-de, alymlar Uhanda Covid-19 bilen keselläp hassahana düşen ýüzlerçe adamlaryň içinden näme üçin diňe 50 töweregi adamyň bazar bilen göni we gytaklaýyn aragatnaşykdakylar bolandygyny düşündirdiler. Alymlaryň pikir edişine görä, adamlaryň köpüsi wirusy beýlekilere ýokuşdyrmak bilen, özleri onuň diňe ýeňil alamatlaryny duýan bolmaly. Agyr ýagdaýlary biri-biri bilen baglanyşdyrmak kyn düşüpdir.
2019-njy ýylda täze görnüşli koronawirusyň ýüze çykmagyna düşünmeklik täze pandemiýalaryň öňüni almakda aýgytly ähmiýete eýedir.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň 15-nji iýuldaky maglumatlaryna görä, ýokanjyň örç alan başky pursadyndan bäri 566 million töweregi adama kesel ýokuşdy. Covid-19 bilen kesellän 6 million 400 müň adam bolsa aradan çykdy.


12.12.2025 15:36
5.2k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...

08.12.2025 06:17
4.3k+

Wagta garşy sanjym: ABŞ-da bir kompaniýa immun ulgamyna garramagy haýallatmagy "öwredýär"

Maýamide ýerleşýän we uzak ömür meseleleri bilen meşgullanýan Immorta Bio biotehnologiýa kompaniýasy öz toparynda senolitik immunoterapiýa üçin öz synpynda ilkinji serişde bolan SenoVax dermany üçin patent arzasyny berdi...

07.12.2025 23:54
8.8k+

Ýumurtga we bagyr iýmeklik Alsgeýmer keseliniň döremek howpuny azaldýar - alymlar

Bedende holiniň ýetmezçiligi beýnä duýdansyz zyýan ýetirip biler. Amerikaly alymlar bu madda baý önümleri, esasanam, ýaşlykda ýeterlik mukdarda iýmegiň beýniniň zeperlenmesini haýalladyp biljekdigini ýüze çykardylar...

26.11.2025 12:04
8.2k+

Lancet: Aşa işlenen önümler adamyň ähli organlaryna diýen ýaly zyýan berýär

"Lancet" lukmançylyk žurnalynda çap edilen birnäçe biologik gözlegler aşa işlenip taýýarlanan iýmitleriň adamyň ähli organlaryna diýen ýaly ýaramaz täsir edip bilýändigini we ikinji görnüşli süýji keseli we beýleki keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýandygyny görkezdi...