Alymlar koronawirusyň ýüze çykan ojagy barada gürrüň berdiler

  • 28.07.2022 12:26
  • 52k+

Ölüm howply Covid-19 keseliniň tutaşan ojagy Hytaýyň Uhan şäherindäki deňiz önümleriniň we ýabany haýwanlaryň bazary bolupdyr. Halkara alymlar topary şu netijede saklanýar. Geçirilen iki sany uly barlagyň netijeleri Science žurnalynda çap edildi. 

Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokançlyk adamlaryň arasynda wirusyň haýwandan adama iki sany garaşsyz ýagdaýda geçmegi netijesinde ýaýrapdyr.   
Haýwanlaryň ýokanç geçirýän görnüşlerine ýarganatlar, tilkiler we  bazarda satylýan beýleki janly süýdemdiriji haýwanlar degişlidir.
Şeýle-de, alymlar Uhanda Covid-19 bilen keselläp hassahana düşen ýüzlerçe adamlaryň içinden näme üçin diňe 50 töweregi adamyň bazar bilen göni we gytaklaýyn aragatnaşykdakylar bolandygyny düşündirdiler. Alymlaryň pikir edişine görä, adamlaryň köpüsi wirusy beýlekilere ýokuşdyrmak bilen, özleri onuň diňe ýeňil alamatlaryny duýan bolmaly. Agyr ýagdaýlary biri-biri bilen baglanyşdyrmak kyn düşüpdir.
2019-njy ýylda täze görnüşli koronawirusyň ýüze çykmagyna düşünmeklik täze pandemiýalaryň öňüni almakda aýgytly ähmiýete eýedir.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň 15-nji iýuldaky maglumatlaryna görä, ýokanjyň örç alan başky pursadyndan bäri 566 million töweregi adama kesel ýokuşdy. Covid-19 bilen kesellän 6 million 400 müň adam bolsa aradan çykdy.


03.09.2025 12:21
2.6k+

Gözüň torly perdesiniň barlagy Alsgeýmer keselini alamatlary ýüze çykmazdan on ýyl öň anyklap biler

Jekson barlaghanasynyň alymlary retinanyň gan damarlarynyň üýtgemeginiň Alsgeýmer keseliniň irki alamaty bolup biljekdigini anykladylar. Alymlar işiň dowamynda adamlaryň, takmynan, 40%-de duş gelýän we keseliň döremek howpuny ýokarlandyrýan MTHFR 677C> T genetiki mutasiýaly syçanlary öwrendiler...

02.09.2025 14:47
5k+

Türkmen alymlary arça ýagynyň esasynda şypaly melhem taýýarladylar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň ýaş hünärmenleri S.Lisowenko we D.Arazow arçanyň dürli böleklerinden efir ýaglaryny almak we olaryň esasynda üç görnüşli şypaly melhem taýýarlamak boýunça gözleg işlerini geçirdiler...

28.08.2025 06:44
7.8k+

Hytaýda ilkinji gezek adama doňzuň öýkeni oturdyldy

Hytaýda alymlar topary ilkinji gezek genetiki taýdan üýtgedilen doňuzdan alnan öýkeni ölüm halyndaky hassa oturtdy. Organ şol bada bitişmezlik ýagdaýyny görkezmedi. Bu hem ylmy gözlegçileriň pikiriçe, haýwan organlaryny ksenotransplantasiýa üçin ulanyp boljakdygyny tassyklaýar diýip, Nature Medicine habar berýär...

22.08.2025 15:19
5.4k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...