Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

  • 27.06.2025 20:25
  • 15k+

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi. Wideoda gar bilen örtülen ýerler düşürilipdir.

Gar köplenç 5000 metrdan ýokaryda ýerleşýän Çaknantor platosynda ýagýar. Şol ýerde dünýäniň iň güýçli teleskoplarynyň biri ýerleşýär. Emma ALMA-nyň işgärleriniň bellemegine görä, obserwatoriýanyň esasy meýdançasynda soňky 10 ýylyň dowamynda gar bolmandy.
Santiago Uniwersitetiniň klimatology Raul Kordero bu hadysany howanyň üýtgemegi bilen gönüden-göni baglanyşdyrmagyň entek irdigini aýdýar. Şeýle-de bolsa, bar bolan maglumatlar bu seýrek görnüşli ýagmyrlaryň sebitde has ýygy bolup biljekdigine şaýatlyk edýär.
Atakama çölüniň älem synlamak üçin iň amatly ýerleriň biri hasaplanmagynyň sebäbi — gijelerine howanyň örän arassa we garaňky bolmagydyr. ALMA obserwatoriýasy bu ýerde Ýewropanyň Günorta Obserwatoriýasy, ABŞ-nyň Milli Radioastronomiki Obserwatoriýasy we Ýaponiýanyň Milli Astronomiki Obserwatoriýasy tarapyndan bilelikde gurlup, häzirki wagtda dünýäniň iň ösen astronomik merkezleriniň biri hasaplanýar.


düýn 17:20
4.8k+

BMG La-Ninýa hadysasynyň oktýabr-dekabrda gaýdyp gelmek mümkinçiliginiň 60%-digini çaklaýar

Bütindünýä meteorologiýa guramasy şu ýylyň oktýabr-dekabr aýlarynda ekwatorial Ýuwaş ummanynda suwuň temperaturasynyň peselmegi bilen baglanyşykly tebigy hadysa bolan La-Ninýa şertleriniň gelmek ähtimallygyny 60% diýip çaklady...

düýn 16:55
3.9k+

Gimalaý buzluklary her ýyl millionlarça Olimpiýa basseýnine barabar buz ýitirýär

Aziýanyň beýik daglaryndaky buzluklar çalt azalýar: her ýyl 22 gigatonnadan gowrak buz ýitip gidýär, bu dokuz million Olimpiýa basseýnine deňdir. Şeýle deňeşdirme Ýuta uniwersitetiniň we Wirjiniýa Tehnologiýalar institutynyň täze barlagynda getirilýär...

22.08.2025 18:54
3.2k+

Kaliforniýadaky gurakçylyk 2025-nji ýylda badam hasylynyň azalmagyna getirer

2025-nji ýylda badam hasyly Kaliforniýadaky gurakçylyk sebäpli ep-esli azalar, çünki bu ýerde badamyň global möçberiniň, takmynan, 80%-i ösdürilip ýetişdirilýär diýip, The Telegraph ýazýar. Ýagdaý köp ýurtlarda çörekçileri we süýjülik öndürijileri adaty reseptlere gaýtadan seretmäge mejbur eder...

02.08.2025 17:26
10k+

2025-nji ýylyň iýul aýy Aşgabatda howa gözegçilikleriniň taryhynda dördünji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň iýul aýy Aşgabatda howanyň gyzgynlyk derejesiniň ýokary galmagy boýunça dördünji aý hökmünde hasaba alyndy — bu bolsa 1891-nji ýyldan bäri alnyp barylýan meteorologik gözegçilikleriň taryhynda rekord görkeziji boldy...