Dünýäde esasy azyk önümleriniň bahasy Ukrainadaky dawalaryň esasy däneli ekinleriň we ösümlik ýaglarynyň bazarlaryna eden täsiri netijesinde tutuş taryhyň dowamynda iň ýokary derejä ýetdi. Muny BMG-niň Azyk we Oba hojalygy guramasynyň Azyk bahalarynyň indeksi delillendirýär.
Mart aýynda FAO-nyň azyk önümleri üçin baha indeksi ortaça 159,3 punkt ýokarlandy, bu bolsa fewral aýyndan 12,6% ýokarydyr. Fewral aýynda-da ol 1990-njy ýyldan bäri iň ýokary derejä ýetipdi. Bellenilişi ýaly, geçen aý 2011-nji ýylda bellige alnan öňki antirekord täzelendi.
Bu tendensiýa, esasanam Ukrainadaky dawalar netijesinde bugdaýyň we ähli iýmlik däneli ekinleriň bahalarynyň ep-esli ýokarlanmagy bilen baglanyşyklydyr.
“Soňky üç ýylda Russiýa Federasiýasynyň we Ukrainanyň paýyna bugdaýyň global eksportynyň, takmynan, 30%-i we mekgejöweniň global eksportynyň 20%-i düşdi. Dünýäde bugdaýyň bahasy bir aýyň dowamynda 19,7% ýokarlandy. Mekgejöweniň bahasy bir aýda 19,1% ýokarlanyp, rekord derejä ýetdi, şeýle-de bahalaryň ýokarlanmagy arpa we sorgo hem täsir etdi” – diýlip, FAO-nyň habarynda aýdylýar.
FAO-nyň ösümlik ýaglary üçin baha indeksi dünýäde öňdebaryjy eksportçysy Ukraina bolan günebakar ýagynyň bahasynyň ösmegi netijesinde 23,2% ýokarlandy. Günebakar ýagynyň we çig nebitiň bahasynyň ýokarlanmagy sebäpli palma, soýa we raps ýaglarynyň bahalary hem ep-esli ýokarlandy. Braziliýanyň realynyň alyş-çalyş hümmetiniň ýokarlanmagy bilen bir hatarda nebitiň bahasynyň ýokarlanmagy şeker üçin baha indeksiniň ortaça görkezijisiniň ýokarlanmagyna sebäp boldy (fewral aýy bilen deňeşdirilende 6,7%). Netijede, ol 2021-nji ýylyň mart aýy bilen deňeşdirilende 20% ýokary boldy.
Doňuz etiniň bahasynyň ýokarlanmagy sebäpli mart aýynda 4,8% ýokarlanan etiň baha indeksiniň ortaça görkezijisi hem iň ýokary derejä ýetdi. Şeýle-de, guş eti üçin halkara bahalar guş dümewi sebäpli öňdebaryjy eksportçylar tarapyndan üpjünçiligiň azalmagy bilen baglanyşykly ýokarlandy.
