«Plastmassadan şamlyk». Alymlar plastik galyndylary iýmite öwürmegiň usulyny tapdylar

  • 30.07.2021 14:01
  • 15k+

Alymlar plastmassanyň tebigata ýetirýän zyýanyny azaltmagyň usulyny oýlap tapdylar. Bu barada ferra.ru habar berdi.

Has takygy, ylmy barlagçylar plastik galyndylary iýilýän beloga öwrüp biljek tehnologiýany döretdiler. Tehnologiýa sintetiki biologiýa ýörelgelerine esaslanýar. Munda alymlar, esasan hem, mikroblaryň genomyny redaktirlediler, şonuň netijesinde bolsa olar plastik galyndylary dargadyp, beloga öwrüp bilerler. Daşyndan başgaça ýaly bolup görünse-de, bu hem edil beýleki çeşmeleriň üsti bilen kabul edilýän belok ýaly iýilýän belokdyr.
Mälim bolşy ýaly, plastik galyndylaryna çözülmesi kyn ekologiýa meselesi hökmünde garalýar. Olar ummanlara zyňylýarlar hem-de janly organizmlere, şol sanda suw içýän we deňiz önümlerini iýýän adamlara zyýan berýär. Täze açyş şeýle zyýanlaryň öňüni almakda aýgytly ädim bolar diýip, ylmy barlaga gatnaşyjylar nygtaýarlar.
Mundan başga-da, alymlar plastmassany ýangyç çeşmesine öwrüp biljek tehnologiýany hem döretmegi maksat edinýärler diýip, çeşme belleýär.


11.11.2025 15:19
3.7k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.3k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...

05.11.2025 10:07
3.3k+

Hytaýly alymlar iýmitiň ajylygyny “duýup” bilýän emeli dil döretdi

Hytaýda alymlar iýmitleriň ajylygyny çalt we takyk ölçemäge ukyply emeli diliň prototipini taýýarladylar. Bu barada Phys.org habar berýär. Enjam kapsaisini — ajy burçuň, sarymsagyň, zenjebiliň we beýleki ajyly maddalaryň ýakýan tagamyny döredýän birleşmäni — hem-de şol topardaky beýleki maddalary anyklamaga mümkinçilik berýär...

28.10.2025 12:54
7.1k+

Şençhende geljegiň logistikasy ýola goýuldy: köçelerde eýýäm 10 müň sany robot-furgon hereket edýär

Şençhende köçelerde we hatda metroda hem 10 000 sany robotlaşdyrylan furgon gatnadylyp başlandy. Olar SF Express atly logistika kompaniýasy tarapyndan ýükleri adam gatnaşmazdan daşamak üçin ulanylýar. Bu furgonlary Neolix kompaniýasy öndürýär...