Ýyldyrymlaryň atmosferany arassalaýandygy anyklanyldy

  • 09.05.2021 19:48
  • 10k+

Alymlar ýyldyrymlaryň hem-de göze görünmeýän atmosfera elektrik energiýalarynyň köp mukdarda gidroksil (-OH) we gidroperoksil (-HO2) radikallaryny döretmäge ukyplydygyny, ýagny atmosferany arassalaýandygyny görkezdiler. Bu barada nauka.tass.ru habar berdi.

Owadan ýyldyrymdan başga-da, atmosferada göze ilmeýän hem-de kameralarda görünmeýän elektrik täsirleşmeleri hem bolup bilýär. Bu hadysalaryň netijesinde suw molekulalarynyň bozulyp, radikallary emele getirýändigi ýüze çykdy.
Mälim bolşy ýaly, gidroksil radikaly atmosferada möhüm wezipäni ýerine ýetirýär. Mysal üçin, ol himiki reaksiýalary döredýär we bug gaz metany ýaly molekulalary bozýar. -OH atmosferadaky köp üýtgeşmeleriň esasy hereketlendirijisi bolup durýar, emma şeýle-de bolsa, henize çenli onuň esasy çeşmeleri näbelli bolmagynda galýar.
Barlagçylar täze işlerinde 2012-nji ýylda Kolorado we Oklahomanyň üstünden uçan uçarda oturdylan enjam arkaly alnan maglumatlary seljerip, tupan we ýyldyrym sebäpli atmosferada ýüze çykan himiki üýtgeşmeleri öwrendiler. Mundan 9 ýyl ozal barlagçylar bu görkezijilere kän ähmiýet bermediler. Häzir bolsa olara tötänden gidroksil we gidroperoksil radikallarynyň signallarynyň üstünden bardylar.

şu gün 15:44
733

Hytaý dünýäde ilkinji suwasty emeli aň maglumat merkezini gurýar

Hytaý emeli aň üçin dünýäde ilkinji suwasty maglumat merkezini gurýar. Bu desga Şanhaýyň kenaryndan 10 km uzaklykda ýerleşip, golaýdaky deňiz ýel elektrostansiýasyndan energiýa alar diýip, Live Science habar berýär...

şu gün 11:42
1.3k+

SpaceX kompaniýasy Starship gämisiniň onunjy synag uçuşyny üstünlikli geçirdi

26-njy awgustda SpaceX amerikan kompaniýasy Starship gämisi oturdylan Super Heavy raketa göterijisiniň onunjy synag uçuşyny üstünlikli geçirdi. Çäre X sosial ulgamy arkaly göni ýaýlymda görkezildi. Kompaniýanyň berýän maglumatyna görä, synagda öňde goýlan maksatlara ýetildi we bu uçuş "dünýäde ilkinji dolulygyna köp gezeklik raketa göterijisini işläp taýýarlamakda ähmiýetli ädim» boldy...

düýn 13:37
7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

düýn 13:26
3.6k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...