“Science” 2020-nji ýylyň iň möhüm ylmy açyşlaryny kesgitledi

  • 29.12.2020 13:34
  • 7.1k+
“Science” 2020-nji ýylyň iň möhüm ylmy açyşlaryny kesgitledi

“Science” žurnaly 2020-nji ýylyň iň möhüm açyşlaryny sanap geçdi diýip, MediaPotok habar berýär.

Hünärmenler birnäçe aýyň içinde taýýarlanylan COVID-19 koronawirusyna garşy sanjymyň oýlanyp tapylmagyny geçip barýan ýylyň esasy ylmy açyşy diýip atlandyrdylar. Möhümligi boýunça ikinji orunda belogyň üç ölçegli ýygrylma görnüşini modelirläp bilýän emeli intellekt önümi AlphaFold ýerleşdi. Üçünji baýrak alan CRISPR genom redaktory boldy, ony işläp düzüjiler Nobel baýragyna mynasyp bolupdylar. Redaktor eýýäm iki nesil gan keselini bejermegi başardy.
Bellenilenleriň hatarynda klimat boýunça-da işler bar. Awtorlar göräýmäge ýönekeý sorag bilen ýüzlendiler: adamzat ummasyz bug gazlaryny atmosfera goýbermegi dowam etdirse, Ýerde näme bolar. Häzire çenli muňa şeýle jogap berildi: eger-de zyňyndylar industrialdan öňki derejeden iki esse köpelse, planeta ahyrky netijede 1,5 – 4,5 C gyzar.
“Science” ýagdaýy aýdyňlaşdyrmaga, umyt beriji we kyýamat çaklamalary aýyrmaga mümkinçilik beren täze ylmy netijäni belläp geçdi. Indi temperatura “penjiresi” 2,6-dan 3,9 C-a çenli.
Ylmy açyşlara astrofizikleriň hem işleri goşuldy. On ýyldan gowrak wagt bäri astronomlar çalt radio serpikmeleriniň (FRB) gelip çykyşyna düşünip bilmeýärdiler. Indi bu tapmaça çözülen ýaly. Serpikme biziň Galaktikamyzda bolup geçdi we kosmiki teleskoplar rentgen hem-de gamma-diapazonlarynda signallary yzarlamagy başardylar. Olar güýçli magnit meýdany bilen “partlaýan” neýtron ýyldyzy, magnetar (SGR 1935+2154) boldy.

şu gün 00:10
780

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

düýn 12:27
7.6k+

Samsung-yň täze tehnologiýasy periskop kamerasyny gowulandyrar we ýukaldar

  Samsung-yň şekilleri gaýtadan işleýiş topary periskop kamera moduly üçin täze dizaýn taýýarlady. ALoP (All Lenses on Prism) tehnologiýasy kameranyň galyňlygyny, adaty çözgütler bilen deňeşdirilende, 22% ýukaldar...

düýn 11:51
2.8k+

SpaceX kompaniýasy Starship-iň altynjy synag uçuşyny geçirdi: birinji basgançagy tutmak başartmady

19-njy noýabrda SpaceX kompaniýasy ägirt Starship raketasynyň altynjy synag uçuşyny geçirdi. Uçuryş ýerli wagt bilen 16:00-da (Aşgabat wagty bilen 20-nji noýabrda 3:00) boldy. Birinji basgançak Super Heavy ilkibaşda...

20.11.2024 12:17
3.1k+

NASA bilen Microsoft-yň Earth Copilot boty planetamyz baradaky ylmy maglumatlara düşünmegi aňsatlaşdyrar

NASA we Microsoft kompaniýasy NASA-nyň geografik giňişlikler baradaky maglumatlaryny seljermek we ýönekeýleşdirmek üçin niýetlenen Earth Copilot emeli aň botuny hödürlediler. Başlangyç ylmy maglumatlaryň giň köpçülige...