Lukmanlar haýsy endigiň adamyň ömründen on ýyl aýyrýandygyny anykladylar

  • 11.08.2020 15:36
  • 25k+

Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň Awstraliýa saglyk merkeziniň lukmanlary çilim çekýänler bu ýaramaz endigi ýeňmegi başaranlara garanda, ortaça 10 ýyl ir aradan çykýarlar diýen netijä geldiler. Hünärmenleriň barlag işine 150 müňden gowrak adam gatnaşdy. Bu barada live24.ru habar berýär.

Olar her bir çekilen çilimiň käbir keseller bilen kesellemek howpuny 30%, hatda ondan hem köp ýokarlandyrýandygyny anykladylar. Barlag işiniň netijeleri boýunça, olar bu zyýanly endik bilen meşgullanmaýan adamlaryň 10 ýyl uzak ýaşaýandyklaryny kesgitlediler.

— Ilki bilen, biz çilimi eýýäm köp wagt bäri çekýän adamlary göz öňünde tutýarys. Şeýle adamlarda her bir çekilen çilimiň esasynda ýürek-damar we respirator keselleriniň, şeýle-de rak keseliniň ýüze çykmak howpy ýokarlanýar – diýip, hünärmenler gürrüň berýärler.

Barlagçylar çilim çekmegiň emfizemanyň (öýkeniň hroniki keseli) döremek howpuny 17 esse, aterosklerozyň güýçlenmek ähtimallygyny sekiz esse we öýkeniň rak keseli bilen kesellemek howpuny 6,5 esse ýokarlandyrýandygyny anykladylar.
Mundan başga-da, alymlar temmäkiniň çekilmeginiň böwrek ýetmezçiligi, görejiň bozulmagy we operasiýa hem-de beýleki lukmançylyk işlerinden soň gaýra üzülmeler bilen baglanyşygyny ýüze çykardylar.
Hünärmenler dünýäde çilimkeşleriň sanynyň soňky 20 ýylyň içinde azalandygyny aýtdylar. Ýöne şunuň bilen birlikde, olaryň aýtmagyna görä, temmäkini Ýer ýüzüniň 15 ýaşyndan başlap 20% ýaşaýjylary çekmegi dowam etdirýärler.

01.11.2025 12:15
1.9k+

Türkmenistan «Bitewi saglyk» taslamasynyň çäklerinde sebitleýin hyzmatdaşlygy güýçlendirýär

29–31-nji oktýabr aralygynda Täjigistanyň paýtagty Duşenbede «Pandemiýalaryň öňüni almak, azyk howpsuzlygyny hem-de ekoulgamlaryň sagdynlygyny üpjün etmek üçin Merkezi Aziýada “Bitewi saglyk”» atly taslamanyň ilkinji sebitleýin maslahaty we Sebitleýin utgaşdyryş geňeşiniň mejlisi geçirildi...

29.10.2025 10:48
1.8k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
6.9k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.4k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...