Alymlar Ýeriň kublardan ybaratdygyny subut etdiler

  • 30.07.2020 00:22
  • 11k+
Alymlar Ýeriň kublardan ybaratdygyny subut etdiler

Platon mamla eken! Pensilwaniýa uniwersitetiniň, Budapeşt Tehnologiýa we ykdysadyýet uniwersitetiniň, şeýle hem Debressen uniwersitetiniň alymlary Ýeriň kublardan ybaratdygy baradaky şeýle netijä geldiler. Bu barada "ScienceDailt"-e salgylanyp, tvbrics.com habar berýär.

Daş pytranda, nähili şekili alar? Bu soraga jogap bermek we Platonyň pikirini tassyklamak maksady bilen, barlagçylar ilki tötänleýin, soňra bolsa gaýta-gaýta iki bölege bölünen geometrik modeli döretdiler, ahyrynda böleklerden bir üýşmek emele geldi.
“Platonyň teoriýasyny ozal bitewi bolan bölekleriň hiç hili boşluksyz birikmegi bilen düşündirilip bolar. Boşluksyz birigýän ýeke-täk köpgyraňlylyk kubdur" - diýip, barlagçylar belleýärler.
Alymlar matematiki çaklamanyň dogrulygyny tebigatda köp dürli daşlary ölçemek bilen  barladylar. Olaryň köpüsi adam tarapyndan döwlen, beýlekileri tebigy güýçleriň täsirinde pytran daşlardy. Ýöne her niçik-de bolsa, olaryň ählisiniň ortaça bölejikleri kubdy.
Dogry, alymlar Ýer ýüzünde "Platonyň kanunynyň" bozulýan ýerini hem tapdylar - bu beýik dik sütünleri bolan Demirgazyk Irlandiýadaky Äpet ýoldur. Alymlar bu kadadan çykmany bazaltyň sowamagynyň adaty bolmadyk hadysasy bilen düşündirýärler.
“On ýagdaýdan dokuzysynda, eger daş döwülse, gysylsa ýa-da kesilse (bu güýçler köplenç birbada bolup geýçär) ortaça kublardan ybarat bolan bölekler alnar. Bu diňe stres ýagdaýynda şeýle bolanok. Ýöne Ýer beýle ýagdaýa kän bir düşüp barmaýar" - diýip, barlagçylar düşündirýärler.

08.11.2024 12:08
2.9k+

SpaceX taryhda ilkinji gezek kosmosda Starship gämisine ýangyç guýar

SpaceX synaglaryň çäginde 2025-nji ýylyň mart aýynda Starship kosmos gämisine ilkinji gezek orbitada ýangyç guýmagy maksat edinýär. NASA-nyň Human Landing System programmasynyň ýolbaşçysynyň orunbasary Kent Hoýnaskiniň...

07.11.2024 13:56
3.3k+

Alymlar ýyldyz tozanlarynyň kömegi bilen has täze ýyldyzlaryň gelip çykyşyny öwrenmäge mümkinçilik berýän usuly oýlap tapdylar

Hytaýdan, Wengriýadan, Germaniýadan we beýleki ýurtlardan jemlenen astronomlar topary milliardlarça ýyl ozal ýok bolan ýyldyzlary öwrenmäge mümkinçilik berýän usuly oýlap tapdy. ArXiv portalynda neşir edilen bu...

07.11.2024 12:22
3.9k+

Emeli aň ulanyp, taryhy tapyndylaryň döwlen ýerlerini dikeltmek üçin täze usul döredildi 

Alymlar emeli aň (AI) tehnologiýalaryny ulanyp, taryhy tapyndylaryň - heýkelleriň döwlen ýerlerini dikeltmegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Köplenç zeper ýetmekden we ýaramazlaşmakdan ejir çekýän medeni ýadygärlikler...

06.11.2024 14:22
5.9k+

Time 2024-nji ýylyň iň ähmiýetli oýlap tapyşlarynyň reýtingini hödürledi

Time žurnaly 2024-nji ýylyň iň möhüm oýlap tapyşlarynyň reýtingini hödürledi. Sanawyň awtorlary sarp ediş elektronikasynda, saglygy goraýyş ulgamynda, robototehnikada we beýleki ugurlarda iň täze işläp taýýarlamalary...