Iňlis diliniň Kembrij sözlügi “Parasocial” (“parasosial”) adalgasyny 2025-nji ýylyň sözi diýip atlandyrdy.
“Parasosial” adalgasy adamyň meşhur şahsyýete, kitabyň, filmiň ýa-da serialyň gahrymanyna, ýa-da emeli aňa, mysal üçin, çat-bota birtaraplaýyn psihologik ysnyşygyny aňladýar.
Sözlükde bellenilişi ýaly, bu adalga 1956-njy ýylda antropolog Donald Horton we sosiolog Riçard Wol tarapyndan girizildi. Olar bu adalgany teletomaşaçylaryň ekrandaky adamlara, mysal üçin, şüweleňiň gatnaşyjylaryna ýa-da alypbaryjysyna ysnyşygyny aňlatmak üçin ulandy. Häzirki günde şeýle ýagdaý ýörgünli bolup galýar: sosial ulgamlary ulanyjylar gönüden-göni aragatnaşygy bolmadyk meşhur şahsyýetler we görnükli adamlar bilen parasosial gatnaşyklary emele getirýär.
Mysal hökmünde sözlük aýdymçy Teýlor Swifti getirýär. “Ol muşdaklaryň özüni oňa ýakyn duýmagy üçin, sosial ulgamlardaky durmuşyny oýlanyşykly dolandyrýar. Onuň ýakynda Instagram arkaly amerikan futbolynyň ýyldyzy Trewis Kelsi bilen adaglanandygy barada habar bermegi bütin dünýädäki muşdaklaryň oňa öz ýakyn jorasy adaglanan ýaly seslenmegine getirdi” – diýlip, sözlügiň saýtynda aýdylýar.
2025-nji ýylda “parasosial” adalgasy adamlaryň şeýle gatnaşyklary emeli aň, şol sanda ChatGPT çat-boty bilen gurmagy sebäpli köp ulanylyp başlandy.
“Birwagtlar ýörite akademiki adalga bolan zat meýnstrim boldy. Millionlarça adam parasosial gatnaşyklara gatnaşýar; beýlekiler bolsa bu ýagdaýyň ösüşi bilen gyzyklanýar” – diýip, leksikograf Kolin Makintoş belledi.