Awstraliýada ilkinji gezek plastik galyndylardan asfalt taýýarlandy

  • 19.09.2025 14:50
  • 7.8k+

Awstraliýada hojalyk plastikasyny peýdaly ulanmagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Edit Kouen uniwersitetinden (ECU) alymlar paketleri, çüýşeleri we beýleki plastik galyndylary ýol örtügi üçin bitum garyndysyna goşmagy teklip etdi. Ilkinji şeýle asfalt eýýäm taýýarlandy we indi ony hakyky şertlerde synagdan geçirmek meýilleşdirilýär.

Ylmy gözlegçilerden Ali Godratiniň aýtmagyna görä, plastikleriň ulanylmagy diňe bir galyndylary azaltman, eýsem şol bir wagtyň özünde asfalt-betonyň berkligini ýokarlandyrýar. MDPI-de neşir edilen ylmy gözlegde termoplastlaryň öz ereme temperaturasy netijesinde bitum bilen has gowy birleşýändigi bellenilýär. Proses goşmaça energiýa çykdajysyny talap etmeýär we zyýanly maddalary bölüp çykarmaýar.
Plastigiň goşulmagy çyg, gury ýa-da garyşyk usul arkaly amala aşyrylyp bilner. Çyg usul materiallaryň biri-biri bilen has gowy birleşmegine mümkinçilik berip, mikroplastik zyňyndylaryny azaldýar. Gurak usul bolsa amaly aňsatlaşdyrýar, ýöne ol deň ýaýradylman biler.
Alymlar ýol örtüginiň awtomobilleriň hereketinde, ýagynlarda we temperatura üýtgemelerinde özüni nähili alyp barýandygyna düşünmek üçin hakyky synaglaryň zerurdygyny belleýär. Plastigiň aşa köp bolmagy asfalty ejiz edip, daşky gurşawa-da täsir edip biler.
Hojalyk plastikasynyň asfaltda ulanylmagy, çaklamalara görä, 2050-nji ýyla çenli ýylda 1 trln tonna ýetip biljek plastik galyndylaryny, iň bolmanda, bellibir derejede azaltmaga mümkinçilik berer. 


24.12.2025 10:53
3.1k+

Aşgabatda “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik gurmasynyň we BMGÖM-niň guramagynda klimat dialogy geçirildi

22-nji dekabrda Aşgabatda «Inklýuziw geljek: Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşantlarynyň (MDKG 3.0) taýýarlanylmagyna jemgyýetçiligiň we aýallaryň gatnaşmagynyň meýilnamasyny işläp düzmek» atly klimat dialogy geçirildi...

15.12.2025 11:34
6.2k+

Afrika pingwinleriniň sany 95% azaldy: 2036-njy ýyla çenli olar ýok bolup biler

Afrikadaky pingwinleriň ýeke-täk görnüşi Günorta Afrikanyň kenarýaka suwlarynda balyklaryň düýpli azalmagy sebäpli ýok bolmagyň bärsine bardy. Häzirki ýagdaý saklansa, bu görnüş 2036-njy ýyla çenli ýok bolup biler...

23.11.2025 21:08
6.6k+

100 ýaşdan uly 150 awstraliýaly Ginnesiň rekordyny goýdy

Awstraliýada uzak ýaşan ýaşaýjylaryň iň uly ýygnanyşygy boldy: ýurduň 100 we ondan uly ýaşly 150 ýaşaýjysy baýramçylyk saçagynyň başynda duşuşdy. Olaryň umumy ýaşy 15 müň ýyldan geçdi. Bu dabara Ginnesiň rekordlar kitabynda hasaba alyndy...

23.11.2025 20:39
4.5k+

Amazonka we äpet derýalar: Planetanyň iň uly 30 sany suw arteriýasy atlandyryldy

Derýalar biziň planetamyzyň arteriýalary bolup, olar süýji suwy yklymlara daşaýar we tutuş ekoulgamlary kemala getirýär. Hünärmenler dünýäniň iň kuwwatly 30 sany derýasyny ortaça akym tizligine görä tertipleýän täze infografika döretdiler...