NASA-nyň täze tejribesinde 4 meýletinçi bir ýylyny Marsyň “simulyatorynda” geçirer

  • 11.09.2025 21:21
  • 6.5k+

NASA Marsyň barlag bazasyny simulýasiýa edýän gurşawda adamlary izolirlemek boýunça tejribeleriniň ikinji tapgyryny geçirer. 19-njy oktýabrda dört meýletinçi Hýustonyň Jonson adyndaky Kosmos merkeziniň Mars Dune Alpha barlaghanasyna ugrar.

Laboratoriýanyň meýdany 158 inedördül metr. Olaryň missiýasy 378 gün dowam edip, 2026-njy ýylyň 31-nji oktýabrynda tamamlanar.
Simulýatorda tutuş ýaşaýyş gurşawy ilkinji adamlar üçin Marsda baza döretmek meýilnamasyna meňzeş edilip 3D görnüşinde çap edildi. CHAPEA (Crew Health and Performance Exploration Analog) maksatnamasynyň çäginde geçiriljek tejribäniň maksady Marsyňky ýaly şertlerde adamyň saglygyna we iş ukybyna täsir edýän faktorlara baha bermekden ybaratdyr. Ekipaž resurs çäklendirmeleri, enjamlaryň näsazlygynyň ýüze çykmagy, aragatnaşygyň gijikdirilmegi, izolýasiýa we beýleki dartgynly ýagdaýa salýan faktorlar bilen ýüzbe-ýüz bolar.
CHAPEA taslamasynyň baş barlagçysy Greýs Duglas modelirlemäniň çäklendirmeleriň we uzak möhletli uçuşlaryň ekipažyň saglygyna we iş ukybyna edýän täsirine düşünmek üçin kognitiw we fiziki häsiýetnamalar baradaky maglumatlary ýygnajakdygyny aýtdy, bu bolsa NASA-nyň Marsa adam tarapyndan dolandyrylýan missiýasyny üstünlikli ugratmak barada karara gelmegine kömek eder.
Bu eýýäm ikinji bir ýyllyk missiýadyr: öňki tejribe 2024-nji ýylyň 6-njy iýulynda tamamlandy. Alnan maglumatlar uzak möhletli, adam tarapyndan dolandyrylýan ekspedisiýalar üçin howpsuzlyk protokollaryny we tekliplerini döretmekde ulanylýar we HKS-e uçuşlardan toplanan maglumatlaryň üstüni doldurar.
Täze tejribä Ross Elder, Ellen Ellis, Metýu Montgomeri we Jeýms Spaýser dagy gatnaşýar. Olaryň ornuny Emili Phillips bilen Lora Mari çalşar.
Elder synagçy pilot we inžener hasaplanýar; Ellisiň lukmançylyk tejribesi bar we kosmos razwedkasy we uçuş ulgamlary pudagynda inženerçilik bilen meşgullanýar; Montgomeri - elektrotehnika boýunça inžener; Spaýser bolsa telekommunikasiýa tehnologiýalary ugrundan inžener.


11.12.2025 09:36
1.1k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9-yň birinji basgançagyny 32-nji gezek uçuryp, rekord goýdy

2025-nji ýylyň 8-nji dekabrynda (Aşgabat wagty bilen 9-njy dekabrda 03:26) SpaceX kompaniýasy Group 6-92 missiýasyny ýerine ýetirmek bilen, Starlink hemralarynyň täze toplumyny üstünlikli uçurdy. Floridadaky Kennedi kosmodromyndan uçuryş Falcon 9 raketasynyň B1067 belgili birinji basgançagynyň 32-nji uçuşy boldy we bu yzyna gaýtarylýan basgançaklary gaýtadan ulanmagyň sany boýunça täze rekorddyr...

11.12.2025 09:32
1.8k+

NASA Marsdaky MAVEN enjamy bilen aragatnaşygy ýitirdi

ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) Mars zondy bilen aragatnaşygyň ýitendigini habar berdi. Bu enjam Gyzyl planetanyň atmosferasyny öwrenmek bilen meşgullanýar...

09.12.2025 06:39
3k+

NASA «Habblyň» işini dowam etdirjek Roman teleskopyny ýygnamak işini tamamlady

Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) Nensi Greýs Roman adyndaky kosmos teleskopyny (Nancy Grace Roman Space Telescope) ýygnamak işlerini tamamlady. Işleriň möhüm tapgyry 2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda Merilendde NASA-nyň Goddard adyndaky kosmos uçuşlary merkezinde geçirildi...

04.12.2025 23:54
1.4k+

Google 2027-nji ýylda maglumat merkezlerini kosmosda gurup başlar

Google eýýäm 2027-nji ýylda kosmos giňişliginde maglumat merkezleriniň gurluşygyna başlamagy meýilleşdirýär. Suncatcher atly taslama köp energiýa sarp edýän maglumat merkezlerini elektrik energiýasy bilen üpjün etmek üçin Gün energiýasyny has netijeli ulanmagy maksat edinýär diýip, Google-yň baş direktory Sundar Piçai habar berdi...