NASA-nyň täze tejribesinde 4 meýletinçi bir ýylyny Marsyň “simulyatorynda” geçirer

  • 11.09.2025 21:21
  • 6.5k+

NASA Marsyň barlag bazasyny simulýasiýa edýän gurşawda adamlary izolirlemek boýunça tejribeleriniň ikinji tapgyryny geçirer. 19-njy oktýabrda dört meýletinçi Hýustonyň Jonson adyndaky Kosmos merkeziniň Mars Dune Alpha barlaghanasyna ugrar.

Laboratoriýanyň meýdany 158 inedördül metr. Olaryň missiýasy 378 gün dowam edip, 2026-njy ýylyň 31-nji oktýabrynda tamamlanar.
Simulýatorda tutuş ýaşaýyş gurşawy ilkinji adamlar üçin Marsda baza döretmek meýilnamasyna meňzeş edilip 3D görnüşinde çap edildi. CHAPEA (Crew Health and Performance Exploration Analog) maksatnamasynyň çäginde geçiriljek tejribäniň maksady Marsyňky ýaly şertlerde adamyň saglygyna we iş ukybyna täsir edýän faktorlara baha bermekden ybaratdyr. Ekipaž resurs çäklendirmeleri, enjamlaryň näsazlygynyň ýüze çykmagy, aragatnaşygyň gijikdirilmegi, izolýasiýa we beýleki dartgynly ýagdaýa salýan faktorlar bilen ýüzbe-ýüz bolar.
CHAPEA taslamasynyň baş barlagçysy Greýs Duglas modelirlemäniň çäklendirmeleriň we uzak möhletli uçuşlaryň ekipažyň saglygyna we iş ukybyna edýän täsirine düşünmek üçin kognitiw we fiziki häsiýetnamalar baradaky maglumatlary ýygnajakdygyny aýtdy, bu bolsa NASA-nyň Marsa adam tarapyndan dolandyrylýan missiýasyny üstünlikli ugratmak barada karara gelmegine kömek eder.
Bu eýýäm ikinji bir ýyllyk missiýadyr: öňki tejribe 2024-nji ýylyň 6-njy iýulynda tamamlandy. Alnan maglumatlar uzak möhletli, adam tarapyndan dolandyrylýan ekspedisiýalar üçin howpsuzlyk protokollaryny we tekliplerini döretmekde ulanylýar we HKS-e uçuşlardan toplanan maglumatlaryň üstüni doldurar.
Täze tejribä Ross Elder, Ellen Ellis, Metýu Montgomeri we Jeýms Spaýser dagy gatnaşýar. Olaryň ornuny Emili Phillips bilen Lora Mari çalşar.
Elder synagçy pilot we inžener hasaplanýar; Ellisiň lukmançylyk tejribesi bar we kosmos razwedkasy we uçuş ulgamlary pudagynda inženerçilik bilen meşgullanýar; Montgomeri - elektrotehnika boýunça inžener; Spaýser bolsa telekommunikasiýa tehnologiýalary ugrundan inžener.


21.10.2025 12:00
3.8k+

Rus inženerleri kosmosda emeli dartyş güýjüni döretmegi başardylar

“Roskosmosyň” düzümine girýän “Energiýa” raketa-kosmos korporasiýasy kosmos giňişliginde emeli dartyş güýjüni döretmäge ukyply ulgam üçin patent aldy. Degişli resminama Rospatentiň maglumatlar bazasynda çap edildi...

21.10.2025 11:57
3.6k+

SpaceX-iň weterany we maýyp arabasyndaky gyz New Shepard raketasynda suborbital uçuşa ugrar

SpaceX-iň öňki inženeri Hans Kýonigsmann Blue Origin kompaniýasynyň New Shepard raketasynda 2025-nji ýylyň noýabr aýynda suborbital uçuşa gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýtdy diýip, Ars Technica ýazýar. Kýonigsmann — SpaceX-iň ilkinji we iň abraýly işgärleriniň biridir...

19.10.2025 16:58
3.9k+

SpaceX kompaniýasy Starship V2-niň soňky uçuşyndan täsirli kadrlary görkezdi

SpaceX 14-nji oktýabrda bolan Starship V2 raketasynyň soňky synag uçuşyndan täze we örän täsirli kadrlary hödürledi. X sosial ulgamynda ýerleşdirilen wideoda missiýanyň iň esasy tapgyrlary – raketanyň uçuşy, basgançaklaryň bölünip aýrylyşy we suwa gonmazdan öň atmosfera girişi görkezilýär...

17.10.2025 18:55
2.9k+

SpaceX “Falcon 9” raketa göterijisiniň birinji basgançagyny 500-nji gezek Ýere yzyna gaýtardy

16-njy oktýabrda SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň nobatdaky uçuşyny üstünlikli amala aşyrdy. Ol orbita Starlink ulgamynyň 28 hemrasyny çykardy. Kompaniýa üçin bu uçuş aýratyn ähmiýetli boldy – raketanyň birinji basgançagy 500-nji gezek Ýere üstünlikli gaýdyp geldi...