Eýrandaky gaýada kükürt gutusynyň ölçegindäki gadymy ýazgy tapyldy

  • 04.09.2025 19:04
  • 10k+

Eýranda arheologlar, takmynan, 1600 ýyllyk kiçijik gadymy ýazgyny tapdylar. Ýazgynyň ölçegi - ini dört santimetr we boýy ýedi santimetr diýip, Ancientist portaly ýazýar.

Tapyndy taryhçylaryň parslaryň we pars diliniň watany diýip atlandyrýan Fars welaýatynyň paýtagty Marwdeşt şäheriniň golaýyndaky daglyk ýerden tapyldy.
Nyşanlar ýarym millimetr galyňlykdaky uçlak gural bilen oýulyp nagyşlanypdyr. Tekst dokuz setirden ybarat, ýöne şolaryň ikisi çökündi gatlagyň aşagynda galypdyr.
Hünärmenleriň baha bermegine görä, bu ýazgy 224-nji ýyldan 651-nji ýyla çenli Eýrany dolandyran nesilşalyk bolan Sasanidler döwründe pehlewi we orta pars ýazuwynda ýazylypdyr. Awtoryň Marwdeştiň golaýynda ýerleşýän gadymy Istahr şäheriniň ýaşaýjysy bolmagy ähtimal.
Istahr Sasanidleriň rezidensiýasy we möhüm syýasy hem-de medeni Merkez bolupdyr. Barlagçylar olaryň dolandyran döwrüni pars sungatynyň we binagärliginiň "altyn asyry" diýip atlandyrýarlar. Bişapurdaky, Nakşe-Rostamdaky we Nakşe-Rajabdaky köşkler, ybadathanalar, berkitmeler we gaýa relýefleri şu güne çenli saklanyp galypdyr. Tapylan ýazgy eýýäm gymmatly taryhy mirasa degişli edildi.

"Bu ajaýyp açyş Sasanidler döwründen galan arassa eýran sungatynyň ajaýyp eserlerinden biridir. Medeni miras pudagyndaky şeýle ajaýyp tapyndylar geljekde milliligiň nyşany bolup we syýahatçylaryň ünsüni özüne çekip biler" – diýip, arheolog we taryh ylymlarynyň doktory Abolhassan Atabaki belledi.

Alym barlag geçirdi we teksti terjime etdi. Netijeler ylmy makalada çap ediler.


25.09.2025 19:07
4.9k+

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...

24.09.2025 13:17
3.5k+

Serbiýada gladiatorlaryň söweşine gatnaşan aýynyň galyndylary tapyldy

Häzirki Serbiýanyň Wiminasium şäherindäki gadymy Rim amfiteatrynyň golaýynda ýaşy takmynan 1700 ýyllyk aýy kellesiniň bölekleri  tapyldy. Bu açyş aýylaryň gladiator söweşine gatnaşandygyny görkezýän ilkinji göni subutnamany berýär diýip, Live Science ýazýar...

24.09.2025 10:48
4.2k+

Müsürde Kleopatranyň döwrüniň suw basan porty tapyldy

Müsürde Dominikan missiýasynyň arheologlary Kleopatranyň döwrüne degişli suw basan portuň yzlaryny tapdylar diýip, National Geographic habar berýär. Alymlar gazuw-agtaryş işleri wagtynda daş we metal labyrlary, gadymy amforalary we içerki portuň galyndylaryny tapdylar...

21.09.2025 21:24
4.5k+

Şotlandiýanyň kenarlarynda Makdonaldlar urugynyň orta asyr galasynyň galyndylary tapyldy

Arheologlar Şotlandiýanyň günbatar kenarynda ýitirilen diýlip hasaplanan orta asyr galasyny we patyşalyk köşgüni tapdy. Açyş Makdonaldlar urugynyň galasy baradaky rowaýatlaryň hakykatdygyny tassyklady diýip, BBC News habar berýär...