Eýrandaky gaýada kükürt gutusynyň ölçegindäki gadymy ýazgy tapyldy

  • 04.09.2025 19:04
  • 10k+

Eýranda arheologlar, takmynan, 1600 ýyllyk kiçijik gadymy ýazgyny tapdylar. Ýazgynyň ölçegi - ini dört santimetr we boýy ýedi santimetr diýip, Ancientist portaly ýazýar.

Tapyndy taryhçylaryň parslaryň we pars diliniň watany diýip atlandyrýan Fars welaýatynyň paýtagty Marwdeşt şäheriniň golaýyndaky daglyk ýerden tapyldy.
Nyşanlar ýarym millimetr galyňlykdaky uçlak gural bilen oýulyp nagyşlanypdyr. Tekst dokuz setirden ybarat, ýöne şolaryň ikisi çökündi gatlagyň aşagynda galypdyr.
Hünärmenleriň baha bermegine görä, bu ýazgy 224-nji ýyldan 651-nji ýyla çenli Eýrany dolandyran nesilşalyk bolan Sasanidler döwründe pehlewi we orta pars ýazuwynda ýazylypdyr. Awtoryň Marwdeştiň golaýynda ýerleşýän gadymy Istahr şäheriniň ýaşaýjysy bolmagy ähtimal.
Istahr Sasanidleriň rezidensiýasy we möhüm syýasy hem-de medeni Merkez bolupdyr. Barlagçylar olaryň dolandyran döwrüni pars sungatynyň we binagärliginiň "altyn asyry" diýip atlandyrýarlar. Bişapurdaky, Nakşe-Rostamdaky we Nakşe-Rajabdaky köşkler, ybadathanalar, berkitmeler we gaýa relýefleri şu güne çenli saklanyp galypdyr. Tapylan ýazgy eýýäm gymmatly taryhy mirasa degişli edildi.

"Bu ajaýyp açyş Sasanidler döwründen galan arassa eýran sungatynyň ajaýyp eserlerinden biridir. Medeni miras pudagyndaky şeýle ajaýyp tapyndylar geljekde milliligiň nyşany bolup we syýahatçylaryň ünsüni özüne çekip biler" – diýip, arheolog we taryh ylymlarynyň doktory Abolhassan Atabaki belledi.

Alym barlag geçirdi we teksti terjime etdi. Netijeler ylmy makalada çap ediler.


17.11.2025 12:56
5.1k+

Hytaýyň demirgazyk-günbatarynda b.e. öňki V–III asyrlara degişli ýüzlerçe gadymy mazar tapyldy

Hytaýly arheologlar Şensi welaýatynyň Sian şäherinde 566 sany gadymy mazary tapdylar. Olaryň aglabasy Söweşýän Şalyklar döwrüne — biziň eýýamymyzdan öňki V–III asyrlara, entek Hytaýyň imperator Sin Şihuandiniň hökümdarlygynyň astynda birleşmezden ozalky döwre degişlidir...

16.11.2025 18:40
929

Türkmenistanyň wekilleri Daşkentde arheologiýa boýunça halkara kongrese gatnaşdylar

Türkmenistanyň wekilleri Özbegistanyň paýtagtynda geçirilen «Merkezi Aziýada ruhy miras we aň-bilim» atly halkara kongresiň işine gatnaşdylar. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşirinde habar berilýär...

13.11.2025 19:06
5.5k+

Türkiýede 8000 ýyllyk gaýa suratlary tapyldy

Türkiýäniň Erjiýes dagynyň etegindäki Deweli sebitinde arheologlar, takmynan, 8000 ýyllyk gaýa suratlaryny tapdylar diýip, Kaýseri welaýatynyň Medeniýet we syýahatçylyk müdirliginiň portaly habar berdi. «Bu gaýa ýazgylary — adam hyýalynyň iň irki ýüze çykan nyşanlaryndan biridir...

10.11.2025 13:14
5.6k+

Arheologlar Keniýada 2,7 million ýyl ozal ýasalan «şweýsar pyçaklaryny» tapdylar

Arheologlar Keniýadaky Turkana basseýniniň töwereginde takmynan 2,75–2,44 million ýyl öňe degişli daş gurallary tapdylar. Bu gadymy gurallar olduwaý medeniýetine degişli bolup, irki adamlaryň häzirkizaman «şweýsar pyçaklary» ýaly köp funksiýaly ulanyş gurallary hökmünde hyzmat edipdir diýip, ScienceDaily ýazýar...