Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

  • 23.08.2025 12:32
  • 5.8k+

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär.

Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar:

  • Demirgazyk žiraf (günbatar afrikan, kordofan we nubiýa görnüşleri bilen),
  • Gözenekli žiraf,
  • Masaý žirafy (masaý görnüşi we Tornikroft žirafy bilen),
  • Günorta žiraf (günorta afrikan we angola görnüşleri bilen).

Soňky ýyllarda alymlar bu haýwanlaryň biri-birinden ep-esli tapawutlanýandygyna üns berdi. Bu hem toparlara bölünişe gaýtadan seretmek üçin esas boldy.
Hünärmenleriň pikiriçe, täzelenen çemeleşme žiraflara abanýan howplara has takyk baha bermäge we Afrikanyň dürli ýerlerinde olary goramak boýunça çäreleri işläp düzmäge kömek eder. Bu çözgüt milli we halkara derejesinde tebigaty goraýyş syýasatyna hem täsir eder.
Halkara tebigaty goramak birleşigi dünýäde iň uly ekologiýa ulgamydyr. Ol 1400-den gowrak guramany we 17 müň hünärmeni birleşdirýär. Birleşik 1948-nji ýylda döredildi we howp abanýan görnüşleriň Gyzyl sanawyny ýöredýär. Gurama biodürlüligi saklamak meselelerinde esasy we ygtybarly çeşme hasaplanýar. 


düýn 14:53
1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
7.1k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...

08.09.2025 13:16
3.3k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
5.3k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...