Russiýada kömelegiň ozal näbelli  görnüşi tapyldy

  • düýn 19:26
  • 4k+

Russiýanyň alym-mikologlary Sihote-Alin goraghanasyna ekspedisiýa wagtynda kömelegiň ozal näbelli görnüşini tapdylar. Bu barada goraghananyň Telegram kanalynda habar berildi.

Täze görnüş goraghananyň işgäri Wladimir Sokolowyň hormatyna Sokolowyň krepidotusy (Crepidotus sokolovii) diýlip atlandyryldy. Şeýlelik bilen, oňa sebitiň tebigatyny goramakda bitiren köp ýyllyk işi üçin minnetdarlyk bildirildi. Bu kömelek plewrotoid agarikomisetlere degişlidir.
Sokolowyň krepidotusynyň ownuk gyzyl-goňur miweli göwresi bar we diňe Uzak Gündogar tokaýlaryna mahsus Maksimowiç dereginiň sütüninde ösýär. Daşyndan ol öz garyndaş görnüşlerine meňzeýär, ýöne sporalarynyň gurluşy bilen tapawutlanýar - olar şar görnüşli we köp sanly mikroskopiki pytanajyklar bilen örtülendir.
Şol ekspedisiýanyň dowamynda alymlar ýedi ýyl ozal Hindistanda, soňra bolsa Demirgazyk Amerikada ýüze çykarylan hindi krepidotusyny (Crepidotus indicus) tapdylar. Russiýada bu görnüş ilkinji gezek ýüze çykaryldy, bu bolsa  kömelegiň ozal pikir edilişinden has giň ýaýrandygyny görkezýär.
Ekspedisiýa geçen ýyl bolupdy. Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň W.L. Komarow adyndaky botanika institutynyň mikologlary çüýrük moh bilen örtülen  agaçdan birnäçe adaty bolmadyk kömelek tapdylar. Laboratoriýa synaglaryndan soň olaryň üýtgeşik aýratynlyklarynyň bardygy anyklandy.


düýn 15:29
3.4k+

Meksikada Maýýa medeniýetiniň pese gaçmagyna sebäp bolan aýylganç gurakçylygyň yzlary tapyldy

Meksikanyň Ýukatan ýarym adasyndaky gowakdaky stalagmit sebitde köp sanly gurakçylyklaryň bolandygyny, şol sanda olaryň biriniň 13 ýyl dowam edendigini ýüze çykardy. Bu gurakçylyk, takmynan, müň ýyl ozal Maýýa medeniýetiniň pese gaçmagynda möhüm rol oýnap biler diýip, barlagyň awtorlary Science Advances žurnalynda habar berdiler...

düýn 15:21
2.5k+

Alymlar äpet penjeli guşa meňzeş dinozawryň täze görnüşini tapdylar

Mongoliýada uly dyrnakly, guşa meňzeş dinozawryň galyndylary tapyldy. Täze görnüş Shri rapax diýlip atlandyryldy we dromeozawrid maşgalasyna degişlidir. Bu açyş barada Historical Biology žurnalynda habar berildi...

15.08.2025 19:02
4.3k+

Astronomlar ilkinji gezek Marsdaky gijeki bulutlaryň doly şekilini düşürdiler

Astronomlar ilkinji gezek Marsdaky gijeki bulutlary jikme-jik öwrenip bildiler. Planetanyň atmosferasynyň Ýeriňkiden has ýukadygyna we gurakdygyna garamazdan, onda howanyň ýagdaýyna täsir edýän suwuň kiçijik buz kristallarynyň bulutlary bar...

15.08.2025 01:05
3.8k+

Üzüm hoşasyna meňzeýän gadymy galaktika tapyldy

Astronomlar Uly partlamadan 900 million ýyl geçensoň emele gelen galaktikany tapdylar. Şekiline görä, oňa "kosmiki üzüm" ady berildi diýip, National Radio Astronomy Observatory-daky makalada aýdylýar. “Habbl” teleskopynyň ilkinji suratlarynda galaktika bulaşyk ýaly görünýärdi, ýöne täze tehnologiýalar azyndan 15 sany äpet ýyldyz emele getirýän toparyň aýlanýan ulgamyny synlamaga mümkinçilik berdi...