Türkmen alymlary ýyladyşhanalar üçin uniwersal suwuk dökün işläp taýýarlaýarlar

  • 10.08.2025 22:48
  • 2.9k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynda ýyladyşhanalar üçin KAS-28, -30 we -32 suwuk dökünleriniň döredilmegi boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiriniň habar bermegine görä, täze önümiň düzüminde kaliý, azot, ammiak selitrasy we beýleki peýdaly goşundylary bar.

Täze işläp taýýarlama gök önümleri, sitrus miwelerini hem-de banan ösdürip ýetişdirýän ýerli ýyladyşhana hojalyklarynda gyzyklanma döredýär. Goňşy ýurtlar hem bu dökünden «çäklendirilmedik mukdarda» satyn almaga taýýarlyk görýärler. Institut döküniň senagat görnüşinde öndürilişine gatnaşmagy, onuň Türkmenistanda ylmy esasda, barlaghana gözegçiligi bilen öndürilmegini meýilleşdirýär.
Tehnologik taslamalar we ornaşdyrma bölüminiň uly inženeri Amanmyrat Remezanowyň sözlerine görä, dökün ýyladyşhana ösümlikleri üçin zerur bolan ähli maddalary — witaminleri, mineralary, mikroelementleri hem-de kesellere we zyýankeşlere garşy gorag berýän bölekleri özünde jemleýär. Ulanylmazdan öň garyndy her bir ekiniň aýratynlyklaryny göz öňünde tutup, gerekli konsentrasiýa çenli suw bilen garylmaly. Ony damjalaýyn suwaryş ulgamy arkaly berip, bir wagtda hem suwaryş, hem-de iýmitlendiriş amala aşyrylyp bilner.
Garyndy ekologiýa talaplary göz öňünde tutulyp taýýarlanyldy — ol toprak, ösümlikler we daşky gurşaw üçin howpsuzdyr. Hünärmenleriň pikiriçe, ony diňe ýyladyşhana hojalyklarynda däl, eýsem, açyk meýdanda miweler, gawun-garpyz we gök önümler öndürýänler hem ulanyp bilerler.


29.09.2025 14:51
7

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
45

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

26.09.2025 19:59
1.6k+

Haýwanlar üçin birbada iki keselden goraýan ilkinji umumy sanjym döredildi

Belgorod döwlet milli gözleg uniwersitetiniň hünärmenleri Stawropol biofabrikasynyň we RYA-nyň Mikroorganizmleriň biohimiýa we fiziologiýa institutynyň alymlary bilen bilelikde özboluşly bakteriýany we onuň esasynda haýwanlary salmonellýozdan we kolibakteriozdan goraýan sanjymy döretdi...

25.09.2025 20:22
2.5k+

Alymlar reňkli we has takyk rentgen suratlaryny almagy başardylar

Amerikanyň Sandia National Laboratories ylmy-barlaghanasynyň barlagçylary has ýokary takyklygy bolan reňkli rentgen suratlaryny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa oýlap tapdylar. Taslamanyň ýolbaşçysy Edward Himenes bu usulyň köp metallardan peýdalanylýan reňkli giperspektral rentgen wizualizasiýasy diýlip atlandyrylýandygyny aýtdy...