Türkmen alymlary ýyladyşhanalar üçin uniwersal suwuk dökün işläp taýýarlaýarlar

  • 10.08.2025 22:48
  • 2.9k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynda ýyladyşhanalar üçin KAS-28, -30 we -32 suwuk dökünleriniň döredilmegi boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiriniň habar bermegine görä, täze önümiň düzüminde kaliý, azot, ammiak selitrasy we beýleki peýdaly goşundylary bar.

Täze işläp taýýarlama gök önümleri, sitrus miwelerini hem-de banan ösdürip ýetişdirýän ýerli ýyladyşhana hojalyklarynda gyzyklanma döredýär. Goňşy ýurtlar hem bu dökünden «çäklendirilmedik mukdarda» satyn almaga taýýarlyk görýärler. Institut döküniň senagat görnüşinde öndürilişine gatnaşmagy, onuň Türkmenistanda ylmy esasda, barlaghana gözegçiligi bilen öndürilmegini meýilleşdirýär.
Tehnologik taslamalar we ornaşdyrma bölüminiň uly inženeri Amanmyrat Remezanowyň sözlerine görä, dökün ýyladyşhana ösümlikleri üçin zerur bolan ähli maddalary — witaminleri, mineralary, mikroelementleri hem-de kesellere we zyýankeşlere garşy gorag berýän bölekleri özünde jemleýär. Ulanylmazdan öň garyndy her bir ekiniň aýratynlyklaryny göz öňünde tutup, gerekli konsentrasiýa çenli suw bilen garylmaly. Ony damjalaýyn suwaryş ulgamy arkaly berip, bir wagtda hem suwaryş, hem-de iýmitlendiriş amala aşyrylyp bilner.
Garyndy ekologiýa talaplary göz öňünde tutulyp taýýarlanyldy — ol toprak, ösümlikler we daşky gurşaw üçin howpsuzdyr. Hünärmenleriň pikiriçe, ony diňe ýyladyşhana hojalyklarynda däl, eýsem, açyk meýdanda miweler, gawun-garpyz we gök önümler öndürýänler hem ulanyp bilerler.


31.08.2025 08:48
8.5k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

25.08.2025 13:04
3.1k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...