Astronomlar ilkinji gezek täze planeta ulgamynyň döremegini görüp bildiler

  • şu gün 00:38
  • 1.1k+

Halkara astronomlar topary ilkinji gezek ýaş ýyldyzyň töwereginde planetalaryň emele gelip başlandygyny hasaba aldy. Nature žurnalynda neşir edilen açyş Gün ulgamynyň gelip çykyşyna düşünmekde möhüm ädim boldy.

Gözegçilik edilýän obýekt Orion ýyldyzlar toplumynda ýerleşen HOPS-315 ýyldyzy boldy. Onuň töwereginde alymlar protoplaneta diskini – ahyrynda planetanyň döremegine getirýän gazyň we tozanyň üýşmegini ýüze çykardy.
Syn etmek üçin “Jeýms Uebb” kosmos teleskopy ulanyldy. Onuň kömegi bilen ylmy gözlegçiler HOPS-315-i gurşap alýan maddanyň himiki düzümini öwrendi. Alymlar emele gelýän ulgamyň mundan beýläkki ösüşini yzarlamak üçin gözegçiligi dowam etdirmegi meýilleşdirýär.

“Meniň pikirimçe, biz bu proses barada ilkinji gezek düşünje aldyk. Ýöne biz ýaňy başlaýarys” – diýip, bu babatda Şarlottswilldäki Milli radioastronomiýa obserwatoriýasynyň astronomy Jon Tobin belledi. 


19.07.2025 17:39
5.4k+

Hytaýda robot-pingwinler metro arkaly sargytlary eltip başlady

Hytaýyň Şençžen şäheriniň metrosynda jemgyýetçilik ulagyna birleşdirilen, dünýäde ilkinji eltip beriş ulgamy işe girizildi: daşky görnüşi pingwine meňzeş 41 sany özbaşdak robot 7-Eleven dükanlar zynjyry üçin haryt daşap başlady...

18.07.2025 12:10
2.6k+

Zebra balyklary alymlara adamda eşidişi nädip dikeltmelidigine düşünmäge kömek edýär

Amerikaly biologlar sesleriň kabul edilişine jogapkär duýgur öýjükleriň dikeldilmegine gözegçilik edýän genleri tapdylar. Bu adamlarda kerrewligi we kerligi bejermegiň usullaryny işläp düzmäge kömek edip biler diýip, Stouers lukmançylyk barlag institutynyň (SIMR) metbugat gullugy habar berdi...

18.07.2025 06:48
2.1k+

Hytaý “Týangun” orbital stansiýasyna rekord 6,5 tonna ýük iberdi

Hytaýyň kosmos agentligi (CNSA) “Týangun” orbital stansiýasyna “Týançžou-9” ýük gämisini rekord 6,5 tonna agyrlykdaky ýük bilen üstünlikli iberdi. Bu öňki ýük missiýalaryndan 100 kg köpdür. Taýkonawtlara azyk, tejribe üçin enjamlar we materiallar iberildi...

17.07.2025 14:28
2.6k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...