ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

  • 10.07.2025 11:35
  • 5.9k+

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi.

Surat Sentinel-3 emeli hemrasy tarapyndan bäş orbital uçuşyň dowamynda ýygnalan maglumatlaryň esasynda taýýarlanyldy. Bu emeli hemra daşky gurşawa gözegçilik edýän «Copernicus» maksatnamasynyň bir bölegi bolup durýar. Ol Günorta Ýewropa bilen Demirgazyk Afrikanyň çäginde yssynyň gitdigiçe ýaýraýandygyny ýüze çykardy.
Iň köp täsirlenen ýurtlaryň hatarynda Ispaniýa, Fransiýa, Italiýa, Gresiýa, Kipr we Alžir bar. Bu sebitlerde temperaturanyň adaty görkezijilerden ýokarydygy sebäpli, adamlara açyk howada bolmagyň howplary, şeýle-de tokaý ýangynlarynyň döremek howpunyň ýokarydygy barada duýduryşlar berildi.
Suratlar howanyň däl-de, Ýeriň ýüzünden çykýan ýylylygy ölçemek üçin niýetlenen radiometr arkaly alyndy. Bu maglumatlar ylmy we amaly maksatlar üçin ulanylýar, şol sanda howany öňünden çaklamak, ýangyn howpuny bahalandyrmak we oba hojalygy üçin maslahatlary taýýarlamak ýaly ugurlarda peýdalanylýar.
Ortaýer deňziniň suw giňişliginiň suraty aýratyn gyzyklanma döredýär, sebäbi onuň ýüzünde ýyly we sowuk suw akymlary aýdyň görünýär. Maglumatlara görä, iň gyzan ýer Tirren deňzi, iň salkyny bolsa Egeý deňzi bolup durýar.
Bu adatdan daşary yssynyň sebäbi, Günbatar Ýewropada emele gelen ýokary basyşly howa ulgamy bilen düşündirilýär. «Ýylylyk gümmezi» (iňl. heat dome) diýlip atlandyrylýan bu atmosfera toplumy yssy we gurak howany saklap, temperaturanyň ýokarlanmagyna sebäp bolýar. Onuň ýuwaş-ýuwaşdan gündogara tarap süýşmegi Demirgazyk Afrikadan gelýän ýyly howa bilen utgaşýar.


düýn 18:49
2.6k+

NASA 3I/ATLAS kometasynyň Ýere howp salmaýandygyny aýdyp, onuň emeli gelip çykyşyny ret etdi

3I/ATLAS kometasy Gün ulgamyndan daşary ýerden geldi diýip, brifingde NASA-nyň ýolbaşçysynyň orunbasary Amit Kşatriýa habar berdi. Agentligiň esasy ylmy işgäri Tom Stetler kometanyň Gün ulgamyndan ep-esli gadymy bolan ýyldyz ulgamynda emele gelip bilendigini aýdýar...

düýn 10:55
1.6k+

Alymlar: Kosmos zyňyndylary Ýeriň atmosferasyny metallar bilen çalt hapalaýar

Nemes alymlarynyň halkara barlaglarynyň netijelerine görä, Ýeriň atmosferasy kosmos galyndylary sebäpli metallar bilen barha köp hapalanýar. Orbital mega-toparlaryň döremegi we uçuşlaryň köpelmegi bu prosesi has-da güýçlendirýär...

19.11.2025 23:07
6k+

Üç taýkonawt orbitada galdy: olaryň kapsulasyna kosmos zibili zeper ýetirdi

“Şençžou-21” missiýasynyň üç hytaýly astronawty Ýere gaýdyp gelmek üçin işläp duran kapsula bolmazdan “Týangun” kosmos stansiýasynda galdy we ol ýerde azyndan bir hepde eglener. Kosmos missiýasy garaşylmadyk ýagdaýa duçar boldy: ekipažyň aşak düşmek üçin işleýän enjamy ýok...

24.10.2025 16:48
8.3k+

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar peýda boldy

Islandiýada ilkinji gezek çybynlar ýüze çykaryldy. Häzire çenli ýurt dünýäde olardan azat bolan iki ýeriň biri hasaplanýardy – indi ýeke-täk şeýle ýer Antarktida bolup galdy. Ilkinji çybynlar Reýkýawikden günorta-günbatarda Kýos buzluk jülgesinde göründi...