ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

  • düýn 11:35
  • 3.9k+

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi.

Surat Sentinel-3 emeli hemrasy tarapyndan bäş orbital uçuşyň dowamynda ýygnalan maglumatlaryň esasynda taýýarlanyldy. Bu emeli hemra daşky gurşawa gözegçilik edýän «Copernicus» maksatnamasynyň bir bölegi bolup durýar. Ol Günorta Ýewropa bilen Demirgazyk Afrikanyň çäginde yssynyň gitdigiçe ýaýraýandygyny ýüze çykardy.
Iň köp täsirlenen ýurtlaryň hatarynda Ispaniýa, Fransiýa, Italiýa, Gresiýa, Kipr we Alžir bar. Bu sebitlerde temperaturanyň adaty görkezijilerden ýokarydygy sebäpli, adamlara açyk howada bolmagyň howplary, şeýle-de tokaý ýangynlarynyň döremek howpunyň ýokarydygy barada duýduryşlar berildi.
Suratlar howanyň däl-de, Ýeriň ýüzünden çykýan ýylylygy ölçemek üçin niýetlenen radiometr arkaly alyndy. Bu maglumatlar ylmy we amaly maksatlar üçin ulanylýar, şol sanda howany öňünden çaklamak, ýangyn howpuny bahalandyrmak we oba hojalygy üçin maslahatlary taýýarlamak ýaly ugurlarda peýdalanylýar.
Ortaýer deňziniň suw giňişliginiň suraty aýratyn gyzyklanma döredýär, sebäbi onuň ýüzünde ýyly we sowuk suw akymlary aýdyň görünýär. Maglumatlara görä, iň gyzan ýer Tirren deňzi, iň salkyny bolsa Egeý deňzi bolup durýar.
Bu adatdan daşary yssynyň sebäbi, Günbatar Ýewropada emele gelen ýokary basyşly howa ulgamy bilen düşündirilýär. «Ýylylyk gümmezi» (iňl. heat dome) diýlip atlandyrylýan bu atmosfera toplumy yssy we gurak howany saklap, temperaturanyň ýokarlanmagyna sebäp bolýar. Onuň ýuwaş-ýuwaşdan gündogara tarap süýşmegi Demirgazyk Afrikadan gelýän ýyly howa bilen utgaşýar.


08.07.2025 10:25
4.4k+

Dünýäde CO₂ zyňyndylary rekord derejede 40,8 milliard tonna ýetdi

Geçen ýyl dünýäde kömürturşy gazynyň zyňyndylary CO₂ ekwiwalentinde 40,8 milliard tonna ýetdi. Bu barada Energetika instituty (EI) tarapyndan neşir edilen “2025-nji ýylda dünýä energetikasynyň san maglumatyna syn” atly täze hasabatda aýdylýar...

07.07.2025 13:30
8k+

Orbitadan bulutlaryň üstünde seýrek ýyldyrym surata alyndy

NASA-nyň zenan astronawty Nikol Aýers Halkara kosmos stansiýasynyň bortundan ýyldyrymyň seýrek görnüşini – spraýty surata aldy. Surat stansiýa Meksika bilen ABŞ-nyň üstünden uçup geçen wagty düşürildi. Aýersiň aýtmagyna görä, şeýle surat alymlara spraýtlaryň tebigatyna, olaryň aýratynlyklaryna we tupan bilen baglanyşygyna has gowy düşünmäge kömek edýär...

27.06.2025 20:25
14k+

Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi...

18.06.2025 13:56
6.5k+

Günde iň ýokary derejeli alawlama bolup geçdi

18-nji iýunda Günde iň ýokary X derejeli kuwwatly alawlama bolup geçdi. Bu barada Gün işjeňligine gözegçilik merkezine salgylanyp, TASS habar berýär. X1.3 derejeli alawlama soňky üç hepdede şeýle derejeli ilkinji alawlama boldy...