Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

  • 01.07.2025 20:25
  • 9k+

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular.

Bäsleşik 2025-nji ýylyň 26-30-njy iýun aralygynda Sarawak ştatynyň Kuçiň şäherinde geçirildi.
Bäsleşik jemgyýetçilik ylymlary, ýaşaýyş ylymlary, daşky gurşawy goramak ylmy, fizika, matematika, inženerçilik, kompýuter ylmylary, öwrenmegiň we okatmagyň usullary, emeli aň, amaly ylymlar ýaly ugurlar boýunça ýaş oýlap tapyjylaryň we ylym-bilim işgärleriň arasynda geçirildi.
Foruma Türkmenistandan başga-da Malaýziýa, Bangladeş, Hindistan, Filippinler, Tailand, Müsür, Birleşen Arap Emirlikleri, Indoneziýa, Rumyniýa, Bosniýa we Gersegowina, El Salwador, Gazagystan we Wýetnam ýaly dünýäniň birnäçe döwletlerinden 1460 sany ylmy taslama işleri bilen 4510 sany ýaş oýlap tapyjylar, innowatorlar we ylym-bilim işgärleri gatnaşdy.
Bu forum iň köp gatnaşyjyly halkara STEM çäresi hökmünde “The Malaysia book of records” (Malaýziýanyň rekordlar kitaby) tarapyndan hasaba alyndy.
Forumda ýurdumyzyň adyndan Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň uly mugallymy Atamyrat Altyýewiň ýolbaşçylygynda şol uniwersitetiniň 3-nji ýyl talyplary Süleýmanmuhammet Şamuhammedow we Tumar Orpaýewa üstünlikli çykyş etdiler.

Süleýmanmuhammet Şamuhammedow forumda hödürlän “Durnukly ösüş we daşky gurşawy goramak: Ýaşyl sement öndürmegiň ylmy esaslary” atly ylmy taslamasy ýaryşyň daşky gurşawy goramak ylmy ugry boýunça altyn medal,  forumyň iň ýokary sylaglarynyň biri bolan “Platina baýragy” ýaryşda ylmy taslama işleriň iň gowy 3-ligi “durnuklylyk baýragy” ýaly abraýly baýraklaryň üçüsine mynasyp boldy.
S.Şamuhammedowyň ylmy işi sement önümçiliginiň daşky gurşawa täsirini azaltmak maksady bilen senagat galyndylaryny esasan kömür külüni we ýerli çig mallary peýdalanmak arkaly uglerod zyňyndylaryny peseltmäge gönükdirilen alternatiw önümçilik usullaryny teklip edýär. Bu çözgüt durnukly şäher gurluşygynyň ösdürilmegine hem möhüm goşant bolup durýar.

Şeýle hem, şol uniwersitetiň uly mugallymy Saparmyrat Öwezsähedowyň ylmy ýolbaşçylygynda uniwersitetiň 3-nji ýyl talyby Tumar Orpaýewa tarapyndan ýerine ýetirilen “Oba-hojalyk galyndylaryndan kömürturşy gazyny tutujy sorbent almak” atly ylmy taslamasy hem eminleriň ýokary bahasyna eýe boldy. Bu ylmy taslama işi bilen Tumar Orpaýewa daşky gurşawy goramak ylmy ugry boýunça altyn medala eýe boldy. Ol öz işinde tüwi harpygy, gowaça çöpi, üzüm we tut agajynyň galyndylary ýaly oba-hojalyk galyndylaryndan ýokary gözenekli sorbent taýýarlap, kömürturşy gazyny siňdirmekde netijelilik derejesini ylmy esasda subut etdi.
Ýaryşa ýolbaşçylyk eden Atamyrat Altyýew bolsa, bilim ulgamyna goşan goşandy üçin “Borneo halkara ýolbaşçylaryň we bilim işgärleriniň baýragy” altyn medal bilen sylaglanyldy.
Bu üstünlikler türkmen ýaşlarynyň döredijilikli pikirlenmek bilen innowasion çözgütleri kabul etmek arkaly ylmy-barlag işlerini ýokary derejede ýerine ýetirýändiklerini hem-de durnukly ösüş maksatlaryna işjeň gatnaşýandyklaryny görkezýär. Türkmen talyplarynyň taslamalary BMG-niň Durnukly ösüş maksatlaryna doly laýyk gelip, ýurdumyza, sebite we dünýä jemgyýetçiligine ähmiýetli çözgütleri hödürleýär.


şu gün 07:29
894

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.6k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.9k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.4k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...