Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

  • 01.07.2025 20:25
  • 9.1k+

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular.

Bäsleşik 2025-nji ýylyň 26-30-njy iýun aralygynda Sarawak ştatynyň Kuçiň şäherinde geçirildi.
Bäsleşik jemgyýetçilik ylymlary, ýaşaýyş ylymlary, daşky gurşawy goramak ylmy, fizika, matematika, inženerçilik, kompýuter ylmylary, öwrenmegiň we okatmagyň usullary, emeli aň, amaly ylymlar ýaly ugurlar boýunça ýaş oýlap tapyjylaryň we ylym-bilim işgärleriň arasynda geçirildi.
Foruma Türkmenistandan başga-da Malaýziýa, Bangladeş, Hindistan, Filippinler, Tailand, Müsür, Birleşen Arap Emirlikleri, Indoneziýa, Rumyniýa, Bosniýa we Gersegowina, El Salwador, Gazagystan we Wýetnam ýaly dünýäniň birnäçe döwletlerinden 1460 sany ylmy taslama işleri bilen 4510 sany ýaş oýlap tapyjylar, innowatorlar we ylym-bilim işgärleri gatnaşdy.
Bu forum iň köp gatnaşyjyly halkara STEM çäresi hökmünde “The Malaysia book of records” (Malaýziýanyň rekordlar kitaby) tarapyndan hasaba alyndy.
Forumda ýurdumyzyň adyndan Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň uly mugallymy Atamyrat Altyýewiň ýolbaşçylygynda şol uniwersitetiniň 3-nji ýyl talyplary Süleýmanmuhammet Şamuhammedow we Tumar Orpaýewa üstünlikli çykyş etdiler.

Süleýmanmuhammet Şamuhammedow forumda hödürlän “Durnukly ösüş we daşky gurşawy goramak: Ýaşyl sement öndürmegiň ylmy esaslary” atly ylmy taslamasy ýaryşyň daşky gurşawy goramak ylmy ugry boýunça altyn medal,  forumyň iň ýokary sylaglarynyň biri bolan “Platina baýragy” ýaryşda ylmy taslama işleriň iň gowy 3-ligi “durnuklylyk baýragy” ýaly abraýly baýraklaryň üçüsine mynasyp boldy.
S.Şamuhammedowyň ylmy işi sement önümçiliginiň daşky gurşawa täsirini azaltmak maksady bilen senagat galyndylaryny esasan kömür külüni we ýerli çig mallary peýdalanmak arkaly uglerod zyňyndylaryny peseltmäge gönükdirilen alternatiw önümçilik usullaryny teklip edýär. Bu çözgüt durnukly şäher gurluşygynyň ösdürilmegine hem möhüm goşant bolup durýar.

Şeýle hem, şol uniwersitetiň uly mugallymy Saparmyrat Öwezsähedowyň ylmy ýolbaşçylygynda uniwersitetiň 3-nji ýyl talyby Tumar Orpaýewa tarapyndan ýerine ýetirilen “Oba-hojalyk galyndylaryndan kömürturşy gazyny tutujy sorbent almak” atly ylmy taslamasy hem eminleriň ýokary bahasyna eýe boldy. Bu ylmy taslama işi bilen Tumar Orpaýewa daşky gurşawy goramak ylmy ugry boýunça altyn medala eýe boldy. Ol öz işinde tüwi harpygy, gowaça çöpi, üzüm we tut agajynyň galyndylary ýaly oba-hojalyk galyndylaryndan ýokary gözenekli sorbent taýýarlap, kömürturşy gazyny siňdirmekde netijelilik derejesini ylmy esasda subut etdi.
Ýaryşa ýolbaşçylyk eden Atamyrat Altyýew bolsa, bilim ulgamyna goşan goşandy üçin “Borneo halkara ýolbaşçylaryň we bilim işgärleriniň baýragy” altyn medal bilen sylaglanyldy.
Bu üstünlikler türkmen ýaşlarynyň döredijilikli pikirlenmek bilen innowasion çözgütleri kabul etmek arkaly ylmy-barlag işlerini ýokary derejede ýerine ýetirýändiklerini hem-de durnukly ösüş maksatlaryna işjeň gatnaşýandyklaryny görkezýär. Türkmen talyplarynyň taslamalary BMG-niň Durnukly ösüş maksatlaryna doly laýyk gelip, ýurdumyza, sebite we dünýä jemgyýetçiligine ähmiýetli çözgütleri hödürleýär.


düýn 11:02
2.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...