Gadymy Müsür maşgalalarynda mirasyň geçiş tertibi subut edildi. Uly ogul maşgalabaşy bolupdyr

  • 19.06.2025 14:04
  • 7.3k+

Leýden uniwersitetinden taryhçy Şteffi wan Gompel tarapyndan geçirilen barlag gadymy Müsürde erk-ygtyýaryň we emlägiň uly ogla miras geçendigini, maşgala ulgamynyň bolsa patriarhal we tire esaslydygyny tassyklady. Liberal maşgala kanuny we müsürli aýallar üçin deň hukuklar baradaky teoriýalar gadymy grek taryhçylaryna degişli stereotip bolup çykdy. Däp boýunça erk-ygtyýar we emläk maşgaladaky iň uly erkek kişä - köplenç beýleki çagalara garşy goýulýan birinji ogla miras galypdyr.

Nika şertnamalary mysaly bir zat bolan çeşmeleriň derňewi hemme zady öz ýerinde goýmaga kömek etdi. Wan Gompel nikalaşýan baý adamlaryň arasyndaky şeýle şertnamalaryň taraplara umumy hojalyga goşan goşantlaryny hasaba almaga we aýrylyşan halatlarynda emlägi düzgünleşdirmäge mümkinçilik berýändigini anyklady.
Müsürli aýal-gyzlara emläk edinmäge rugsat berilse-de, bu olaryň doly garaşsyzdygyny aňlatmaýardy. Maşgala ulgamy ata tarapa esaslanýar. Çagalaryň köpüsi ene-atasynyň öýünden çykyp gidýärler, ýöne uly ogly öz maşgalasy bilen galyp, hojalygy ýöretmegi dowam etdirýär. Şeýlelik bilen, köplenç azyndan üç nesil bir ojagyň başynda galýardy.
Uly oglunyň erk-ygtyýary uly bolupdyr. Birinji derejeli garyndaşlaryň erkekleri çagalaryň nikalaryna we emlägine gözegçilik edýärdiler. Bilelikde gazanylan zatlaryň ählisi uly erkek kişiniň gözegçiliginde maşgala emlägi bolup galýardy.

"Müsürde ogullar gyzlara garşy däl-de, uly ogul beýleki çagalara garşy goýulýardy. Bu erkekleriň özlerini artykmaç duýmak häsiýetiniň ösmegine kän mümkinçilik bermeýärdi. Şeýlelik bilen, Gadymy Müsürde aýallara arkaýyn hereket we gözegçilik etmek üçin birneme  giňişlik berýärdi. Emma şol döwürde erkekleriň we aýallaryň deňligi barada gürrüň hem bolup biljek däldi" – diýip,  Şteffi wan Gompel belledi.


şu gün 13:32
241

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

şu gün 13:14
354

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...

düýn 17:16
2.1k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...

düýn 11:24
4.6k+

Alymlar itleriň ilkinji tohumlarynyň haçan peýda bolandygyny anyklady

Itleriň gelip çykyşy we eldekileşdirilmegi häli-häzire çenli ylymda iň köp öwrenilýän temalaryň biri bolmagynda galýar. Science žurnalynda neşir edilen täze gözleg itleriň arasyndaky tapawutlaryň häzirki tohum çykarmak usullaryndan has öň ýüze çykyp başlandygyny görkezýär...