Hytaý ýertitremesiniň alamatlaryny gije-gündizleýin öwrenmek üçin hemra uçurdy

  • 18.06.2025 14:32
  • 7.2k+

Hytaý ýurduň demirgazyk-günbataryndaky Szýusýuan kosmos merkezinden CSES-2 (China Seismo-Electromagnetic Satellite-2) hemrasyny üstünlikli uçurdy. Apparat orbita Long March 2D (“Beýik ýöriş-2D”) raketasy bilen uçuryldy diýip Space News habar berýär. 

Taslama Hytaýyň, Italiýanyň we Awstriýanyň gatnaşmagynda durmuşa geçirildi. Hemranyň esasy wezipesi - ýertitremeleriniň, sunamileriň, wulkan atylmalarynyň  we güýçli tupanlaryň ýakynlaşýangyny görkezip biljek elektromagnit anomaliýalaryny ýüze çykarmakdyr.
CSES-2 - 2018-nji ýylda uçurylan CSES-1 hemrasynyň kämilleşdirilen görnüşi. Ol dokuz sany ylmy gural, şol sanda ionosfera fotometri we Awstriýada işlenip düzülen magnitometr bilen enjamlaşdyrylan. Apparat elektromagnit meýdanlarynyň we plazmanyň parametrleriniň üýtgemelerini ýazga alýar.
Emeli hemra yzygiderli maglumatlary ýygnamaga mümkinçilik berýän 507 kilometr belentlikde Gün-sinhron orbitasynda hereket edýär. Ol gözegçilikleriň çägini giňeldýän we monitoringdäki bökdençlikleri aradan aýyrýan CSES-1 bilen antifazada işleýär.
Bu missiýa alty ýyl dowam eder. Alymlar ýygnalan maglumatlaryň tebigy betbagtçylyklar hakyndaky irki duýduryş ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyna kömek eder diýip umyt edýärler.
Tapgyryň ilkinji emeli hemrasy ýertitremelerinden öň ionosferada plazmanyň dykyzlygynyň we elektron akymlaryň üýtgemegini goşmak bilen, adatdan daşary hadysalaryň hasaba alnandygyny görkezdi.


düýn 14:28
1.5k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 18:19
4.7k+

Mask Starship-iň onunjy uçuşynyň senesini aýtdy. Soňky gezek tizleşdiriji ýarylyp, gämi ýanypdy

SpaceX kompaniýasynyň esaslandyryjysy we baş direktory Ilon Mask Starship kosmos gämisiniň täze synag uçuşyny yglan etdi. Milliarder X sosial ulgamyndaky sahypasynda Starship-iň prototipiniň onunjy uçuşynyň, takmynan, ýene üç hepdeden, ýagny awgust aýynyň başynda boljakdygyny ýazdy...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...