Hytaý ýertitremesiniň alamatlaryny gije-gündizleýin öwrenmek üçin hemra uçurdy

  • 18.06.2025 14:32
  • 7.2k+

Hytaý ýurduň demirgazyk-günbataryndaky Szýusýuan kosmos merkezinden CSES-2 (China Seismo-Electromagnetic Satellite-2) hemrasyny üstünlikli uçurdy. Apparat orbita Long March 2D (“Beýik ýöriş-2D”) raketasy bilen uçuryldy diýip Space News habar berýär. 

Taslama Hytaýyň, Italiýanyň we Awstriýanyň gatnaşmagynda durmuşa geçirildi. Hemranyň esasy wezipesi - ýertitremeleriniň, sunamileriň, wulkan atylmalarynyň  we güýçli tupanlaryň ýakynlaşýangyny görkezip biljek elektromagnit anomaliýalaryny ýüze çykarmakdyr.
CSES-2 - 2018-nji ýylda uçurylan CSES-1 hemrasynyň kämilleşdirilen görnüşi. Ol dokuz sany ylmy gural, şol sanda ionosfera fotometri we Awstriýada işlenip düzülen magnitometr bilen enjamlaşdyrylan. Apparat elektromagnit meýdanlarynyň we plazmanyň parametrleriniň üýtgemelerini ýazga alýar.
Emeli hemra yzygiderli maglumatlary ýygnamaga mümkinçilik berýän 507 kilometr belentlikde Gün-sinhron orbitasynda hereket edýär. Ol gözegçilikleriň çägini giňeldýän we monitoringdäki bökdençlikleri aradan aýyrýan CSES-1 bilen antifazada işleýär.
Bu missiýa alty ýyl dowam eder. Alymlar ýygnalan maglumatlaryň tebigy betbagtçylyklar hakyndaky irki duýduryş ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyna kömek eder diýip umyt edýärler.
Tapgyryň ilkinji emeli hemrasy ýertitremelerinden öň ionosferada plazmanyň dykyzlygynyň we elektron akymlaryň üýtgemegini goşmak bilen, adatdan daşary hadysalaryň hasaba alnandygyny görkezdi.


şu gün 17:12
2.1k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

şu gün 10:44
1.3k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...

düýn 19:23
2k+

Alymlar ýaralary bitirmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryny ulanmagy teklip edýärler

Demirgazyk-Kawkaz federal uniwersitetiniň alymlary ýara bitiriji dermanlary döretmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryndan edilen peptidleri ulanmagy teklip etdiler. Işläp taýýarlama melhemleriň, gelleriň we suwuk plastyrlaryň bir toparynyň çykarylmagy bilen tamamlanar...

düýn 18:57
3.2k+

Mum güýeleriniň gurçuklarynyň plastigi iýip, ýag görnüşinde öz organizminde toplaýandyklary ýüze çykaryldy

Alymlar uly mum güýeleriniň (Galleria mellonella) gurçuklarynyň polietileni metabolik taýdan işläp (siňdirip), ony birnäçe günüň dowamynda öz bedeninde lipid (ýag) görnüşinde toplap bilýändiklerini ýüze çykardylar...