Kanadaly alymlar Gobi çölünde tirannozawryň täze görnüşini açdy

  • 15.06.2025 15:27
  • 5.8k+

Kanadaly paleontologlar dinozawrlaryň Tyrannosaurus rex-e ýakyn bolan täze görnüşini açdy.

ABC-niň alymlara salgylanyp habar bermegine görä, gürrüň 1970-nji ýyllarda Mongoliýadaky Gobi çölünde tapylan skeletler barada gidýär. Ozal olar Electrosaurus görnüşine degişli edilipdi diýip, Kalgari uniwersitetiniň dosenti Darla Zeleniski gürrüň berdi. Ýöne gaýtadan seljerilenden soň, hünärmenler munuň Khankhuuluu mongoliensis diýlip atlandyrylan aýratyn görnüşdigi baradaky netijä geldi.
Ylmy gözlegçileriň pikiriçe, täze görnüş T. Rex-i öz içine alýan Eutyrannosaurias toparynyň ýakyn garyndaşy bolup, irki kiçi tirannozawrlar bilen uly ýyrtyjylaryň arasyndaky “ýetmeýän halka” hasaplanyp bilner. Açyş bu dinozawrlaryň ewolýusiýasyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär diýip, Zeleniski belledi.


Bu açyşyň açary 2023-nji ýylda, aspirant Jared Worisiň Mongoliýa syýahaty wagtynda dinozawrlaryň Merkezi muzeýinde iki skeletiň özboluşly aýratynlyklaryna üns bermegi bilen tapyldy.  Dinozawrlaryň burnunyň golaýynda howa boşlugy bolup, olaryň aýak süňkleriniň gurluşy-da başgaçady – bu bolsa uly ýyrtyjylar üçin mahsus bolmadyk alamatlardy.
Mundan başga-da, 2024-nji ýylyň başynda alymlar 1942-nji ýylda ABŞ-da tapylan Nanotyrannus lancensis-iň galyndylaryny öwrendi. Uzak wagtlap bu T. Rex-iň çagasy diýlip hasaplanypdy, ýöne täze seljerme munuň özbaşdak görnüşdigini tassyklady. Şeýle dinozawrlar has çalasyn bolup, olaryň uzyn öň aýaklary bolupdyr we olar güýje daýanýan has uly T. Rex-den tapawutlylykda tizlige bil baglapdyr.


düýn 11:02
2.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...