Alymlar radiasiýadan goraýan aýna döretdiler

  • 09.06.2025 21:59
  • 3.1k+

Halkara alymlar topary borosilikat aýnanyň täze görnüşini döretdiler. Ol betona (22,1%) we täjirçilik RS-360 aýnasyna (27,3%) garanda, radiasiýadan 28,3% has netijeli goragy üpjün edýär. Bu barada Ural Federal Uniwersitetine (UrFU) salgylanýan TASS habar berýär.

Gözlegiň awtorlaryndan biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber: "Gorag äýnekleriniň düzüminde, adatça, zäherli gurşun oksidi bar. Biz neodimi we bariý oksidlerini goşmak bilen gurşunsyz aýnany ýasadyk. Olaryň atom belgisi ýokary. Bu radiasiýa goragyny gowulandyrýar we durulygy ýokarlandyrýar" - diýip, barlagyň awtorlarynyň biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber gürrüň berýär.
Täze işläp taýýarlama has ýuka we dury gorag ekranlaryny hem-de  lukmançylyk, senagat we ýadro energetikasy üçin äýnekleri öndürmäge mümkinçilik berer. Gaberiň sözlerine görä, sary we ýaşyl ýagtylygy özüne siňdirýändigi sebäpli, şeýle aýnalar radioaktiw üstler bilen işlenende kebşirleýiş işleri üçin niýetlenen äýneklere dakmaga amatlydyr.
Sintez ýokary arassalaýjy komponentler bilen eredip-taplamak usuly bilen amala aşyryldy. Alymlar borosilikat esasyny agyr oksidler bilen güýçlendirdiler we durulygyny saklap, berkligini ýokarlandyrdylar.
Täze aýna 35-40% gurşun saklaýan analoglar bilen deňeşdirilende, 0,662 MeV gamma radiasiýasyndan 16% has gowy goragy görkezdi. Netijeliligi Phy-X programmasy bilen tassyklandy.


düýn 19:18
2.5k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.2k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
3.9k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
5.2k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...