Alymlar radiasiýadan goraýan aýna döretdiler

  • 09.06.2025 21:59
  • 3.1k+

Halkara alymlar topary borosilikat aýnanyň täze görnüşini döretdiler. Ol betona (22,1%) we täjirçilik RS-360 aýnasyna (27,3%) garanda, radiasiýadan 28,3% has netijeli goragy üpjün edýär. Bu barada Ural Federal Uniwersitetine (UrFU) salgylanýan TASS habar berýär.

Gözlegiň awtorlaryndan biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber: "Gorag äýnekleriniň düzüminde, adatça, zäherli gurşun oksidi bar. Biz neodimi we bariý oksidlerini goşmak bilen gurşunsyz aýnany ýasadyk. Olaryň atom belgisi ýokary. Bu radiasiýa goragyny gowulandyrýar we durulygy ýokarlandyrýar" - diýip, barlagyň awtorlarynyň biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber gürrüň berýär.
Täze işläp taýýarlama has ýuka we dury gorag ekranlaryny hem-de  lukmançylyk, senagat we ýadro energetikasy üçin äýnekleri öndürmäge mümkinçilik berer. Gaberiň sözlerine görä, sary we ýaşyl ýagtylygy özüne siňdirýändigi sebäpli, şeýle aýnalar radioaktiw üstler bilen işlenende kebşirleýiş işleri üçin niýetlenen äýneklere dakmaga amatlydyr.
Sintez ýokary arassalaýjy komponentler bilen eredip-taplamak usuly bilen amala aşyryldy. Alymlar borosilikat esasyny agyr oksidler bilen güýçlendirdiler we durulygyny saklap, berkligini ýokarlandyrdylar.
Täze aýna 35-40% gurşun saklaýan analoglar bilen deňeşdirilende, 0,662 MeV gamma radiasiýasyndan 16% has gowy goragy görkezdi. Netijeliligi Phy-X programmasy bilen tassyklandy.


29.07.2025 14:09
5.2k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...

28.07.2025 17:38
1.8k+

Geljekki Mars missiýasy üçin iň uly paraşýut stratosferada synag edildi

Thales Alenia Space-iň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) işgärleri ExoMars-yň geljekki missiýasy üçin paraşýut ulgamyny synagdan geçirdiler. Uçurylýan modulyň geliý şary bilen Polýar tegeleginden 30 km belentlige galdyrylan maketi iki paraşýutyny açandan soň ýere üstünlikli gondy...

26.07.2025 18:29
10k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...