Alymlar radiasiýadan goraýan aýna döretdiler

  • 09.06.2025 21:59
  • 3k+

Halkara alymlar topary borosilikat aýnanyň täze görnüşini döretdiler. Ol betona (22,1%) we täjirçilik RS-360 aýnasyna (27,3%) garanda, radiasiýadan 28,3% has netijeli goragy üpjün edýär. Bu barada Ural Federal Uniwersitetine (UrFU) salgylanýan TASS habar berýär.

Gözlegiň awtorlaryndan biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber: "Gorag äýnekleriniň düzüminde, adatça, zäherli gurşun oksidi bar. Biz neodimi we bariý oksidlerini goşmak bilen gurşunsyz aýnany ýasadyk. Olaryň atom belgisi ýokary. Bu radiasiýa goragyny gowulandyrýar we durulygy ýokarlandyrýar" - diýip, barlagyň awtorlarynyň biri Mahmud Karem Abdelazim Gaber gürrüň berýär.
Täze işläp taýýarlama has ýuka we dury gorag ekranlaryny hem-de  lukmançylyk, senagat we ýadro energetikasy üçin äýnekleri öndürmäge mümkinçilik berer. Gaberiň sözlerine görä, sary we ýaşyl ýagtylygy özüne siňdirýändigi sebäpli, şeýle aýnalar radioaktiw üstler bilen işlenende kebşirleýiş işleri üçin niýetlenen äýneklere dakmaga amatlydyr.
Sintez ýokary arassalaýjy komponentler bilen eredip-taplamak usuly bilen amala aşyryldy. Alymlar borosilikat esasyny agyr oksidler bilen güýçlendirdiler we durulygyny saklap, berkligini ýokarlandyrdylar.
Täze aýna 35-40% gurşun saklaýan analoglar bilen deňeşdirilende, 0,662 MeV gamma radiasiýasyndan 16% has gowy goragy görkezdi. Netijeliligi Phy-X programmasy bilen tassyklandy.


düýn 14:36
9.1k+

Antarktidanyň buzlarynyň astyndan gelen adaty bolmadyk signallar alymlary geň galdyrdy

Pensilwaniýa uniwersitetinden gözlegçileriň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary Antarktidada adaty bolmadyk radiosignallary ýüze çykardy. Bu signallar buz bilen örtülen yklymyň üstündäki howa şarlaryna ornaşdyrylan Antarctic Impulsive Transient Antenna (ANITA) detektory tarapyndan ýazga alyndy...

düýn 14:32
3.9k+

Hytaý ýertitremesiniň alamatlaryny gije-gündizleýin öwrenmek üçin hemra uçurdy

Hytaý ýurduň demirgazyk-günbataryndaky Szýusýuan kosmos merkezinden CSES-2 (China Seismo-Electromagnetic Satellite-2) hemrasyny üstünlikli uçurdy. Apparat orbita Long March 2D (“Beýik ýöriş-2D”) raketasy bilen uçuryldy diýip Space News habar berýär...

17.06.2025 10:30
1.2k+

Russiýa Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentledi

Permiň milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) barlagçylary Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentlediler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi...

16.06.2025 13:32
12k+

Ekspedisiýa Hazar deňzinde adanyň peýda bolandygyny tassyklady, ýöne oňa düşlemek başa barmady

Alymlar Hazar deňziniň demirgazygynda täze adanyň peýda bolandygyny öz gözleri bilen görüp tassykladylar, emma häzirlikçe ol ýere düşläp bolmady diýip, Live Science habar berýär. Hazar deňzi Ýewropa bilen Aziýanyň serhedinde ýerleşip, takmynan, 371 000 inedördül kilometr meýdany tutýan “dünýäniň iň uly ýapyk suw howdany”...