B.e. öňki 355-nji ýylyň hytaý ýyldyzlar kartasy iň irki asman atlasy diýlip ykrar edildi

  • 20.05.2025 10:48
  • 3.3k+

Hytaýyň Milli astronomiýa obserwatoriýasynyň halkara alymlar topary gadymy hytaý resminamasy “Ussat Şiniň ýyldyz gollanmasyny” öwrenip, munuň ýyldyzly asmanyň iň irki atlasydygy baradaky netijä geldi.

Täze maglumatlara görä, karta biziň eýýamymyzdan öň, takmynan, 355-nji ýylda döredilipdir. Bu öň çak edilenden iki ýüz ýyl irdir. Ozal bu karta biziň eýýamymyzyň 125-nji ýylyna degişli hasap edilýärdi.
Atlasyň ýaşyny kesgitlemek üçin şekilleri gaýtadan işlemegiň häzirkizaman usullary, şol sanda kompýuter görşüne esaslanýan tehnologiýalar ulanyldy. Olaryň kömegi bilen soňky düzedişleriň netijesinde peýda bolan ýyldyzlaryň ornundaky ýalňyşlyklary ýüze çykarmak we maglumatlary häzirki koordinatlar bilen deňeşdirmek başartdy.
Atlas 120 ýyldyzdan ybarat katalogy öz içine alýar, olardan 118 sanysy üçin takyk orunlar görkezilen. Bu hem ony şol döwür üçin özboluşly edýär. Ylmy gözlegçiler ýyldyz koordinatlarynyň Hytaýda asman jisimleriniň hereketini görkezmek üçin gural peýda bolandan soň sferik ulgam boýunça çyzylandygyny kesgitledi.
Şeýle-de, ylmy gözleg hytaý kartasynyň ýaşynyň “Ptolomeýiň ýyldyz katalogyndan” 200 ýyl uludygyny tassyklady. Alymlar şeýle kartalaryň diňe bir ylmy däl, eýsem medeni ähmiýete eýedigini belleýär.


düýn 15:52
3k+

Kosmosda syrly, şar şekilli gurluş ýüze çykaryldy

Astronomlar ASKAP radio teleskopynyň kömegi bilen Akmaýanyň ýolunda ideal diýen ýaly şar şekilli gurluşy tapdylar. Obýekt Teleos adyny aldy. Barlag Günbatar Sidneý uniwersitetinden Miroslaw Filipowiçiň ýolbaşçylygyndaky halkara topar tarapyndan geçirildi diýip, ScienceAlert habar berýär...

düýn 15:47
1.6k+

NASA-nyň we SpaceX-iň öňki işgärleri Starship-e bäsdeş boljak göteriji raketany gurmak kararyna geldiler

SpaceX-iň, Thales Alenia Space-iň we NASA-nyň öňki işgärleri tarapyndan döredilen Hstar kosmos kompaniýasy köp gezek ulanyp bolýan agyr göteriji raketany işläp taýýarlamaklyga girişendigini habar berdi. Renderlerde apparat daşyndan SpaceX kompaniýasynyň Starship-ine meňzeýär...

20.05.2025 14:40
2.9k+

Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär...

19.05.2025 17:55
3.3k+

Astronomlar ilkinji gezek Ýerden 155 ýagtylyk ýyly uzaklykda kristallaşan suw buzuny tapdylar

Astronomlar onlarça ýyl bäri doňan suwuň diňe bir Gün ulgamynda däl, eýsem onuň daşyndaky ýerlerde hem bolup biljekdigini çaklap gelýärdiler. Indi bolsa «Jeýms Uebb» teleskobynyň kömegi bilen ilkinji gös-göni subutnama alyndy – kristallaşan suw buzy «HD 181327» atly ýyldyzyň daşyndaky galyndy diskinde ýüze çykaryldy...