Marsyň jümmüşinde uly kölüň gizlenip ýatandygy anyklandy

  • 14.05.2025 11:25
  • 9.2k+

Halkara alymlar topary Marsyň jümmüşinde suwuk suwly kölüň bardygynyň subutnamalaryny tapdy. Bu barlagy Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Geologiýa we geofizika institutynyň, Awstraliýanyň milli uniwersitetiniň we Milanyň Bikokka  uniwersitetiniň hünärmenleri geçirdi. Netijeler EurekAlert portalynda çap edildi.

Alymlar NASA-nyň InSight seýsmometri tarapyndan ýazga alnan meteorit zarbalaryndan we mars titremelerinden döreýän seýsmiki tolkunlary seljerdiler. 5,4–8 km çuňlukda suwuk suwuň bolup biljekdigini görkezýän haýal süýşýän tolkun tizligi anomaliýasyny tapdylar. Planeta boýunça deň paýlansa, suw gatlagynyň galyňlygynyň 520-780 metr bolup biljekdigi çaklanylýar.
Barlagçylar netijeleriň InSight gonuş modulynyň astyndan alnan maglumatlara esaslanandygyny anykladylar. Açyşy tassyklamak üçin goşmaça missiýalaryň guralmagy zerurdyr. Alymlar milliardlarça ýyl ozal Marsyň suw bilen örtülendigini, ýöne takmynan 3 milliard ýyl ozal Amazon diýilýän döwürde onuň ýitirim bolandygyny ýatladylar.
Ondan öň Perseverance mars roweri gadymy suwuň yzlaryny tapypdy. Alymlar Gyzyl planetanyň üstki gatlagynyň astyndaky dürli çuňluklarda mineral emele geliş prosesleriniň bolup geçendigini kesgitlediler. Bu hem suwuň Mars jynslaryna çuňňur aralaşandygyny tassyklaýar.


şu gün 06:35
2.6k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...

düýn 17:39
2.4k+

Fiziologiýa we lukmançylyk boýunça Nobel baýragy immun ulgamynyň öwrenilendigi üçin berildi

Stokgolmda fiziologiýa we lukmançylyk boýunça Nobel baýragynyň eýeleri yglan edildi. Baýrak “periferik immunologik tolerantlyk” diýlip atlandyrylýan ugurdaky açyş üçin amerikalylar Meri E.Brankowa, Fred Ramsdella we ýaponiýaly Şimon Sakaguçä berildi...

düýn 10:54
6.3k+

Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň mugallymlary Ýaponiýada iş saparynda bolýarlar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň iki mugallymy öňdebaryjy bilim we ylmy tejribeleri özleşdirmek maksady bilen Ýaponiýa gitdiler. Olar 1-17-nji oktýabr aralygynda Ýaponiýanyň Kawasaki şäherinde ýerleşýän we dünýäniň öňdebaryjy ylmy-barlag merkezleriniň biri bolan ICONM – Nanomedisina Innowasiýa Merkezinde tejribe okuwlaryna gatnaşýarlar...

düýn 10:42
3.3k+

Alymlar ilkinji gezek deri öýjüklerinden adamyň ýumurtga öýjüklerini ösdürip ýetişdirdiler

Oregonyň Saglyk we ylym uniwersitetiniň alymlary ilkinji gezek deri öýjüklerinden adamyň ýumurtga öýjüklerini döretdiler. Bu tehnologiýa önelgesizligi bejermekde öwrülişik döredip, ýaş, kesel ýa-da himiýa bejergisiniň täsiri sebäpli ýumurtga öndürmek ukybyny ýitiren aýallar üçin täze mümkinçilik döredip biler diýip, "The Guardian" gazeti habar berdi...