Marsyň jümmüşinde uly kölüň gizlenip ýatandygy anyklandy

  • 14.05.2025 11:25
  • 9k+

Halkara alymlar topary Marsyň jümmüşinde suwuk suwly kölüň bardygynyň subutnamalaryny tapdy. Bu barlagy Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Geologiýa we geofizika institutynyň, Awstraliýanyň milli uniwersitetiniň we Milanyň Bikokka  uniwersitetiniň hünärmenleri geçirdi. Netijeler EurekAlert portalynda çap edildi.

Alymlar NASA-nyň InSight seýsmometri tarapyndan ýazga alnan meteorit zarbalaryndan we mars titremelerinden döreýän seýsmiki tolkunlary seljerdiler. 5,4–8 km çuňlukda suwuk suwuň bolup biljekdigini görkezýän haýal süýşýän tolkun tizligi anomaliýasyny tapdylar. Planeta boýunça deň paýlansa, suw gatlagynyň galyňlygynyň 520-780 metr bolup biljekdigi çaklanylýar.
Barlagçylar netijeleriň InSight gonuş modulynyň astyndan alnan maglumatlara esaslanandygyny anykladylar. Açyşy tassyklamak üçin goşmaça missiýalaryň guralmagy zerurdyr. Alymlar milliardlarça ýyl ozal Marsyň suw bilen örtülendigini, ýöne takmynan 3 milliard ýyl ozal Amazon diýilýän döwürde onuň ýitirim bolandygyny ýatladylar.
Ondan öň Perseverance mars roweri gadymy suwuň yzlaryny tapypdy. Alymlar Gyzyl planetanyň üstki gatlagynyň astyndaky dürli çuňluklarda mineral emele geliş prosesleriniň bolup geçendigini kesgitlediler. Bu hem suwuň Mars jynslaryna çuňňur aralaşandygyny tassyklaýar.


şu gün 14:44
5k+

Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde innowasiýalara bagyşlanan halkara maslahat geçirildi

11-nji iýunda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde «Innowasiýalar, parahatçylyk, durnukly ösüş» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Halkara ylmy-amaly maslahata dünýäniň...

şu gün 13:14
1.9k+

Alymlar syrly we seýrek Uinston Red göwheriniň syryny açdylar

Alymlar dünýäde iň seýrek we syrly göwherleriň biri, agramy 2,33 karat bolan Uinston Red göwheriniň ilkinji barlagyny geçirdiler. Bu iş Gems & Gemology žurnalynda çap edildi diýip, IFLScience habar berýär. Uinston Red göwheri özboluşly gyzyl reňki bilen tapawutlanýar...

düýn 15:22
1.3k+

Mikroblar antibiotiklerden gutulmak üçin «tizlenmegi» öwrendi

Käbir bakteriýalar antibiotikleriň täsirinden halas bolmak üçin, öz metabolizmini çaltlandyrmagy başarýarlar. Bu ýagdaý olara gorag proseslerini işjeňleşdirmäge we mutasiýalary has tiz ýygnamaga kömek edýär. Amerikaly we ýewropaly molekulýar biologlar şeýle netijä geldiler diýip, «Nature Communications» žurnalynda çap edilen materiala salgylanyp, «ScienceDaily» neşiri habar berýär...

düýn 14:08
1.6k+

Alymlar dagynyk skleroz bilen içegäniň mikroflorasynyň arasynda baglanyşygyň bolup biljekdigini öňe sürýärler

Mýunheniň Lýudwig-Maksimilian uniwersitetiniň alymlary dagynyk sklerozy döredip biläýjek sebäbi ýüze çykardylar. Barlag içege bakteriýalarynyň bu agyr awtoimmun keseliniň ösmegine itergi berip biljekdigini görkezdi...