Ylmy barlag okan wagtyň beýniniň teksti nähili işleýändigini görkezdi

  • 08.05.2025 11:48
  • 2.2k+

Okamak adama dünýägaraýşyny giňeltmäge, täze zatlary öwrenmäge we durmuşy meseleleri çözmäge kömek edýär. Ol bilim, iş we hatda ruhy sagdynlyk üçin hem möhümdir. Maks Plank adyndaky Kognitiw we beýni ylymlary institutynyň hünärmenleri okan wagtyň beýniniň nähili işleýändigini, onuň haýsy bölekleriniň has işjeň bolýandygyny öwrenmek kararyna geldi diýip, Medical Xpress habar berýär.

Ylmy barlag okamaga we ýazmaga beýniniň çep ýarym şarynyň we beýnijigiň jogap berýändigini görkezdi.
Olar neýrowizuallaşdyryş usullaryny ulanmak bilen geçirilen 150 ylmy barlagy seljerip, harplary, sözleri we tekstleri gaýtadan işlemegiň çep ýarym şaryň bellibir böleklerini işjeňleşdirýändigini anyklady. 
Mysal üçin, haçan-da biz harplary tananymyzda ýeňse böleginiň çep bölegi işleýär. Haçan-da sözleri ýa-da tekstleri okanymyzda, beýniniň goşmaça zolaklary işjeňleşip başlaýar.


Eger biz sesli okasak, onda beýni sesler we hereketler bilen baglanyşykly bölekleri işjeňleşdirýär.
Sözleri we “manysyz harplar toplumyny” içiňden aýdanyňda, çep maňlaý bölegi, çekge bölegi we beýnijik reaksiýa berýär. Sözüň manysyna düşünmek üçin ýumuşlar bolsa beýniniň iki bölegini-de, aýratynam, aşaky maňlaý we merkezi bölekleri işjeňleşdirýär.
Bu netijeler okanyňda beýniniň nähili işleýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär. Olar okamakda kynçylyk çekýän, mysal üçin, disleksiýasy bolan adamlara kömek etmegiň usullaryny işläp taýýarlamak üçin möhümdir. 


şu gün 08:35
3.2k+

Aýdan getirilen nusgalarda üýtgeşik monjuk tapyldy: ol Aýyň içki gurluşyny bilmäge kömek eder

Hytaý alymlary “Çane 5” missiýasynyň kömegi bilen Aýdan getirilen toprak nusgalarynda üýtgeşik himiki düzümi bolan çüýşe monjugy tapdy. Ol hemranyň içki gurluşy barada maglumat almaga kömek eder diýip, Space.com neşiri ýazýar...

15.05.2025 11:24
5k+

Hytaýly alymlar DNK esasynda adamyň ýüz keşbini dikeltdiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary diňe genetiki maglumatlara esaslanyp adamyň ýüz keşbiniň hakykata ýakyn 3D şekilini döredip bilýän Difface atly täze emeli aň modelini hödürlediler. Bu barada geçirilen barlagyň netijeleri «Advanced Science» žurnalynda çap edildi...

14.05.2025 16:09
5k+

Iň gadymy naýzalary Germaniýanyň çäginde ýaşap geçen neandertallar ýasapdyr

Ýewropaly antropologlar Saksoniýadan (Germaniýa) tapylan Şöningen naýzalarynyň, takmynan, 200 müň ýyl ozal döredilendigini kesgitlediler. Bu öň pikir edişimizden 100–200 müň ýyl soňdur. Science Advances žurnalynda çap edilen barlag naýzalaryň geýdelberg adamlaryna däl-de, neandertallara degişlidigini görkezýär...

14.05.2025 16:04
5.1k+

Dünýä boýunça ummanlaryň düýbüniň bary-ýogy 0,001%-i ylmy taýdan öwrenilipdir

Amerikaly alymlaryň geçiren täze barlagy çuň suwly ummanlaryň düýbüniň bary-ýogy 0,001%-iniň wizual görüş arkaly öwrenilendigini görkezdi. Bu Belgiýanyň tutýan meýdanyndan takmynan on esse kiçi diýmegi aňladýar...