Ýaponiýada ýaşy 2,6 mln ýyl bolan gadymy kebelek tapyldy: onuň 9 sm ganatlary bolupdyr

  • 08.05.2025 12:12
  • 1.9k+

Alymlar Ýaponiýada ozal näbelli kebelegiň daşa öwrülen galyndylaryny tapdy. Bu tapyndy Osakadan, takmynan, 180 km uzaklykda, Hiogo prefekturasynyň Sin’onsen şäherçesinde ýüze çykaryldy. Kebelegiň ganatynyň gerimi dokuz santimetre ýetipdir. Bu irki pleýstosen eýýamynda (2,6 – 1,8 mln ýyl ozal) ýaşan belli bolan kebelekleriň arasynda iň ulusydyr.

Täze görnüş bu galyndylary ilki gören Kiýosi Kamitaniniň hormatyna Tacola kamitanii diýlip atlandyryldy. Kebelek baradaky makala Paleontological Research žurnalynda neşir edildi.
Bu görnüş häzirkizaman öýküniji kebelekleri, mysal üçin, admirallary we wise-şalary öz içine alýan Limenitidini maşgalasyna degişlidir. Öň bu toparyň ýekeje wekiliniň-de daşa öwrülen galyndysy tapylmandy.
Ylmy gözlegçiler tapylan kebelegiň urkaçy bolandygyny öňe sürýär. Muny kebelegiň uly garny görkezýär. Şeýle tapyndylar, adatça, toprakda saklanmaýan kebelek ganatlarynyň näzikligi we bedeniniň ýumşaklygy sebäpli örän seýrekdir.
Alymlaryň hasaplamalaryna görä, kebelek pliosen döwründen pleýstosene geçilen döwürde ýyly ýa-da aram klimatda ýaşapdyr. Bu açyş Tacola nesliniň ýaýrawy baradaky maglumatlary giňeldýär – indi onuň diňe bir Günorta-Gündogar däl, eýsem Gündogar Aziýada hem ýaşandygy belli boldy.


28.06.2025 11:03
4.5k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...