Kawkazdaky tapyndy neandertallaryň oýlap tapyjylygy barada täze maglumatlary berdi

  • 06.05.2025 21:06
  • 4.2k+

Alymlar Demirgazyk-Günbatar Kawkazdaky gowakda ýaşy 80-70 müň ýyl bolan süňkden ýasalan peýkamy tapdy. Bu tapyndy süňkden enjam ýasamaga ukypsyz hasaplanan neandertallar baradaky garaýyşlary üýtgedýär. Görnüşi ýaly, neandertallar, takmynan, 40 müň ýyl mundan ozal Ýewraziýada häzirkizaman adamlary peýda bolmazdan has öň çylşyrymly tehnologiýalary ulanan eken.

Peýkam 100-60 müň ýyl ozal daş gurallaryň kömegi bilen haýwanyň süňkünden ýasalypdyr. Ol, ähtimal, tebigy ýelim bolan bitumy ulanyp, agaç taýaga berkidilen bolsa gerek. Bu açyş neandertallaryň çylşyrymly tehnologiýalary özbaşdak döredendigini tassyklaýar.
Russiýanyň ylmy gaznasy tarapyndan goldanan ylmy gözlegiň netijeleri Journal of Archaeological Science žurnalynda neşir edildi.
Bu işe RYA-nyň Maddy medeniýetiň taryhy institutyndan, Sankt-Peterburgyň döwlet uniwersitetinden, Sankt-Peterburgyň “LETI” döwlet elektrotehnika uniwersitetinden we Arlingtondaky Tehas uniwersitetinden alymlar gatnaşdy.
Ozal Pireneýlerdäki tapyndylar neandertallaryň 100-65 müň ýyl ozal ýowuz klimatda ýaşandygyny we kyn şertlere uýgunlaşyp bilendigini görkezdi. Kawkazdaky täze tapyndy bolsa olaryň uýgunlaşmagynyň we oýlap tapyjylygynyň ýokary derejesini tassyklaýar.


27.10.2025 16:42
5.6k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...