Kawkazdaky tapyndy neandertallaryň oýlap tapyjylygy barada täze maglumatlary berdi

  • 06.05.2025 21:06
  • 4.1k+

Alymlar Demirgazyk-Günbatar Kawkazdaky gowakda ýaşy 80-70 müň ýyl bolan süňkden ýasalan peýkamy tapdy. Bu tapyndy süňkden enjam ýasamaga ukypsyz hasaplanan neandertallar baradaky garaýyşlary üýtgedýär. Görnüşi ýaly, neandertallar, takmynan, 40 müň ýyl mundan ozal Ýewraziýada häzirkizaman adamlary peýda bolmazdan has öň çylşyrymly tehnologiýalary ulanan eken.

Peýkam 100-60 müň ýyl ozal daş gurallaryň kömegi bilen haýwanyň süňkünden ýasalypdyr. Ol, ähtimal, tebigy ýelim bolan bitumy ulanyp, agaç taýaga berkidilen bolsa gerek. Bu açyş neandertallaryň çylşyrymly tehnologiýalary özbaşdak döredendigini tassyklaýar.
Russiýanyň ylmy gaznasy tarapyndan goldanan ylmy gözlegiň netijeleri Journal of Archaeological Science žurnalynda neşir edildi.
Bu işe RYA-nyň Maddy medeniýetiň taryhy institutyndan, Sankt-Peterburgyň döwlet uniwersitetinden, Sankt-Peterburgyň “LETI” döwlet elektrotehnika uniwersitetinden we Arlingtondaky Tehas uniwersitetinden alymlar gatnaşdy.
Ozal Pireneýlerdäki tapyndylar neandertallaryň 100-65 müň ýyl ozal ýowuz klimatda ýaşandygyny we kyn şertlere uýgunlaşyp bilendigini görkezdi. Kawkazdaky täze tapyndy bolsa olaryň uýgunlaşmagynyň we oýlap tapyjylygynyň ýokary derejesini tassyklaýar.


31.08.2025 08:48
8.6k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

25.08.2025 13:04
3.2k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...