Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin hat tapyldy

  • 27.04.2025 12:04
  • 5.9k+

Sorbonna uniwersitetiniň müsüri öwreniji alymy Žan-Giýom Olett-Pelletýe Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin haty tapdy. Bu barada Daily Mail gazeti habar berdi.

Obelisk, takmynan, b.e. öňki 1250-nji ýylda faraon Ramses II-niň döwründe gurlupdyr. XIX asyrda ol Fransiýa sowgat edilipdir we 1836-njy ýylda bolsa patyşa Lui Filipp I-niň permany bilen Fransiýanyň paýtagtyndaky Raýdaşlyk meýdançasynyň merkezinde oturdylypdyr.
Boýy 23 metr we agramy 227 tonna töweregi bolan ýadygärlik gyzyl granitiň tutuş böleginden kesip ýasalypdyr we altyn piramida bilen sazlaşýar. Onuň taýy henizem Lýuksorda dur.
Uzak wagt bäri obeliskdäki ýazgylaryň hemmesiniň eýýäm şifrlenendigine ynanýardylar. Emma 2020-nji ýylda başlanan barlagyň dowamynda Olett-Pelletýe täze “kriptoiýeroglifleri” - diňe ruhanylara we barly topara düşnükli bolan  nyşanlary tapdy. Ol 200 ýyl töweregi wagtyň içinde ýadygärligiň depesine çykmaga rugsat berlen ilkinji alym boldy. Alym öz işi üçin 2024-nji ýyldaky Olimpiýa oýunlaryna taýýarlyk görmegiň çäklerinde dikilen gurluşyk agaçlaryny ulandy.
Barlagçy obeliskiň gündogar tarapynda, faraon Ramses II-niň kellesindäki öküz şahlarynyň şekiliniň ýaşaýşyň güýjüni aňladýan "ka" sözüni emele getirýändigini gördi.
Doktor Olett-Pelletýe ýakyn wagtda eden işleriniň netijelerini ENIM ylmy žurnalynda çap eder.
Ramses II Gadymy Müsüriň XIX nesilşalygynyň üçünji hökümdarydy. Ol 25 ýaşynda tagta çykdy we tutuş ýurduň çäginde ýaýbaňlandyran iri gurluşyk taslamalary bilen meşhur boldy. Taryhy ýyl ýazgylaryna görä, ol 67 ýyllap hökümdarlyk eden döwründe, beýleki faraonlardan has köp ybadathana gurdurypdyr. Biziň günlerimize çenli saklanyp galan iň uly desgalaryň arasynda Abidosdaky, Fiwydaky, Edfudaky ybadathanalar bar, şeýle hem Abu-Simbeldäki iki gowak ybadathanasyny görkezmek bolar, olaryň gurluşygy iki onýyllyk dowam edipdir.


26.07.2025 17:34
14k+

Italiýada etrusklaryň saç üçin halkalary bolan 2600 ýyllyk el degrilmedik mazary tapyldy

Beýlor uniwersitetinden Dawid Zoriýanyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar topary Italiýada etrusklaryň (b.e. öňki I müňýyllykda ýaşan gadymy medeniýet) 2600 ýyllyk el degrilmedik mazaryny tapdy. Rimden 70 km uzaklykda ýerleşýän bu tapyndy Gadymy Rimiň döremezinden öňki taryhy öwrenmek üçin iň möhüm maglumatlaryň biri hasaplanýar diýip, uniwersitetiň resmi saýty habar berýär...

26.07.2025 16:38
1.4k+

Microsoft Pariždäki Notr-Dam-de-Pari ybadathanasynyň sanly nusgasyny döreder

Microsoft kompaniýasy Fransiýanyň hökümeti bilen bilelikde Pariždäki Notr-Dam-de-Pari ybadathanasynyň sanly nusgasyny döreder. Bu barada Microsoft-yň prezidenti Bred Smite salgylanyp, Reuters agentligi habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.5k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

23.07.2025 07:17
7.3k+

Sisiliýanyň kenarynda bogaldagy saklanyp galan gadymy grek gämisi tapyldy

Arheologlar Sisiliýanyň günorta-gündogar kenar ýakasynda bogaldagy we urgany saklanyp galan gark bolan gadymy grek gämisini tapdylar. Gämi b.e. öňki VI–V asyrlarda gark bolupdyr diýip, LBV portaly habar berýär...