Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin hat tapyldy

  • 27.04.2025 12:04
  • 6k+

Sorbonna uniwersitetiniň müsüri öwreniji alymy Žan-Giýom Olett-Pelletýe Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin haty tapdy. Bu barada Daily Mail gazeti habar berdi.

Obelisk, takmynan, b.e. öňki 1250-nji ýylda faraon Ramses II-niň döwründe gurlupdyr. XIX asyrda ol Fransiýa sowgat edilipdir we 1836-njy ýylda bolsa patyşa Lui Filipp I-niň permany bilen Fransiýanyň paýtagtyndaky Raýdaşlyk meýdançasynyň merkezinde oturdylypdyr.
Boýy 23 metr we agramy 227 tonna töweregi bolan ýadygärlik gyzyl granitiň tutuş böleginden kesip ýasalypdyr we altyn piramida bilen sazlaşýar. Onuň taýy henizem Lýuksorda dur.
Uzak wagt bäri obeliskdäki ýazgylaryň hemmesiniň eýýäm şifrlenendigine ynanýardylar. Emma 2020-nji ýylda başlanan barlagyň dowamynda Olett-Pelletýe täze “kriptoiýeroglifleri” - diňe ruhanylara we barly topara düşnükli bolan  nyşanlary tapdy. Ol 200 ýyl töweregi wagtyň içinde ýadygärligiň depesine çykmaga rugsat berlen ilkinji alym boldy. Alym öz işi üçin 2024-nji ýyldaky Olimpiýa oýunlaryna taýýarlyk görmegiň çäklerinde dikilen gurluşyk agaçlaryny ulandy.
Barlagçy obeliskiň gündogar tarapynda, faraon Ramses II-niň kellesindäki öküz şahlarynyň şekiliniň ýaşaýşyň güýjüni aňladýan "ka" sözüni emele getirýändigini gördi.
Doktor Olett-Pelletýe ýakyn wagtda eden işleriniň netijelerini ENIM ylmy žurnalynda çap eder.
Ramses II Gadymy Müsüriň XIX nesilşalygynyň üçünji hökümdarydy. Ol 25 ýaşynda tagta çykdy we tutuş ýurduň çäginde ýaýbaňlandyran iri gurluşyk taslamalary bilen meşhur boldy. Taryhy ýyl ýazgylaryna görä, ol 67 ýyllap hökümdarlyk eden döwründe, beýleki faraonlardan has köp ybadathana gurdurypdyr. Biziň günlerimize çenli saklanyp galan iň uly desgalaryň arasynda Abidosdaky, Fiwydaky, Edfudaky ybadathanalar bar, şeýle hem Abu-Simbeldäki iki gowak ybadathanasyny görkezmek bolar, olaryň gurluşygy iki onýyllyk dowam edipdir.


28.09.2025 10:49
70

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...

27.09.2025 19:28
51

Argentinada öň belli bolmadyk ýyrtyjy megaraptoryň we onuň pidasynyň galyndylary tapyldy

Argentinanyň günortasynda paleontologlar güýçli öňki elleri we uzyn dyrnaklary bolan öň näbelli ýyrtyjy dinozawryň galyndylaryny ýüze çykardylar. Bu tapyndy megaraptor nesliniň Günorta Amerikada uzak wagtlap ýaşandygyny tassyklaýar diýip, Nature Communications žurnalynda bellenýär...

25.09.2025 19:07
7

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...

24.09.2025 13:17
5

Serbiýada gladiatorlaryň söweşine gatnaşan aýynyň galyndylary tapyldy

Häzirki Serbiýanyň Wiminasium şäherindäki gadymy Rim amfiteatrynyň golaýynda ýaşy takmynan 1700 ýyllyk aýy kellesiniň bölekleri  tapyldy. Bu açyş aýylaryň gladiator söweşine gatnaşandygyny görkezýän ilkinji göni subutnamany berýär diýip, Live Science ýazýar...