Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin hat tapyldy

  • 27.04.2025 12:04
  • 6k+

Sorbonna uniwersitetiniň müsüri öwreniji alymy Žan-Giýom Olett-Pelletýe Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin haty tapdy. Bu barada Daily Mail gazeti habar berdi.

Obelisk, takmynan, b.e. öňki 1250-nji ýylda faraon Ramses II-niň döwründe gurlupdyr. XIX asyrda ol Fransiýa sowgat edilipdir we 1836-njy ýylda bolsa patyşa Lui Filipp I-niň permany bilen Fransiýanyň paýtagtyndaky Raýdaşlyk meýdançasynyň merkezinde oturdylypdyr.
Boýy 23 metr we agramy 227 tonna töweregi bolan ýadygärlik gyzyl granitiň tutuş böleginden kesip ýasalypdyr we altyn piramida bilen sazlaşýar. Onuň taýy henizem Lýuksorda dur.
Uzak wagt bäri obeliskdäki ýazgylaryň hemmesiniň eýýäm şifrlenendigine ynanýardylar. Emma 2020-nji ýylda başlanan barlagyň dowamynda Olett-Pelletýe täze “kriptoiýeroglifleri” - diňe ruhanylara we barly topara düşnükli bolan  nyşanlary tapdy. Ol 200 ýyl töweregi wagtyň içinde ýadygärligiň depesine çykmaga rugsat berlen ilkinji alym boldy. Alym öz işi üçin 2024-nji ýyldaky Olimpiýa oýunlaryna taýýarlyk görmegiň çäklerinde dikilen gurluşyk agaçlaryny ulandy.
Barlagçy obeliskiň gündogar tarapynda, faraon Ramses II-niň kellesindäki öküz şahlarynyň şekiliniň ýaşaýşyň güýjüni aňladýan "ka" sözüni emele getirýändigini gördi.
Doktor Olett-Pelletýe ýakyn wagtda eden işleriniň netijelerini ENIM ylmy žurnalynda çap eder.
Ramses II Gadymy Müsüriň XIX nesilşalygynyň üçünji hökümdarydy. Ol 25 ýaşynda tagta çykdy we tutuş ýurduň çäginde ýaýbaňlandyran iri gurluşyk taslamalary bilen meşhur boldy. Taryhy ýyl ýazgylaryna görä, ol 67 ýyllap hökümdarlyk eden döwründe, beýleki faraonlardan has köp ybadathana gurdurypdyr. Biziň günlerimize çenli saklanyp galan iň uly desgalaryň arasynda Abidosdaky, Fiwydaky, Edfudaky ybadathanalar bar, şeýle hem Abu-Simbeldäki iki gowak ybadathanasyny görkezmek bolar, olaryň gurluşygy iki onýyllyk dowam edipdir.


düýn 16:11
6.8k+

Marokkoda dinozawrlar eýýamynyň "janly tanky" tapyldy: olaryň güýçli sowudy bolupdyr

Marokkoda paleontologlar özboluşly gorag uýgunlaşmaly dinozawr bolan Spicomellus aferi ankilozawryny tapdylar. Alymlar bu üýtgeşik ýyrtyjynyň daşky keşbini döretdiler. Nature žurnalynda çap edilen barlagda ankilozawrlaryň esasy goraglarynyň köpüsiniň ozal pikir edilişinden has ir peýda bolandygy ýüze çykaryldy...

04.09.2025 19:24
10k+

Argentinada gadymy krokodile meňzeş ýyrtyjy tapyldy. Ol dinozawrlary awlapdyr

Paleontologlar Patagoniýanyň günortasynda häzirki krokodilleriň ýok bolup giden garyndaşlaryny - öň belli bolmadyk peýrozawrlaryň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylaryň arasynda gowy saklanyp galan kelleçanak, äň we skeletiň bir bölegi bar...

04.09.2025 19:04
10k+

Eýrandaky gaýada kükürt gutusynyň ölçegindäki gadymy ýazgy tapyldy

Eýranda arheologlar, takmynan, 1600 ýyllyk kiçijik gadymy ýazgyny tapdylar. Ýazgynyň ölçegi - ini dört santimetr we boýy ýedi santimetr diýip, Ancientist portaly ýazýar. Tapyndy taryhçylaryň parslaryň we pars diliniň watany diýip atlandyrýan Fars welaýatynyň paýtagty Marwdeşt şäheriniň golaýyndaky daglyk ýerden tapyldy...

02.09.2025 20:05
12k+

Türkiýede tilki derisini geýen adamyň 8000 ýyllyk heýkeli tapyldy

Arheologlar Türkiýede bir adamyň toýundan ýasalan uly bolmadyk heýkeljigini tapdylar. Bu artefaktyň ýaşy, takmynan, 8000 ýyl töweregi diýip, DHA habarlar gullugy habar berdi. Dokuz santimetrlik heýkel Izmir welaýatynyň Kemalpaşa etrabynyň Ulujak depesinden tapyldy...