Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin hat tapyldy

  • 27.04.2025 12:04
  • 6k+

Sorbonna uniwersitetiniň müsüri öwreniji alymy Žan-Giýom Olett-Pelletýe Pariždäki Luksor obeliskinden ýedi sany gizlin haty tapdy. Bu barada Daily Mail gazeti habar berdi.

Obelisk, takmynan, b.e. öňki 1250-nji ýylda faraon Ramses II-niň döwründe gurlupdyr. XIX asyrda ol Fransiýa sowgat edilipdir we 1836-njy ýylda bolsa patyşa Lui Filipp I-niň permany bilen Fransiýanyň paýtagtyndaky Raýdaşlyk meýdançasynyň merkezinde oturdylypdyr.
Boýy 23 metr we agramy 227 tonna töweregi bolan ýadygärlik gyzyl granitiň tutuş böleginden kesip ýasalypdyr we altyn piramida bilen sazlaşýar. Onuň taýy henizem Lýuksorda dur.
Uzak wagt bäri obeliskdäki ýazgylaryň hemmesiniň eýýäm şifrlenendigine ynanýardylar. Emma 2020-nji ýylda başlanan barlagyň dowamynda Olett-Pelletýe täze “kriptoiýeroglifleri” - diňe ruhanylara we barly topara düşnükli bolan  nyşanlary tapdy. Ol 200 ýyl töweregi wagtyň içinde ýadygärligiň depesine çykmaga rugsat berlen ilkinji alym boldy. Alym öz işi üçin 2024-nji ýyldaky Olimpiýa oýunlaryna taýýarlyk görmegiň çäklerinde dikilen gurluşyk agaçlaryny ulandy.
Barlagçy obeliskiň gündogar tarapynda, faraon Ramses II-niň kellesindäki öküz şahlarynyň şekiliniň ýaşaýşyň güýjüni aňladýan "ka" sözüni emele getirýändigini gördi.
Doktor Olett-Pelletýe ýakyn wagtda eden işleriniň netijelerini ENIM ylmy žurnalynda çap eder.
Ramses II Gadymy Müsüriň XIX nesilşalygynyň üçünji hökümdarydy. Ol 25 ýaşynda tagta çykdy we tutuş ýurduň çäginde ýaýbaňlandyran iri gurluşyk taslamalary bilen meşhur boldy. Taryhy ýyl ýazgylaryna görä, ol 67 ýyllap hökümdarlyk eden döwründe, beýleki faraonlardan has köp ybadathana gurdurypdyr. Biziň günlerimize çenli saklanyp galan iň uly desgalaryň arasynda Abidosdaky, Fiwydaky, Edfudaky ybadathanalar bar, şeýle hem Abu-Simbeldäki iki gowak ybadathanasyny görkezmek bolar, olaryň gurluşygy iki onýyllyk dowam edipdir.


31.10.2025 21:40
8k+

Müsürde dünýäniň bir siwilizasiýa bagyşlanan iň uly muzeýi açylýar

Dubliniň Heneghan Peng Architects binagärlik býurosy Gizadaky Uly Müsür muzeýiniň gurluşygynyň taslama yglan edilenden otuz ýyldan gowrak wagtdan soň doly tamamlanandygyny habar berdi. Muzeý Giza piramidalarynyň golaýynda 500 000 inedördül metr meýdanda ýerleşýär we köpüsi ozal köpçülige görkezilmedik faraonlar döwrüniň 100 000-den gowrak artefaktyny jemleýär...

20.10.2025 14:10
9.3k+

Luwr muzeýinden ýedi minutyň içinde gymmatly şaý-sepler ogurlandy

19-njy oktýabrda irden Luwrda ogurlyk bolup geçdi. Ýedi minutda jenaýatkärler fransuz imperatorlarynyň dokuz sany gymmatly şaý-seplerini – bezeg önümleriniň toplumyny, gap-gaç toplumyny, monjugy, gulakhalkany, iki täji we gülýakany ogurlady diýip, Le Parisien habar berýär...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...

13.10.2025 09:51
6.8k+

Türkiýedäki Karahantepede adamyň şekili bolan gadymy daş sütüni tapyldy

Türkiýäniň günorta-gündogaryndaky neopolit döwrüne degişli Karahantepe sebitinde gazuw-agtaryş işleri wagtynda adamyň şekili bolan T-şekilli daş sütüni tapyldy. Bu barada Türkiye Today habar berýär. Ozal alymlar goňşy Göbekli-Tepede hem eliň we penjäniň şekili bolan şuňa meňzeş sütünleri tapypdy, ýöne bu ullakan daş böleginde ýüzüň şekili mese-mälim oýulan ilkinji tapyndy boldy...