Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

  • 27.04.2025 11:59
  • 4.9k+

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär.

2023-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan 2025-nji ýylyň 30-njy martyna çenli ýylylyk basyşy merjen gaýalarynyň 84%-ine täsir etdi. 82 ýurda, sebite we ykdysadyýete zyýan ýetdi diýip, guramanyň metbugat habarynda aýdylýar.
Hünärmenleriň baha bermegine görä, bu gözegçilikleriň tutuş taryhynda global reňk solmanyň geriminiň iň uly bolan döwrüdir. Bu eýýäm 1998-nji ýyldan bäri dördünji ýagdaýdyr we depgini boýunça 2014-nji ýyldan 2017-nji ýyla çenli bellige alnan öňki ýazgydan ýokary boldy. Şonda gaýalaryň üçden iki böleginden gowragyna zeper ýetipdi.
Merjenleriň reňkiniň solmagy ummanlaryň gyzmagy we adamyň täsir etmeginde  howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly. Ýagtylyk stresi şertlerinde merjenler özlerini reňk we iýmit bilen üpjün edýän simbiotik suwotulary ýitirýärler. Suwuň temperaturasy uzak wagtlap kadaly ýagdaýa gelmedik ýagdaýynda, merjenler ölýär.
Ýewropanyň Copernicus howa gullugynyň berýän maglumatyna görä, 2024-nji ýyl gözegçilikleriň bütin taryhynda iň maýyl ýyl boldy. Ummanyň ortaça ýyllyk temperaturasy rekord derejede 20,87° C boldy. Ilkinji gezek dünýäde ortaça temperatura senagatdan öňki derejeden 1,5° C geçdi.


şu gün 19:18
2.5k+

Ýeriň ilatynyň tas ýarysy bir aýa barabar goşmaça yssy howany başdan geçirdi

ABŞ-nyň Nýu-Jersi ştatynda ýerleşýän «Climate Central» garaşsyz ylmy-barlag toparynyň hasabatyna görä, soňky bir ýylyň dowamynda Ýeriň ilatynyň tas ýarysy aşa yssy howalaryň uzaga çekmegi bilen ýüzbe-ýüz bolupdyr...

10.04.2025 16:03
15k+

Emeli hemralar Aralgum çölüniň ulalýandygyny görkezýär: Aral deňzi çekilmegini dowam edýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Aral deňziniň 2025-nji ýylyň martynda Sentinel-2 emeli hemrasy tarapyndan düşürilen suratyny çap etdi. Gazagystan bilen Özbegistanyň araçäginde ýerleşýän suw howdany bir wagtlar Merkezi...

26.03.2025 09:19
14k+

Hazar deňziniň suwunyň çekilmegi täze adalaryň döremegine we kenarýaka çäginiň üýtgemegine getirdi

Soňky üç onýyllygyň dowamynda Hazar deňziniň derejesiniň peselmegi Russiýanyň üç sebitiniň - Astrahan oblastynyň, Kalmykiýanyň we Dagystanyň kenarýaka çäginiň ep-esli üýtgemegine sebäp boldy. Bu barada Federal...

24.03.2025 06:06
5k+

ÝUNESKO: Buzluklaryň eremegi 2 milliard adamyň suw üpjünçiligine howp salýar

Buzluklaryň eremegi bütin dünýä boýunça 2 milliard adamyň azyk we suw üpjünçiligine howp salýar. Bu barada ÝUNESKO-nyň hasabatyna salgylanyp, «The Guardian» neşiri habar berýär. Dünýäde oba hojalygy üçin suw bilen...