Hytaý Gobi çölünde toriý ýangyjy bilen işleýän reaktory üstünlikli işe girizdi

  • 20.04.2025 23:39
  • 2.4k+

Hytaý Gobi çölünde toriý ýangyçly 2 MWt-lyk synag üçin niýetlenen ergin-duzly reaktory (EDR) üstünlikli işe girizdi. Bu barada «South China Morning Post» neşiri habar berýär.

Şanhaýyň amaly fizika instituty tarapyndan dolandyrylýan reaktor hiç hili durmazdan, öz ýangyjyny doly ulanyp, soňra täzeden dolduryp, doly iş tapgyryny tamamlady. Ýangyç we ýylylyk geçiriji hökmünde eredilen duzlardan peýdalanýan tehnologiýa uran bilen işleýän reaktorlara garanyňda has howpsuz, tygşytly we zyýanly galyndylary az döredýär. Hytaýda toriý känleriniň köplügi ýurdy bu ugur boýunça has-da güýçlendirýär.
Toriý esasly EDR-lar az mukdarda radioişjeň galyndy döredýär we Ýeriň gabygynda urana garanyňda üç esse köp duş gelýän toriý elementini ulanýar.
Bu tehnologiýa 1960-njy ýyllarda ABŞ-da gizlin saklanyp, soňy bilen aýan edilen maglumatlara esaslanýar. Şol döwürde toriýli reaktorlar uranlylara ýer beren bolsa-da, Hytaý bu tehnologiýany 2011-nji ýylda başlap tiz wagtda kämilleşdirip, bäsdeşlerini yzda galdyrdy.
Geljekki meýilnamalaryň arasynda, 2030-njy ýyla çenli işjeň ýagdaýa getiriljek 10 MWt-lyk EDR we ýadro ýangyçly ýük gämileri üçin toriý reaktorlaryny döretmek bar. Bu meýilnamalar Hytaýyň ýadro energetikasyndaky uly maksatlaryny has-da berkidýär.


04.07.2025 18:07
4.6k+

Çehiýada giň gerimli tok öçmesi boldy: Pragada metro durdy, adamlar liftlerde galdy

Çehiýada şu gün günortan töweregi giň gerimli tok öçmesi boldy diýip, «Novinky.cz» neşiri habar berýär. Tok öçmesi Praga şäheriniň köp bölegine, şeýle-de bäş sebite, şol sanda Mlada-Boleslawa, Usti-nad-Labeme we Grades-Kralowä hem täsir etdi...

30.06.2025 17:28
14k+

Tramp TikTok üçin alyjy tapandygyny aýtdy – ol «örän baý adamlardan» ybarat topar

Donald Tramp TikTok üçin mümkin bolan alyjynyň – «örän baý adamlardan ybarat toparyň» bardygyny aýtdy. Onuň sözlerine görä, bu geleşigiň amala aşmagy üçin Hytaýyň Başlygy Si Szinpiniň razyçylygy gerek bolar diýip, Reuters agentligi habar berýär...

30.06.2025 10:49
9.6k+

Hytaýda deňze barýan ýoly 560 km gysgaltjak «superkanal» gurulýar

Hytaýyň günortasyndaky Guansi-Çžuan awtonom sebitinde iki ýyl mundan ozal gurlup başlanan Pinlu kanalynyň gurluşygy dowam edýär. Bu taslama içerki suwlary deňiz bilen birleşdirýän ilkinji iri suw ýoly bolar. Uzynlygy 134,2 kilometre barabar bolan kanal Hençžou şäherindäki Siszin suw howdanyndan başlap, Sinçžou şäheriniň Linşan etrabynyň Lou obasynda tamamlanýar...

27.06.2025 10:38
1.8k+

Hytaýyň ilçisi Sýan Naýçen Türkmenistandaky diplomatik işini tamamlaýar

26-njy iýunda Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow ýurdumyzda özüniň diplomatik missiýasyny tamamlaýan Hytaý Halk Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçen bilen duşuşdy...