Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonatyň iri ýataklaryny tapdy

  • 20.04.2025 18:38
  • 2.6k+

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

"Geýl kraterinde bu uly karbonat ýataklarynyň tapylmagy bilen Marsyň atmosferasynyň we geologiýasynyň wagtyň geçmegi bilen nähili özgerendigine düşünmegimiz geň galdyryjy we möhüm açyşdyr. Hususan-da, Marsda ýaşaýşyň döremegi üçin şertleriň bolandygyny tassyklaýar, şeýle hem siderit ýataklarynyň emele gelmegi Marsy deslapky atmosferasynyň möhüm böleginden mahrum edip biljekdigini görkezýär" - diýip, Kalgari uniwersitetiniň dosenti Ben Tutolo mälim etdi.

Alymlar Geýl krateriniň içindäki iň beýik nokat Şarp dagynyň depesinden Curiosity tarapyndan toplanan maglumatlary seljerenlerinden soň şeýle netijä geldiler. Geçmişde krateriň düýbünde ýyly süýji suwly köl bar bolan bolsa gerek. Bu dagyň eňňitleri bu suw howdanynyň guramasy wagtynda emele gelen çökündiler bilen örtülendir, bu bolsa olary öwrenmek üçin has gyzykly edýär.
Nusgalardaky käbir demir minerallar sideritiň bir böleginiň şor suw bilen galtaşma we beýleki geohimiki prosesler netijesinde ýok bolup gidendigini görkezýär. Netijede, kömürturşy gazynyň bir bölegi Marsyň atmosferasyna gaýdyp gelipdir, ýöne bu onuň doly dikelmegi üçin ýeterlik bolmandyr.
Alymlar munuň häzirki Marsda atmosferanyň dykyzlygynyň pes bolmagynyň we suwuň ýetmezçiliginiň sebäplerinden biridigine ynanýarlar.


düýn 14:49
1.9k+

ABŞ-da millionlarça dollar sarp edilen kosmos ýadro reýderi taslamasy ýapyldy

ABŞ-nyň Goranmak boýunça geljekki barlag taslamalary gullugy (DARPA) NASA bilen kosmos termiki ýadro hereketlendirijisini (NTP) döretmek baradaky bilelikdäki taslamany ýatyrdy. Bu karar häzirki zaman raketa tehnologiýasynyň gazananlary, şol sanda SpaceX-iň üstünligi we ýadro hereketlendirijileriniň geljeginiň täze seljermesi bilen düşündirilýär  diýip, Space News habar berýär...

05.07.2025 18:34
2.7k+

Astronom tutuş Älemiň “aýlanmagynyň” alamatlaryny tapdy

Amerikaly astronom, ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň ylmy işgäri Waleriý Makarow tutuş Älemiň aýlanýandygyna mümkin bolan subutnamalary tapandygyny aýdýar. Üstesine-de, aýlanma ugry ençeme gezek üýtgän bolmaly diýip, Nature Astronomy žurnalyndaky ylmy gözlege salgylanyp, TASS habar berýär...

05.07.2025 14:09
2.3k+

ABŞ ýene-de hususy kosmos gämilerini uçurmak boýunça rekordy täzeledi

ABŞ bir aýda amala aşyrylan täjirçilik kosmos uçuşlarynyň sany boýunça täze rekord goýdy. Federal raýat awiasiýa edarasynyň (FAA) maglumatlaryna görä, iýun aýynda amerikan kompaniýalary jemi 21 uçuşy amala aşyrdy diýip, Space...

03.07.2025 22:41
1.6k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasyny 500-nji gezek üstünlikli uçurdy

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň 500-nji uçuşyny üstünlikli geçirdi. Ýubileý uçuşy Florida ştatynyň Kanaweral burnundaky kosmodromdan amala aşyryldy. Raketa göterijisi Starlink hemralarynyň täze tapgyryny orbita çykardy...