Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonatyň iri ýataklaryny tapdy

  • 20.04.2025 18:38
  • 2.6k+

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

"Geýl kraterinde bu uly karbonat ýataklarynyň tapylmagy bilen Marsyň atmosferasynyň we geologiýasynyň wagtyň geçmegi bilen nähili özgerendigine düşünmegimiz geň galdyryjy we möhüm açyşdyr. Hususan-da, Marsda ýaşaýşyň döremegi üçin şertleriň bolandygyny tassyklaýar, şeýle hem siderit ýataklarynyň emele gelmegi Marsy deslapky atmosferasynyň möhüm böleginden mahrum edip biljekdigini görkezýär" - diýip, Kalgari uniwersitetiniň dosenti Ben Tutolo mälim etdi.

Alymlar Geýl krateriniň içindäki iň beýik nokat Şarp dagynyň depesinden Curiosity tarapyndan toplanan maglumatlary seljerenlerinden soň şeýle netijä geldiler. Geçmişde krateriň düýbünde ýyly süýji suwly köl bar bolan bolsa gerek. Bu dagyň eňňitleri bu suw howdanynyň guramasy wagtynda emele gelen çökündiler bilen örtülendir, bu bolsa olary öwrenmek üçin has gyzykly edýär.
Nusgalardaky käbir demir minerallar sideritiň bir böleginiň şor suw bilen galtaşma we beýleki geohimiki prosesler netijesinde ýok bolup gidendigini görkezýär. Netijede, kömürturşy gazynyň bir bölegi Marsyň atmosferasyna gaýdyp gelipdir, ýöne bu onuň doly dikelmegi üçin ýeterlik bolmandyr.
Alymlar munuň häzirki Marsda atmosferanyň dykyzlygynyň pes bolmagynyň we suwuň ýetmezçiliginiň sebäplerinden biridigine ynanýarlar.


düýn 11:59
2k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

düýn 11:55
3.1k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

21.07.2025 23:42
2.7k+

NASA býujetiň azaldylmagy sebäpli hemralary we kosmos enjamlaryny satýar

NASA-nyň Reaktiw hereket barlaghanasy (JPL) ozal Ýere gözegçilik etmek üçin ulanylan hemralary we kosmos enjamlaryny satyp başlady. Bu barada agentligiň öňki astrobiology Kit Kouwing tarapyndan ýöredilýän NASA Watch blogunda habar berilýär...

21.07.2025 00:38
6.5k+

Astronomlar ilkinji gezek täze planeta ulgamynyň döremegini görüp bildiler

Halkara astronomlar topary ilkinji gezek ýaş ýyldyzyň töwereginde planetalaryň emele gelip başlandygyny hasaba aldy. Nature žurnalynda neşir edilen açyş Gün ulgamynyň gelip çykyşyna düşünmekde möhüm ädim boldy...