Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonatyň iri ýataklaryny tapdy

  • 20.04.2025 18:38
  • 2.6k+

Curiosity mars roweri Geýl kraterinden karbonat-sideritleriň ägirt uly ýataklaryny tapdy. 12 ýyldan gowrak mundan ozal NASA-nyň dördünji roweri şu ýere gonupdy. Täze açyş Marsyň asyl atmosferasynyň ep-esli böleginiň bu minerallaryň ýataklaryna öwrülendigini görkezýär diýip, Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

"Geýl kraterinde bu uly karbonat ýataklarynyň tapylmagy bilen Marsyň atmosferasynyň we geologiýasynyň wagtyň geçmegi bilen nähili özgerendigine düşünmegimiz geň galdyryjy we möhüm açyşdyr. Hususan-da, Marsda ýaşaýşyň döremegi üçin şertleriň bolandygyny tassyklaýar, şeýle hem siderit ýataklarynyň emele gelmegi Marsy deslapky atmosferasynyň möhüm böleginden mahrum edip biljekdigini görkezýär" - diýip, Kalgari uniwersitetiniň dosenti Ben Tutolo mälim etdi.

Alymlar Geýl krateriniň içindäki iň beýik nokat Şarp dagynyň depesinden Curiosity tarapyndan toplanan maglumatlary seljerenlerinden soň şeýle netijä geldiler. Geçmişde krateriň düýbünde ýyly süýji suwly köl bar bolan bolsa gerek. Bu dagyň eňňitleri bu suw howdanynyň guramasy wagtynda emele gelen çökündiler bilen örtülendir, bu bolsa olary öwrenmek üçin has gyzykly edýär.
Nusgalardaky käbir demir minerallar sideritiň bir böleginiň şor suw bilen galtaşma we beýleki geohimiki prosesler netijesinde ýok bolup gidendigini görkezýär. Netijede, kömürturşy gazynyň bir bölegi Marsyň atmosferasyna gaýdyp gelipdir, ýöne bu onuň doly dikelmegi üçin ýeterlik bolmandyr.
Alymlar munuň häzirki Marsda atmosferanyň dykyzlygynyň pes bolmagynyň we suwuň ýetmezçiliginiň sebäplerinden biridigine ynanýarlar.


düýn 13:07
4.1k+

Hytaý asteroidi urup, planetany goramak tehnologiýasyny iş ýüzünde barlamak isleýär

Hytaý Ýeri kosmos howplaryndan goramak tehnologiýasynyň netijeliligini barlamak üçin, asteroidi urmak boýunça görkezme missiýasyny taýýarlaýar. Bu barada Hytaýyň Aý maksatnamasynyň baş inženeri Wu Weýžen çuň kosmos boýunça maslahatda aýtdy...

08.09.2025 13:21
2.3k+

SpaceX Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny 120-ä çenli artdyrmaga rugsat aldy

SpaceX Floridadaky Kanaweral burnundan Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny ep-esli artdyryp biler. ABŞ-nyň Federal raýat awiasiýasy edarasy (FAA) ekologiýa synyny tamamlady, bu hem kompaniýa uçuşlaryň sanyny ýylda 50-den 120-ä çenli artdyrmaga mümkinçilik berdi diýip, TechCrunch habar berýär...

07.09.2025 18:59
3.2k+

Hytaýda kosmos üçin kir ýuwujy maşynyň taslamasyny işläp düzdüler

Orbitada hepdeläp işleýän kosmonawtlar üçin kir ýuwmak işi iň kyn meseleleriň biri bolmagynda galýar: suw üpjünçiliginiň çäkliligi we enjamlaryň ýetmezçiligi sebäpli, eşikler gaty hapa bolýança geýilýär we soň zyňylýar...

06.09.2025 17:40
3.4k+

Fizikler Älemiň geljegini çaklamak üçin matematiki enjam döretdi

Moskwanyň fiziki-tehniki institutyndan (MFTI) rus fizik-teoretikleri Älemimiziň geljegini çaklamak üçin täze matematiki gural döretdi. Ol kosmos masştabynda kwant meýdanlarynyň özüni nähili alyp barýandygyny beýan edýär we Äleme giňelmek şertlerinde nämäniň garaşýandygyna düşünmäge kömek eder...