Ekwadorda ilkinji kolonial şäheriň harabalyklary tapyldy. Ol ýertitremesi sebäpli ýitipdir

  • 06.04.2025 22:18
  • 3.2k+

Ekwadoryň Milli medeni miras institutynyň (INPC) arheologlary ilkinji kolonial şäheriň galyndylaryny tapdylar. Ol kolonizasiýanyň başynda gurlan eken diýip, Heritage Daily habar berýär.

Şäher häzirki Riobamba kantonynyň ýerinde ýerleşipdir. 1534-nji ýylda ispan basyp alyjysy Diýego de Almagro bu ýerde Riobamba diýlip atlandyrylýan ilkinji şäherçäni esaslandyrypdyr. Ol 1797-nji ýylda güýçli ýertitreme sebäpli weýran bolýança, takmynan, 150 ýyl ýaşapdyr. Ýertitremesiniň merkezi hut şu şäheriň çäginde bolupdyr.
Tebigy betbagtçylyk netijesinde ýer süýşüp, şäher weýran bolupdyr we goňşy ilatly nokatlara - Guaranda, Ambato, Latakunga, Sakisilä we Banýosuwa düýpli zyýan ýetiripdir. Betbagtçylykdan soň şäher başky ornundan 14 km uzaklykda gaýtadan gurlupdyr.
Arheologlar gazuw-agtaryş işleri wagtynda iýezuit buthanasynyň daş düşelen howlusyny, gurluşyk üçin daş köwlüp alynýan hennegi, daş düşelen suw kanallaryny, binagärlik bezegini, gap-gaçlary we peçleri tapdylar.


17.11.2025 14:06
5.7k+

Alymlar Perudaky syrly çukurlaryň inklerde buhgalterçilik guraly bolandygyny çaklaýarlar

Alymlar Perudaky syrly Monte-Sýerpe ýadygärliginiň maksady barada täze bir çaklamany hödürlediler. Täze gipoteza görä, müňlerçe çukurdan ybarat ägirt uly toplum, inkleriň harytlary hasaba almak we alyş-çalyş etmek üçin ulanan hasapçylyk ulgamynyň bir bölegi bolup hyzmat edip bilerdi...

11.11.2025 13:06
7.3k+

Gadymy maýýa ybadathanasy Älemiň modeli bolup çykdy

Arheologlar 2020-nji ýylda Meksika bilen Gwatemalanyň serhetinde tapylan Aguada-Feniks maýýa ybadathanasynyň, hakykatda, ägirt “kosmogrammadygyny” – gadymy maýýalaryň Älemi göz öňüne getirişiniň modelidigini anyklady diýip, Live Science habar berýär...

10.11.2025 06:35
3.7k+

Taýwanda arheologlar şeker ulanylyp gurlan gadymy ýollary tapdylar

Taýwanyň Tainan şäherinde arheologlar XIX asyryň birinji ýarymynda gurlan ýollaryň böleklerini tapdylar. Tapyndynyň aýratynlygy — ýol gurluşygynda adaty materiallaryň arasynda şekeriň ulanymagydyr diýip, Taipei Times neşiri ýazýar...

09.11.2025 20:23
7.4k+

Türkiýede 5000 ýyl mundan ozal bolup geçen ýertitremesiniň yzlary tapyldy

Çanakkale uniwersitetiniň arheologlary Türkiýäniň günorta-gündogaryndaky gadymy Çayönü Depesi oturymly ýerinde takmynan 5000 ýyl mundan ozal bolup geçen ýertitremesiniň yzlaryny ýüze çykardylar. Barlagyň netijeleri Arkeonews žurnalynda neşir edildi...