Ekwadorda ilkinji kolonial şäheriň harabalyklary tapyldy. Ol ýertitremesi sebäpli ýitipdir

  • 06.04.2025 22:18
  • 3.2k+

Ekwadoryň Milli medeni miras institutynyň (INPC) arheologlary ilkinji kolonial şäheriň galyndylaryny tapdylar. Ol kolonizasiýanyň başynda gurlan eken diýip, Heritage Daily habar berýär.

Şäher häzirki Riobamba kantonynyň ýerinde ýerleşipdir. 1534-nji ýylda ispan basyp alyjysy Diýego de Almagro bu ýerde Riobamba diýlip atlandyrylýan ilkinji şäherçäni esaslandyrypdyr. Ol 1797-nji ýylda güýçli ýertitreme sebäpli weýran bolýança, takmynan, 150 ýyl ýaşapdyr. Ýertitremesiniň merkezi hut şu şäheriň çäginde bolupdyr.
Tebigy betbagtçylyk netijesinde ýer süýşüp, şäher weýran bolupdyr we goňşy ilatly nokatlara - Guaranda, Ambato, Latakunga, Sakisilä we Banýosuwa düýpli zyýan ýetiripdir. Betbagtçylykdan soň şäher başky ornundan 14 km uzaklykda gaýtadan gurlupdyr.
Arheologlar gazuw-agtaryş işleri wagtynda iýezuit buthanasynyň daş düşelen howlusyny, gurluşyk üçin daş köwlüp alynýan hennegi, daş düşelen suw kanallaryny, binagärlik bezegini, gap-gaçlary we peçleri tapdylar.


06.10.2025 10:44
5.8k+

Nafud çölünde gadymy "ýol belgileri" tapyldy. Olar adamlara suw gözlemekde çelgi bolupdyr

Saud Arabystanynyň demirgazygyndaky Nafud çölünde tapylan haýwanlaryň ägirt uly gaýa suratlarynyň gadymy adamlar üçin “ýol belgisi” bolandygy anyklandy. Gadymy döwürde  bu suratlar suw çeşmelerine barýan ýoly görkezipdir diýip, Nature Communications žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar...

30.09.2025 10:17
8.7k+

Hytaýda takmynan 6 müň ýyl ozal ýaşalyp geçilen iň gadymy şäher harabaçylyklarynyň biri tapyldy

Sýansu welaýatynyň Usi şäherinde arheologlar Hytaýda irki taryhdan öňki ilatly ýerleriň biri bolan Maszýaban medeni harabaçylygyny tapdylar. Bu açyşyň ýaşy takmynan 6000 ýyl töweregidir diýip çak edilýär. Bu Ýanszy derýasynyň aşaky akymynda Maszýaban medeniýetine degişli şäher harabaçylygynyň ilkinji gezek ýüze çykarylyşydyr...

24.09.2025 11:14
5.1k+

Arheologlar: Gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň üsti bilen baran bolup biler

Arheologlaryň çaklamalaryna görä, gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň çäginden geçip baran bolup bilerler. Bu barada Aýwalygyň (Türkiýede kenarýaka şäher) kenarynda tapylan 138 sany daş gurallary maglumat berýär...

14.09.2025 23:22
5k+

Beýik Britaniýada 241 million ýyl ozal ýaşap geçen hažžyklaryň gadymy garyndaşy tapyldy

Beýik britaniýaly alymlar, takmynan, 241 million ýyl ozal Angliýanyň günorta-günbataryndaky kenarda ýaşap geçen gadymy süýrenijileriň galyndylaryny tapdylar. Nätekiz dişli kiçijik jandar lepidozawr toparyna - häzirki zaman hažžyklarynyň, ýylanlaryň we adaty bolmadyk Täze Zelandiýa gatteriýalarynyň ata-babalaryna degişlidir...